Przeobrażenia systemu międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej w drugiej dekadzie XXI wieku

Justyna Łapaj

Published: 2018-06-19

Vol. 21 (2018)

Przeobrażenia systemu międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej w drugiej dekadzie XXI wieku

Justyna Łapaj

Abstract

Abstrakt: Przeobrażenia systemu międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej w drugiej dekadzie XXI wieku

Od momentu zakończenia zimnej wojny i rozpadu dwublokowego podziału świata w Ameryce Łacińskiej następowały istotne przemiany o charakterze politycznym, gospodarczym i społecznym. Państwa latynoamerykańskie rozpoczęły w latach dziewięćdziesiątych XX wieku proces przeobrażeń systemowych, a także przeprowadziły liczne reformy gospodarcze, które korzystnie i skutecznie wpłynęły na wzrost znaczenia tych państw w stosunkach międzynarodowych. Brazylia — największe państwo Ameryki Południowej — odgrywa rolę mocarstwa regionalnego, a także zaliczana jest do mocarstw wschodzących. W pierwszej dekadzie i połowie drugiej dekady XXI wieku do miana coraz bardziej liczących się rynków w międzynarodowych stosunkach politycznych i gospodarczych aspirują także inne kraje regionu Ameryki Łacińskiej, jak na przykład: Chile, Meksyk czy — w regionie Ameryki Środkowej — Panama. Współpracę z państwami Ameryki Łacińskiej intensyfikują nie tylko tradycyjni partnerzy tego regionu, jak USA, Rosja, Niemcy, Hiszpania czy Włochy, ale także rozwijające się gospodarki azjatyckie, jak Chiny, Indie czy Singapur.

Słowa kluczowe: Ameryka Łacińska, stosunki międzynarodowe w XXI wieku, ewolucja systemu międzynarodowego, BRIC

Abstract: Transformation of the international system in Latin America in the second decade of the 21^st century

Since the end of the Cold War division of the world in Latin America there have been significant changes of political, economic and social nature. The Latin American countries began the process of systemic transformations in the 1990s, and also carried out a number of economic reforms that positively and efficiently influenced the growth of their importance in the international relations. Brazil — the largest South American country is considered an emerging power and acts as a regional power. In the first and the second decades of the 21st century however, also other Latin American countries, such as Chile and Mexico or in Central America — Panama, aspire to become increasingly important markets in international economic relations. Cooperation with Latin American countries is intensified not only by traditional partners of the region, such as the USA, Russia, Germany, Spain or Italy, but also by developing Asian economies, such as China, India and Singapore.

Key words: Latin America, international relations in the 21st century, evolution of the international system, BRIC

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Łapaj, J. (2018). Przeobrażenia systemu międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 21. Retrieved from https://journals.us.edu.pl/index.php/SPUS/article/view/7057

References

Agosin M.R.: Fortaleciendo la institucionalidad financiera en Latinoamérica. In: Gobernabilidad e integración financiera: ámbito global y regional. Eds. J.A. Ocampo, A. Uthoff. Santiago de Chile 2004.
Google Scholar

Alfa Puentes, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich — http://www.krasp.org.pl/pl/projekty_eua_alfa/alfa_puentes (dostęp: 25.01.2018).
Google Scholar

The American Presidency Project (Orędzie prezydenta Jamesa Monroego do Kongresu, wygłoszone 2 grudnia 1823 roku) — http://www.presidency.ucsb.edu/ws/index.php?pid=29465 (dostęp: 04.01.2018).
Google Scholar

Chile: powrót prawicy. Zmiana pilota, nie kursu. Polityka Globalna.pl — http://www.politykaglobalna.pl/2010/01/chile‑powrot‑prawicy‑zmiana‑pilota‑nie‑kursu/ (dostęp: 27.12.2017).
Google Scholar

Czornik K., Lakomy M., Stolarczyk M.: Wstęp. W: Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku. Red. K. Czornik, M. Lakomy, M. Stolarczyk. Katowice 2014.
Google Scholar

Dembicz K.: Od izolacji do integracji. Blog Naukowy, Quo vadis Kuba? — http://quovadiskubapl.blogspot.com/ (dostęp: 23.01.2018).
Google Scholar

Dobrzycki W.: Stosunki międzynarodowe w Ameryce Łacińskiej: historia i współczesność. Warszawa 2000.
Google Scholar

Feldstein M.: Niepewna przyszłość Chile. Obserwator Finansowy.pl — https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/niepewna‑przyszlosc‑chile/ (dostęp: 27.12.2017).
Google Scholar

Gawrycki M.F.: Ameryka Łacińska — wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania rozwoju w dekadzie lat dziewięćdziesiątych. W: Globalizacja a stosunki międzynarodowe. Red. E. Haliżak, R. Kuźniar. Bydgoszcz 2003.
Google Scholar

Gawrycki M.F.: Latynoamerykańska wizja pozimnowojennego porządku międzynarodowego i jej funkcje polityczne. W: Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Red. R. Kuźniar. Warszawa 2005.
Google Scholar

Gawrycki M.F.: Miejsce i rola Ameryki Łacińskiej we współczesnym świecie. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Gniadek J., Wasylewska K.: Kraje Ameryki Łacińskiej — krótka charakterystyka. W: Rynki zagraniczne dla polskiego biznesu. Kraje Ameryki Łacińskiej. Argentyna, Brazylia, Kolumbia. Red. U. Klonowska. Warszawa 2010.
Google Scholar

Gocłowska‑Bolek J.: Ameryka Łacińska jako region niewykorzystanych możliwości dywersyfikacji polskiego eksportu. W: Polska — Ameryka Łacińska, historia — polityka — gospodarka — kultura. Red. M. Drgas et al. Toruń 2014.
Google Scholar

Gocłowska‑Bolek J.: Nowy Mercosur. Integracja gospodarcza jako próba odpowiedzi na wyzwania globalizacji. W: Ameryka Łacińska w poszukiwaniu konsensusu. Red. K.A. Kłosiński, M. Czarnacki. Lublin 2013.
Google Scholar

Gocłowska‑Bolek J.: Obecność Ameryki Łacińskiej w polskiej gospodarce i wymianie handlowej. W: Ameryka Łacińska w polskiej polityce. „Dokumenty Robocze CESLA”. Red. A. Dembicz. Warszawa 2009.
Google Scholar

Gocłowska‑Bolek J.: Procesy makroekonomiczne w Ameryce Łacińskiej. W: Ameryka Łacińska XXI wieku. Nowe oblicza, nowe struktury, nowe tożsamości. Red. A. Dembicz. Warszawa 2013.
Google Scholar

Gocłowska‑Bolek J.: Spotkanie na Szczycie Unia Europejska‑Ameryka Łacińska i Karaiby. „NAUKA” — http://www.academia.edu/30597747/SPOTKANIE_NA_SZCZYCIE_UNIA_EUROPEJSKA‑AMERYKA_%C5%81ACI%C5%83SKA_I_KARAIBY (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Goldman Sachs: Building Better Global Economic BRICs. Global Economics Paper No: 66 — http://www.goldmansachs.com/our‑thinking/archive/archive‑pdfs/build‑better‑brics.pdf (dostęp: 8.01.2018).
Google Scholar

Grzywacz A.: BRICS — przejawy brazylijskiej mocarstwowości w procesie kształtowania nowego ładu międzynarodowego. W: Brazylia jako mocarstwo wschodzące. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2013.
Google Scholar

Gugała J.: Ewolucja stosunków gospodarczych w zachodniej hemisferze. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Haliżak E.: Południe (państwa rozwijające się — Trzeci Świat). W: Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika. Red. E. Haliżak, R. Kuźniar. Warszawa 2006.
Google Scholar

Hinz K.J.: Wyzwania dla polityki zagranicznej RP wobec Ameryki Łacińskiej i Karaibów (2015—2020 i po 2020 roku). Warszawa 2015.
Google Scholar

Klonowska U.: Wstęp. W: Rynki zagraniczne dla polskiego biznesu. Kraje Ameryki Łacińskiej. Argentyna, Brazylia, Kolumbia. Red. U. Klonowska. Warszawa 2010.
Google Scholar

Kopij M., Skocz M.: Ameryka Łacińska w stosunkach międzynarodowych. W: Współczesne stosunki międzynarodowe. Red. T. Łoś‑Nowak. Wrocław 2008.
Google Scholar

Krzywicka K.: Ameryka Łacińska między integracją a marginalizacją. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Krzywicka K.: Ameryka Łacińska u progu XXI wieku. Lublin 2009.
Google Scholar

Kuba czekała na to 54 lata. Co oznacza wznowienie stosunków z USA? Wywiad z dr Katarzyną Dembicz — http://natemat.pl/127737,konczaca‑sie‑druga‑kadencja‑obamy‑i‑postepujace‑otwarcie‑kuby‑to‑powody‑nowego‑rozda nia‑na‑linii‑hawan‑waszyngton (dostęp: 15.01.2018).
Google Scholar

Kukułka J.: Historia współczesna stosunków międzynarodowych. Warszawa 1996.
Google Scholar

Kurecic P., Bandov G.: The Contemporary Role and Perspectives of the BRIC States in the World—Order. „Electronic Journal of Political Science Studies”. June 2011. Vol. 2, No 2. — https://bib.irb.hr/datoteka/565021.The_Contemporary_Role_and_Perspectives_of_the_BRIC_States_in_the_World‑Order.pdf (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Łaciński P.: Wprowadzenie. W: Państwo i polityka w Ameryce Łacińskiej. Zarys systemów politycznych państw latynoamerykańskich. Red. P. Łaciński. Warszawa 2013.
Google Scholar

Mackiewicz A.: Co warto wiedzieć o gospodarce. Portal Promocji Eksportu — https://brazil.trade.gov.pl/pl/gospodarka/3,co‑warto‑wiedziec‑o‑gospodarce.html (dostęp: 9.01.2018).
Google Scholar

Obama rozpoczyna historyczną wizytę. O uwagę rywalizuje z Mickiem Jeggerem. TVN24.pl — http://www.tvn24.pl/wiadomosci‑ze‑swiata,2/kuba‑barack‑obamaz‑wizyta‑na‑wyspie,628764.html (dostęp: 4.01.2018).
Google Scholar

Oberda A.: Latynoamerykańska polityka Stanów Zjednoczonych. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Ocampo J.A., Martin J.: A Decade of Light and Shadow. Latin America and the Caribbean in the 1990s. Santiago de Chile 2003.
Google Scholar

Ocampo J.A., Martin J.: Globalization and Development. A Latin American and Caribbean Perspective. Santiago de Chile 2003.
Google Scholar

Parlament odwoła prezydenta Wenezueli? Rozmowa z dr Joanną Gocłowską‑Bolek. Polskie Radio.pl — http://www.polskieradio.pl/9/863/Artykul/1685251,Parlamentodwola‑prezydenta‑Wenezueli (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Piłka R.: Integracja gospodarcza w Ameryce Południowej — w poszukiwaniu drogi rozwoju. W: Ameryka Łacińska w poszukiwaniu konsensusu. Red. K.A. Kłosiński, M. Czarnacki. Lublin 2013.
Google Scholar

Polska 2015. Raport o stanie handlu zagranicznego. Ministerstwo Gospodarki. Warszawa 2015 — https://www.mr.gov.pl/media/15696/ROHZ2015_20150827_druk_ost.pdf (dostęp: 7.01.2018).
Google Scholar

Prezydent Brazylii uniknie odsunięcia od władzy. Business Insider — https://businessinsider.com.pl/polityka/michel‑temer‑prezydent‑brazylii‑oskarzony‑okorupcje/ k2671ye (dostęp: 15.01.2018).
Google Scholar

Rubaj P.: Atrakcyjność biznesowa krajów Ameryki Łacińskiej. W: Ameryka Łacińska w poszukiwaniu konsensusu. Red. K.A. Kłosiński, M. Czarnacki. Lublin 2013.
Google Scholar

Sprysak J.: Kryteria konsensusu waszyngtońskiego. W: Ameryka Łacińska w poszukiwaniu konsensusu. Red. K.A. Kłosiński, M. Czarnacki. Lublin 2013.
Google Scholar

Spyra J.: Polityka zagraniczna Brazylii. W: Polityka zagraniczna państw Ameryki Łacińskiej. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Spyra J.: Polityka zagraniczna Chile. W: Polityka zagraniczna państw Ameryki Łacińskiej. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Spyra J.: Stosunki Polski z krajami Ameryki Łacińskiej. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Stan i perspektywy stosunków gospodarczych Polski z krajami Ameryki Łacińskiej. Red. A. Dembicz et al. Warszawa 1997.
Google Scholar

Stosunki Polska‑Ameryka Łacińska i Karaiby. Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP — http://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/inne_kontynenty/ameryka_lacinska_i_karaiby/stosunki_dwustronne_ameryka_lacinska_karaiby/tytul_strony;jsessionid=6365BCE66A1210B71089D3C80B6D2448.cmsap2p (dostęp: 11.01.2018).
Google Scholar

Stosunki Unia Europejska‑Ameryka Łacińska i Karaiby. Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP — https://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/inne_kontynenty/ameryka_lacinska_i_karaiby/stosunki_dwustronne_ameryka_lacinska_karaiby/wspolpraca_ue___ameryka_lacinska_i_karaiby (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Stryjek J.: Współpraca gospodarcza Mercosur z Unią Europejską. W: Ameryka Łacińska w poszukiwaniu konsensusu. Red. K.A. Kłosiński, M. Czarnacki. Lublin 2013.
Google Scholar

The International Financial Crisis and its implications for Latin America and the Caribbean. ECLAC, United Nations. Santiago de Chile 2012.
Google Scholar

Tvevad J.: Ameryka Łacińska i Karaiby. Parlament Europejski — http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/pl/displayFtu.html?ftuId=FTU_6.6.2.html (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Unequal Access. A Closer Look at Central America and the Caribbean. In: Debt Financing Rollercoster. Latin American and Caribbean Access to International Bond Markets since the Debt Crisis, 1982—2012. Eds. I. Bustillo, H. Velloso. Santiago de Chile 2013.
Google Scholar

Wąsowski M.: Trzy sytuacje pokazują, jak bardzo cierpi Wenezuela. Business Insider Polska — http://businessinsider.com.pl/wiadomosci/wenezuela‑pograza‑siew‑kryzysie‑gospodarczym/69wdgnv (dostęp: 5.01.2018).
Google Scholar

Weller J.: Economic Reforms, Growth and Employment. Labour Markets in Latin America and the Caribbean. Santiago de Chile 2001.
Google Scholar

Wenezuela i Brazylia winne recesji gospodarki Ameryki Łacińskiej w 2016 roku. Polska Agencja Informacyjna — http://interpresspai.pl/pl/ameryka‑poludniowa/item/1928‑wenezuela‑i‑brazylia‑winne‑recesji‑ameryki‑lacinskiej‑w‑2016‑roku (dostęp: 10.01.2018).
Google Scholar

Zajączkowski K.: Ameryka Łacińska w polityce Unii Europejskiej. W: Ameryka Łacińska we współczesnym świecie. Red. M.F. Gawrycki. Warszawa 2006.
Google Scholar

Justyna Łapaj

justyna.lapaj@us.edu.pl

Affiliation:

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Bio Statement (e.g., department and rank)

doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce; asystentka w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Redaktorka czasopisma UŚ „Pisma Humanistyczne”. Organizatorka i uczestniczka kilkudziesięciu konferencji i seminariów naukowych o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Zainteresowania naukowe: Bliski Wschód, ze szczególnym uwzględnieniem państwa Izrael; Ameryka Łacińska w stosunkach międzynarodowych; Afryka w stosunkach międzynarodowych; Prawa Człowieka na świecie ze szczególnym uwzględnieniem Korei Północnej.

Vol. 21 (2018)
Published: 2018-06-29

ISSN: 1895-3492

eISSN: 2353-9747

10.31261/spus

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit