Język:
PL
| Data publikacji:
19-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-19
Bimedialna książka Waruj (2019) autorstwa graficzki Joanny Łańcuckiej i poetki Joanny Mueller zbudowana jest z dwóch równoprawnych składników: wierszy i plansz komiksowych. To połączenie w materiałach promocyjnych i dotychczasowej recepcji tomu ujmowano jako poemiks. Autorka artykułu wyjaśnia, dlaczego taka wykładnia gatunku okazuje się poszerzeniem jego dotychczasowej formuły. Najpierw omawia prace Łańcuckiej w kontekście wąsko rozumianego poemiksu, następnie przedmiotem analizy czyni słowno-wizualną „składnię” całej dwuautorskiej książki artystycznej, ujmowanej jako książka konceptualna. Wskazuje reguły łączenia elementów graficznych i wierszowych, które realizowane są na zasadzie podobieństwa, komplementarności, kontrastu, a nawet rywalizacji. W artykule można prześledzić także strategie uzyskiwania spójności tomu wbrew linearnemu porządkowi recepcji, gdyż badaczka ujawnia motywy przewodnie i swoistą infrastrukturę książki w postaci rozpoznawalnych miejsc wspólnych. Istotne okazuje się wzajemne korespondowanie z sobą wierszy i grafik komiksowych w zakresie większych struktur semantycznych (transmedialnie realizowanych lejtmotywów i strategii remiksu) oraz formalnych („architektoniki”).
Język:
PL
| Data publikacji:
20-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-14
Celem artykułu jest analiza oraz próba zaklasyfikowania dwóch juwenilnych tekstów Juliana Kornhausera – Martwa natura z kompotierką (Bernard Buffet) oraz Guernica (Pablo Picasso) – które nawiązują do dzieł malarskich. Właśnie obrazom w twórczości autora Origami warto poświęcić chwilę uwagi, malarstwo pozostaje bowiem niezwykle ważnym źródłem odniesień tekstów Kornhausera. Wybrane do analizy przykłady nie mieszczą się jednak w definicyjnych ramach ekfrazy czy hypotypozy. Co ważne, prowadzą do odkrycia poetyckich powiązań Kornhausera z surrealizmem, głównie w wydaniu Bretonowskim, pozwalają więc na odnalezienie drogowskazów interpretacyjnych, które okazują się niezwykle pomocne w trakcie lektury kolejnych, zwłaszcza publikowanych w latach siedemdziesiątych, wierszy i powieści autora Zjadaczy kartofli. Interpretacja wierszy juwenilnych uprawnia więc do poszukiwania w tej twórczości eksperymentów, które nie tylko wymykają się metodologicznym dookreśleniom, lecz także stanowią dowód na korelacje poezji Kornhausera z poetykami awangardowymi.
Język:
PL
| Data publikacji:
05-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-13
Niniejszy artykuł odnosi się do transgresyjnego wymiaru plastiku, wymiaru sondowanego dziś w eksperymentalnych praktykach poetyckich. Autorka powołuje się na Lynn Keller i poświęca uwagę „poezji świadomego antropocenu”, której przykłady analizuje pod kątem wprowadzania do tomów poetyckich elementów wizualnych i epistemologicznych konsekwencji sięgania po anachroniczne, modernistyczne techniki łączenia w poezji obszarów wizualnych i dyskursywnych. W omawianych projektach poetyckich eksponuje wyraźne odniesienia do plastiku – nie tylko jako tematu, lecz także jako zasady organizującej tomy. Ukazuje sposoby poetyckiego uobecniania estetyki, ontologii i ekonomii tworzywa, a także omawia postmedialną poezję jako praktykę poznawczą odsłaniającą nieoczywiste rekonfiguracje plastiku.
Język:
PL
| Data publikacji:
17-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-17
Odpowiedź na pytanie o nowe sytuacje komunikacyjne, w które wpisuje nas interaktywna fikcja, pozwala zrozumieć, jakimi metodami kulturowego wyrazu posługujemy się, aby dopasować język sztuki do nowych oczekiwań odbiorczych. Analizie należy poddać przede wszystkim relacje znakowe, jakie powstają na styku triadycznej relacji: autor – maszyna – odbiorca. Artykuł stanowi próbę strukturalnej analizy przejawów cyfrowej tekstualności. Do podkreślenia sensotwórczych własności interaktywnego języka wykorzystano metodologię literaturoznawczą. Relacje strukturalne omówiono na przykładach zaczerpniętych z gier wideo. Opisano również semiotyczne możliwości języka naturalnego i kodu programistycznego, a także podniesiono kwestię narracyjności dzieł interaktywnych. Poruszony został też problem współczesnych kompetencji odbiorczych na przykładzie tzw. poezji kodu. W tekście zamieszczono ponadto autorski model relacji strukturalno-semiotycznych, który służy do nakreślenia sytuacji nadawczo-odbiorczej w interaktywnym tekście cyfrowym.
Język:
PL
| Data publikacji:
05-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-19
Artykuł stanowi interdyscyplinarną analizę części Piosenki nie śpiewane Żonie, wchodzącej w skład tomu Chirurgiczna precyzja: elegie i piosenki z lat 1995–1997 Stanisława Barańczaka. Autorka skupia się na aspekcie muzyczności wierszy, zwłaszcza w kontekście tzw. muzyczności utajonej, przejawiającej się w tych wierszach poprzez transpozycję gatunków i form muzycznych na grunt literatury. Opierając się na kategoryzacji muzyczności Andrzeja Hejmeja, dokonuje rozróżnienia zjawisk intermedialnych; wiersze bada osobno, a także w perspektywie wyodrębnionej przez Barańczaka części tomu, często marginalizowanej, będącej wyznaniem miłosnym kierowanym do żony. W toku formalnej analizy budowy gatunków muzycznych – zarówno klasycznych, jak i rozrywkowych (madrygału, arii, bluesa, alby, serenady) – do których odwoływał się w tytułach wierszy poeta, autorka odkrywa nowe wskazówki interpretacyjne utajone w konstrukcji wierszy. Swoją analizą potwierdza zdanie krytyków o mistrzowskim warsztacie poetyckim i wirtuozerii operowania formą tekstu przez Stanisława Barańczaka.
Język:
PL
| Data publikacji:
01-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-15
Rozmowa Anny Kałuży z Jadwigą Sawicką, malarką, autorką instalacji tekstowych, fotografii i obiektów, dotyczy przede wszystkim relacji między obiektami wizualnymi (obrazowymi) a tekstowymi (piśmiennymi). Sawicka, odnosząc się do swoich prac (między innymi Lucky You, Halka, Spódnica, Sama w lesie, Sama w domu, kolażu wideo), opowiada o związkach między ubraniami i znakami oraz literami i obrazami. Rozmowa toczy się również wokół zagadnienia polityczności sztuki, jej instytucjonalnych uwarunkowań, a także różnych sposobów widzenia językowego kontekstu obrazów.
Język:
PL
| Data publikacji:
20-06-2024
|
Abstrakt
| s. 1-14
W artykule podjęto temat kształtowania się podmiotowości w Podróżach do piekieł Bolesława Micińskiego. Głównym narzędziem badawczym zastosowanym w analizie i interpretacji eseju jest Hansa Blumenberga koncepcja metaforologii. Interpretacji przyświeca wspólny pogląd dwóch myślicieli na zagadnienia dotyczące języka filozoficznego – obaj na swój sposób stronili od wszelkich prób językowej konceptualizacji. Wyodrębniona przez Blumenberga metafora terra incognita jest przez Micińskiego wykorzystywana na różne sposoby w celu przedstawienia obrazu świata, a także jednostkowego i społecznego wymiaru ludzkiej egzystencji. Pojęcie „podróży”, wątki problematycznej nowoczesności oraz psychoanalizy pozwalają autorowi tekstu uwydatnić wyobrażeniowy potencjał kryjący się w samej metaforze. Wzięcie pod uwagę istotnych dla Micińskiego „podróżników”, czyli Odyseusza i Kartezjusza, oraz bogactwo stylistyczne analizowanego eseju umożliwiają pokazanie potencjalnej użyteczności metafory „nieznanych lądów” w interpretacji. Celem artykułu jest próba opisania prezentowanej w Podróżach do piekieł podmiotowości, która realizując się w języku metaforycznym, dalekim od dyskursywnych odpowiedników, nie mieści się w żadnych formach pojęciowych.