Ojciec po śmierci ojca – (post)lacanowski ateizm w spojrzeniu z Odradka
Abstrakt
The paper calls into question the status of (post)Lacanian atheism as can be inferred from writings of Lacan himself (mainly seminaries XI, XVIII, XX and XXIII) and Slavoj Žižek. Such atheism is based on the inexistence of “the Other of the Other”, which, however, cannot be merely stated, but must take the form of an injunction. In this postlacanian logic, true atheists are not those who deny the existence of God – even in its symbolic functions – but those who – actively relying on the absence of “the Other of the Other” – are able to carry out fundamental shifts within the symbolic structure of the Other. Yet, this atheism, which might be viewed as one of the strongest forms of denying the divine, is based itself on the monotheistic grid. Drawing upon some remarks from the late writings of Freud, the paper aims to reveal the inner, self-referential logic of the Father, who se position is preserved and strengthened after the actual death of the Father. Postlacanian atheism might be conceived of as the latest form of fatherly self-grounding, in which divine position perpetuates itself under the cover of injunctions to radical atheism. Finally, the paper propounds an interpretation of Kafka’s short story The Cares of a Family Man (Die Sorge des Hausvaters), in which the enigmatic figure of “Odradek” – a deathless half-object, half-creature – stands for the final material embodiment of the futile injunction to renounce the divine. Thus Odradek epitomises the Law, which is nothing but an insoluble rattle, emptied from the tension of desire, in front of which Kafka’s characters are forced to wait.
Słowa kluczowe
Freud; Lacan; Kafka; atheism; psychonalaysis; postsecularism; the Law
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
