Edukacyjna inżynieria memetyczna. W kierunku szkoły demokratycznej
Abstrakt
Celem podjętym w artykule jest przeanalizowanie modelu organizacyjnego szkoły demokratycznej. Przykładem, który posłuży do zobrazowania tego modelu, będzie najstarsza szkoła demokratyczna na świecie — szkoła Summerhill z Wielkiej Brytanii, działająca od prawie stu lat. Szczególną uwagę zwrócimy na wizję i wartości, które stanęły u jej podstaw, oraz wynikające z nich podejście do dziecka. W artykule przedstawione zostaną także konkretne rozwiązania dotyczące organizacji nauki i czasu wolnego oraz prac samorządu. Przyporządkujemy też model szkół demokratycznych do odpowiadającego im poziomu rozwoju organizacji. Posłuży do tego koncepcja dynamiki spiralnej Clare’a W. Gravesa (Spiral Dynamics Model). Koncepcja ta nie była wykorzystywana na gruncie polskim do analizy modeli organizacyjnych szkoły.
Słowa kluczowe
modele organizacyjne szkół; szkoły demokratyczne; Summerhill; samorząd szkolny; koncepcja dynamiki spiralnej; zielone organizacje
Bibliografia
Bailey R.: A.S. Neill. London—New York 2013.
Beck Ch.C., Linscott G.: The Crucible: Forging South Africa’s Future. Honeydew 1991.
Beck D.E., Cowan Ch.C.: Spiral Dynamics. Mastering Values, Leadership, and Change, Hoboken, N.J., 1996.
Błajet P.: (Nie)przypadkowa edukacja. Toruń 2016.
Błajet P.: Od edukacji sportowej do olimpijskiej. Studium antropologiczne. Kraków 2012.
Brzezińska R., Brzeziński A.: Idee angielskiej wolnej szkoły Summerhill w polskich egzemplifikacjach. Włocławek 2012.
Clare W. Graves Homepage — http://www.darewgraves.com/home.html (dostęp: 15.10.2018).
Dawkins R.: Samolubny gen. Przeł. M. Skoneczny. Warszawa 2006.
Dewey J.: Moje pedagogiczne credo. Przeł. J. Pieter. Lwów—Warszawa 1897.
Donohue W.A.: The New Freedom: Individualism and Collectivism in the Social Lives of Americans. New Brunswick, N.J., 1995.
Gierycz M., Mazurkiewicz P.: Dwie wizje człowieka — dwie wizje Europy. „Chrześcijaństwo — Świat — Polityka” 2014/2015, nr 17/18.
Goodsman D.: Summerhill: Theory and Practice. Unpublished Doctoral Thesis. Norwich 1992.
Graves C.W.: Levels of Existence: an Open System Theory of Values. “Journal of Humanistic Psychology” 1970, Vol. 10, No 131.
Grzesik K., Kwiecińska M.: Wykorzystanie wybranych aspektów teorii integralnej w kreowaniu nowego podejścia do przywództwa. “Managment Forum” 2016, Vol 4, No 4.
Kaczmarzyk M.: Szkoła memów. W stronę dydaktyki ewolucyjnej. Gliwice 2018.
Kaczmarzyk M.: Zielony mem. Mikołów 2012.
Kielar M.: Integralna wizja Kena Wilbera i jej zastosowanie w edukacji. Warszawa 2012.
Kielar M.: Jak rozwijają się ludzkie systemy wartości — https://www.edurada.pl/artykuly/jak-rozwijaja-sie-ludzkie-systemy-wartosci/ (dostęp: 15.10.2018).
Kupisiewicz S.: Szkoła w XX wieku. Warszawa 2006.
Laloux F.: Pracować inaczej. [Przeł. M. Konieczniak]. Warszawa 2015.
Murzyn A.: Wokół Kena Robinsona kreatywnego myślenia o edukacji. Kraków 2013.
Neill A.S.: Dreadful School. London 1936.
Neill A.S.: Nowa Summerhill. Przeł. M. Duch. Poznań 2000.
Neill A.S.: Summerhill. Szkoła wolnych ludzi. Przeł. B. Białecka. Warszawa 2014.
Okoń W.: Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa 1999.
Okoń W.: Szkoły eksperymentalne w świecie: 1900—1960. Warszawa 1964.
Siebiert H.: Metody pracy kształceniowej. Podręcznik nauczania aktywizującego. Przeł. A. Murzyn. Kraków 2005.
Skalski T.: Projekt integralny. Życie i praca. Katowice 2014.
Sowell T.: The Conflict of Visions. Ideological Origins of Political Struggles. New York 1987.
Staśkiewicz T.: Wszyscy będziemy turkusowi — https://innpoland.pl/127905,wszyscy-bedziemy-turkusowi-nowy-paradygmat-zarzadzania-w-firmie-przyszlosci (dostęp: 15.10. 2018).
Strona internetowa szkoły Summerhill — http://www.summerhillschool.co.uk/thevery-basics.php (dostęp: 8.01.2019).
doktorant Polska
https://orcid.org/0000-0001-6840-3269
Dominika Hofman‑Kozłowska, mgr, absolwentka studiów politologicznych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W obszarze naukowym podejmuje refleksję nad przyszłością i rozwojem szkoły. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień z zakresu filozofii edukacji. Pracuje w Uniwersytecie Otwartym Uniwersytetu Śląskiego. Jest założycielką Uniwersytetu Śląskiego Maturzystów, którego prace koordynuje, oraz inicjatorką Otwartych Spotkań Dydaktycznych dla kadry uniwersyteckiej. Prowadzi szkolenia dla nauczycieli i edukatorów. Współpracuje ściśle z podmiotami takimi jak: Stowarzyszenie Miasta w Internecie oraz Collegium Wratislaviense, z którymi realizuje ogólnopolskie projekty, mające na celu zmianę podejścia do edukacji: Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej, badanie kompetencji nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie radzenia sobie z zagrożeniami niesionymi przez technologie cyfrowe, badanie najnowszych metod z zakresu dydaktyki cyfrowej, Szkoła Tutorów, Innowacje w Edukacji.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
