Conditions for the implementation of the commune’s financial policy in Poland

Marcin Hyski; Dorota  Chudy-Hyski

doi:10.31261/spus.16297

Published: 2024-12-30

2024

Conditions for the implementation of the commune’s financial policy in Poland

Marcin Hyski , Dorota Chudy-Hyski

Section: Public Policies

https://doi.org/10.31261/spus.16297

Abstract

The aim of the presented research is to indicate the conditions for the implementation of financial policy by the commune. The text analyzes two basic areas related to the functioning of the commune level of local government. At the beginning, the essential features of commune are discussed, while its place in the organization of public life in Poland is clearly indicated. The commune is characterized as an entity of power and administration, with special focus on the nature of local government and the concept of a commune in the Polish legal system. The rest of the research concentrates on the functioning of the commune and the implementation of its tasks, with particular emphasis on the method of their implementation. The issue of rational action is discussed along with the issue of the effectiveness of implementing the commune’s own tasks. Against this background, the financial conditions for performing tasks by the commune in terms of implementing an autonomous financial policy are also characterized. The analysis includes, among others: the possibility of collecting financial resources by the commune, the autonomy of financial management and the principles of handling it.

Keywords:

commune , commune’s own tasks , financial policy

Download files

PDF

Citation rules

Hyski, M., & Chudy-Hyski, D. (2024). Conditions for the implementation of the commune’s financial policy in Poland. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 23–37. https://doi.org/10.31261/spus.16297

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.

References

Adamiak, J. (2005). Finanse jednostek samorządu terytorialnego. In W. Kosiedowski (ed.), Samorząd terytorialny w procesie rozwoju regionalnego i lokalnego (pp. 131–253). Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.
Google Scholar

Adamiak, J. (2012). Wieloletnia prognoza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami lokalnymi. Finanse Komunalne, 1–2, 73–80.
Google Scholar

Banaszak, B. (2009). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. C.H. Beck.
Google Scholar

Będziszczak, M. (2010). Władztwo dochodowe i dochody gmin w sytuacji spowolnienia gospodarczego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 646: Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 39, 95–105.
Google Scholar

Bogacki, S., & Bulzak, A. (2012). Wieloletnie Prognozy Finansowe jako narzędzie rozwoju jednostki samorządu terytorialnego. Zeszyty Naukowe WSEI, Seria Ekonomia, 2(5), 35–60.
Google Scholar

Borodo, A. (2004). Samorząd terytorialny. System prawnofinansowy. LexisNexis.
Google Scholar

Borodo, A. (2011). System finansowy samorządu terytorialnego w Polsce. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora.
Google Scholar

Bosak, M., & Majka, P. (2015). Jawność gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego w świetle regulacji prawa finansów publicznych i prawa pracy. In B. Dolnicki (ed.), Jawność w samorządzie terytorialnym (pp. 97–106). Wolters Kluwer.
Google Scholar

Brzozowska, K., & Kogut-Jaworska, M. (2016). Władztwo podatkowe w ocenie samodzielności dochodowej gmin w Polsce. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, 1(50), 327–337, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/h.2016.50.1.327.
Google Scholar

Cabała, P. (2007). Wprowadzenie do prakseologii. Przegląd zasad skutecznego działania. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Google Scholar

Chojna-Duch, E. (2001). Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Dylewski, M. (2016). Problemy wykorzystania WPF w zarządzaniu finansami jednostki samorządu terytorialnego. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 273, 49–61.
Google Scholar

Feret, E. (2013). Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego gwarancją samorządnego działania społeczności lokalnych. In W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt, & P. Steciuk (eds.), Prawo naszych sąsiadów, tom 1: Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki. Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, 126–147.
Google Scholar

Gliniecka, J. (2015). Przejrzystość i jawność jako reguły gospodarowania publicznymi środkami pieniężnymi. Gdańskie Studia Prawnicze, XXXIII, 155–175.
Google Scholar

Grad, M. (2014). Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40, 55–65.
Google Scholar

Grobicka-Madej, K., Mażewski, L., Pawlik, K., & Sobolewska, A. (2015). Ustawa o samorządzie gminnym z komentarzem. INFOR.
Google Scholar

Jagoda, J. (2016). Prawne przesłanki samodzielności samorządu terytorialnego. In J. Korczak (ed.), Administracja publiczna pod rządami prawa. Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dra hab. Adama Błasia (pp. 139–151). E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Jastrzębska, M. (2012). Finanse jednostek samorządu terytorialnego. Wolters Kluwer.
Google Scholar

Jóźwiak, M., Walczak, P., & Wiktorowska, U. (2010). Wieloletnia prognoza finansowa. Sporządzanie i uchwalanie. Municipium.
Google Scholar

Kogut-Jaworska, M. (2008). Instrumenty interwencjonizmu lokalnego w stymulowaniu rozwoju gospodarczego. CeDeWu.pl.
Google Scholar

Kołaczkowski, B., & Ratajczak, M. (2016). Dochody z działalności gospodarczej na tle międzywojennych rozwiązań prawnych. Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, 3(4), DOI: http://dx.doi.org/10.12775/.
Google Scholar

Komunikat nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych. Dziennik Urzędowy Ministra Finansów, 2009, 84.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dziennik Ustaw, 1997, 483, as amended.
Google Scholar

Kowalczyk, L. (2004). Zarządzanie miastem. In R. Brol (ed.), Ekonomika i zarządzanie miastem (pp. 160–183). Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Google Scholar

Łyszkiewicz, M. (2013). Znaczenie samodzielności dochodowej. Gazeta Samorządu i Administracji, 7, 19–20.
Google Scholar

Malikowski, J. (2011). Instytucjonalizacja ładu gminnego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 37, 5–26.
Google Scholar

Milewska, A. (2017). Samodzielność finansowa gmin w kontekście realizacji dochodów budżetowych. Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 4(5), 51–60, DOI: https://doi.org/10.22630/ZFIR.2017.5.4.26.
Google Scholar

Mulawa, M. (2004). Podmiotowość osobowości prawnej samorządu terytorialnego. Samorząd Terytorialny, 3, 5–23.
Google Scholar

Nahotko, S. (2000). Kontrola finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem w aspekcie standardów europejskich. Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego.
Google Scholar

Nucińska, J. (2012). Źródła informacji o gospodarce finansowej JST w kontekście zasady jawności finansów publicznych. In J. Buko (ed.), Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego wobec procesów rozwoju regionów. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 727, Ekonomiczne Problemy Usług, 100, 141–151.
Google Scholar

Olejniczak-Szałowska, E. (2013). Zasada sprawności działań administracji (zasada efektywności). In M. Stahl (ed.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie (pp. 227–231). Wolters Kluwer.
Google Scholar

Osiatyński, J. (2006). Finanse publiczne. Ekonomia i polityka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Owsiak, K. (2014). Wieloletnia prognoza finansowa jako instrument zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego. Studia Ekonomiczne, 198, part. 1, 167–176.
Google Scholar

Patrzałek, L. (2010). Finanse samorządu terytorialnego. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Google Scholar

Piotrowska-Marczak, K. (1997). Finanse lokalne w Polsce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Przybysz, P. (2000). Współczesna teoria prawa administracyjnego wobec klasycznych konstrukcji pojęciowych. Samorząd Terytorialny, 1–2, 58–67.
Google Scholar

Rajca, L. (2004). Konstrukcja osobowości prawnej samorządu terytorialnego. Samorząd Terytorialny, 3, 5–23.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 stycznia 2013 r. w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Dziennik Ustaw, 2015, 92.
Google Scholar

Sarnecki, P. (ed.) (2014). Prawo konstytucyjne RP. C.H. Beck.
Google Scholar

Sawicka, K. (2012). Wieloletnia prognoza finansowa a racjonalizacja wydatków jednostek samorządu terytorialnego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, 3(46), 241–249.
Google Scholar

Sawicka, K. (2013). Finanse samorządu terytorialnego – podstawy wyodrębniania, struktura. In J. Korczak (ed.), Województwo – region – regionalizacja. 15 lat
Google Scholar

po reformie terytorialnej i administracyjnej (pp. 285–302). Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa.
Google Scholar

Sawicka, K. (2015). Podstawy prawne dokonywania wydatków publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego na tle odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych. In A. Babczuk, W. Robaczyński, A. Talik (eds.), Dyscyplina finansów publicznych. Podstawy i zakres odpowiedzialności (pp. 10–14). C.H. Beck.
Google Scholar

Schmidt, E., Groeneveld, S., & Van de Walle, S. (2017). A change management perspective on public sector cutback management: towards a framework for analysis. Public Management Review, 10(19), 1538–1555, DOI: https://doi.org/10.1080/14719037.2017.1296488.
Google Scholar

Starzyńska, K. (2015). Budżet jako narzędzie gospodarki finansowej gminy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 104, Administracja i Zarządzanie, 31, 295–302.
Google Scholar

Szewczuk, A. (2006). Samorząd terytorialny jako główny kreator rozwoju lokalnego i regionalnego. In T. Famulska, J. Nowakowski (eds.), Finanse i bankowość w integrującej się Unii Europejskiej (pp. 57–74). Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
Google Scholar

Szołno, O. (2018). Uwarunkowania racjonalności w gospodarowaniu środkami publicznymi w jednostkach samorządu terytorialnego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 513, 373–382.
Google Scholar

Tarno, J. P. (2004). Pojęcie i istota samorządu terytorialnego. In J. P. Tarno (ed.), Samorząd terytorialny w Polsce (pp. 17–36). LexisNexis.
Google Scholar

Tarno, J. P., Sieniuć, M., Sulimierski, J., Wyporska, J. (2002). Samorząd terytorialny w Polsce. LexisNexis.
Google Scholar

Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dziennik Ustaw, 2016, 198, as amended.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Dziennik Ustaw, 2013, 168, as amended.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dziennik Ustaw, 2013, 885, as amended.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dziennik Ustaw, 2015, 1515, as amended.
Google Scholar

Witalec, W. (2011). Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego. Budżet Samorządu Terytorialnego, 17, 5–19.
Google Scholar

Woźniak, B. (2004). Zasady funkcjonowania i zakres publicznego systemu finansowego. In B. Pietrzak, Z. Polański, & B. Woźniak (eds.), System finansowy w Polsce (pp. 425–494). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Wyszkowska, D. (2017). Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – Polska na tle wybranych krajów Unii Europejskiej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H –Oeconomia, 5(51), 371–380, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/h.2017.51.5.371.
Google Scholar