Zmiany ustawodawcze w zakresie działalności radia w Polsce w związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej
Abstrakt
Abstrakt: Zmiany ustawodawcze w zakresie działalności radia w Polsce w związku z akcesją Polski do Unii Europejskiej
Aby móc stać się członkiem Unii Europejskiej, Polska musiała zmienić swoje prawodawstwo, dostosowując je do wymogów obowiązujących w krajach członkowskich. Konieczne zmiany w tym aspekcie dotknęły także sektor mediów, wówczas już działający na rynku wolnych mediów, gdzie podmioty komercyjne walczyły o uwagę na równi z nadawcą publicznym. Artykuł traktuje o zmianach w obrębie sektora radiowego, których dokonano przed 1 maja 2004 roku. Podstawę prawną stanowi Ustawa o radiofonii i telewizji.
Słowa kluczowe: radio, Unia Europejska, legislacja, Ustawa o radiofonii i telewizji, ład medialny, wolność wypowiedzi, polityka audiowizualna, DAB
Abstract: Legislative changes in radio sector in Poland in connection with Poland’s accession to the European Union
To become a member of the European Union Poland had to change its legislation and adapting it to the requirements in the Member States of EU. Necessary changes in this aspect affected also the media sector, then operating on the free media market, where commercial ones fought for attention equals with the public broadcaster. The article is about changes in the radio sector, which were made before 1st May 2004. It is based on the Radio and Television Act.
Key words: Radio, European Union, legislation, Act on radio and television, media order, freedom of expression, audiovisual policy, DAB standardBibliografia
Bartoszcze R.: Gwarancje wolności wypowiedzi w Europie Zachodniej. Kraków 1995.
Braun J.: Telewizja publiczna w czasach transformacji. Warszawa 2008.
Cira K.: Nowelizacja Ustawy o radiofonii i telewizji a proces dostosowywania prawa do standardów wspólnotowych. W: Polskie media w jednoczącej się Europie. Szanse i wyzwania. Red. I. Dobosz, B. Zając. Kraków 2006.
Cyfrowe radio DAB+ — http://dab.polskieradio.pl (dostęp: 1.11.2015).
Czarny-Drożdżejko E.: Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz. Warszawa 2014.
Deklaracja Praw i Podstawowych Wolności z 12 kwietnia 1989 r. — http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf (dostęp: 31.10.2015).
Dobosz I.: Prawo prasowe. Warszawa 2011.
Doktorowicz K.: Zasady polityki audiowizualnej w Unii Europejskiej. W: Radio i telewizja. Informacja, kultura, polityka. Red. W. Dudek. Katowice 2000.
lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Oprac. B. Roguska. Komunikat z badań CBOS nr 52. Warszawa 2014.
European Media Policy for the Twenty-First Century. Eds. S. Simpson, M. Puppis, H. van den Bulck. Oxon—New York 2016.
Fornatale P., Mills J.E.: Radio in the Television Age. New York 1980.
Goban-Klas T.: Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Warszawa—Kraków 2001.
Jakubowicz K.: Media publiczne. Początek końca czy nowy początek. Warszawa 2007.
Jędrzejewski S.: R@dio publiczne w Europie: program — finansowanie — technologia — audytorium. Warszawa 2015.
Jędrzejewski S.: Radio in Central and Eastern Europe in Transformation Area. In: The Medium with Promising Future. Ed. S. Jędrzejewski. Lublin 2007.
Jędrzejewski S.: Radiofonia publiczna w Europie w erze cyfrowej. Kraków 2010.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej — http://uniaeuropejska.org/karta-praw‑podstawowych/ (dostęp: 31.10.2015).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji: Radio i telewizja w Polsce: raport o stanie rynku w chwili przystępowania do Unii Europejskiej — http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/pliki/publikacje/raporty/rtv_w_polsce.pdf (dostęp: 1.11.2015).
Mielczarek T.: Monopol, pluralizm, koncentracja. Środki komunikowania masowego w Polsce w latach 1989—2006. Warszawa 2007.
Miżejewski M.: Transformacja telewizji w Polsce po roku 1989 na tle zmian politycznych. Przemyśl 2005.
Nierenberg B.: Przedsiębiorstwo medialne. W: Słownik wiedzy o mediach. Red. E. Chudziński. Warszawa—Bielsko‑Biała 2007.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 lipca 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy o opłatach abonamentowych (Dz.U. 2014, poz. 1204).
Oświadczenie rządowe z dnia 15 czerwca 1994 r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Europejskiej konwencji o telewizji ponadgranicznej, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 maja 1989 r. (Dz.U. 1995, nr 32, poz. 161).
lat Polski w Unii Europejskiej. Red. M. Kałużyńska, K. Smyk, J. Wiśniewski. Warszawa 2009.
Pokorna-Ignatowicz K.: Od leninowskiej koncepcji prasy do wolnych mediów. Koncepcja nowego ładu informacyjnego w Porozumieniach Okrągłego Stołu. W: Polski system medialny 1989—2011. Red. K. Pokorna-Ignatowicz. Kraków 2013.
Skoczek T.: Telewizja regionalna. Szkic do opisu. Kraków 2002.
Słupek L.: Media publiczne w Unii Europejskiej. W: Media. Władza. Prawo. Red. M. Magoska. Kraków 2005.
Sobczak J.: Polskie prawo prasowe wobec wyzwań europejskich. W: Polskie media w jednoczącej się Europie. Red. I. Dobosz, B. Zając. Kraków 2006.
Sobczak J.: Prawo prasowe w systemie polityczno-prawnym Rzeczypospolitej (stan obecny i potrzeby zmian). W: Media i dziennikarstwo na przełomie wieków. Red. J. Adamowski. Warszawa 1998.
Traktat między Królestwem Belgii, Królestwem Danii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Irlandią, Republiką Włoską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Republiką Portugalską, Republiką Finlandii, Królestwem Szwecji, Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką Czeską, Republiką Estońską, Republiką Cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Republiką Węgierską, Republiką Malty, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką dotyczący przystąpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej do Unii Europejskiej, podpisany w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r. (Dz.U. 2004, nr 90, poz. 864).
Traktat z dnia 7 lutego 1992 r. o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana z 2010 r.). Dz. Urz. UE, 30 III 2010, C 83/13 — https://pl.scribd.com/document/228854759/Traktat-z-Dnia-7-Lutego-1992-r-o-Unii‑Europejskiej-Tekst-Uwzgl%C4%99dniaj%C4%85cy-Zmiany-Wprowadzone-Traktatem-z-Lizbony) (dostęp: 24.10.2015).
Ustawa z dnia 11 kwietnia 1990 roku o uchyleniu Ustawy o kontroli publikacji i widowisk, zniesieniu organów tej kontroli oraz zmianie ustaw — Prawo prasowe (Dz.U. 1990, nr 29, poz. 173).
Ustawa z dnia 12 października 2012 r. o zmianie Ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. 2012, poz. 1315).
Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. — Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. 2004, nr 171, poz. 1800).
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. 1989, nr 29, poz. 154).
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie Ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. 2004, nr 91, poz. 874).
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie Ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. 2004, nr 91, poz. 874) — http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040910874 (dostęp: 24.10.2015).
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie Ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. 2004, nr 91, poz. 874) — http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040910874 (dostęp: 24.10.2015).
Ustawa z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. 2006, nr 133, poz. 935).
Ustawa z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz.U. 1990, nr 86, poz. 504).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. — Prawo prasowe (Dz.U. 1984, nr 5, poz. 24).
Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. 2004, nr 253, poz. 2531 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994, nr 24, poz. 83).
Waniek D.: Dylematy ładu medialnego RP. Standardy europejskie a praktyka polityczna. Kraków 2007.
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego
dr nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, pracownik Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, od dwudziestu lat dziennikarz radiowy i telewizyjny, konferansjer i prezenter.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
