Protecting employees from automated discrimination on the example of the recruitment and selection process of employees
Abstract
This article examines the impact of the technological revolution on changes taking place in the field of employment, which is a topical issue in both international and domestic law. The purpose of the article is to indicate how current legislation, as well as its drafts, contribute to the protection of job applicants involved in the employees’ recruitment and selection process. The article also addresses the issue of liability for the
phenomenon of “automated discrimination” that can occur in connection with the use of artificial intelligence algorithms in the employee recruitment and selection process.
Keywords
Artificial Intelligence; cutting-edge technology; algorithms; recruitment; selection; labor law; European Union
References
Adamczyk S., Surdykowska B.: Świat pracy na bezdrożach. Refleksje wokół możliwych skutków pandemii COVID-19. „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020, T. 61, nr 4, s. 3–10.
Benhamou Y., Ferland J.: Artificial Intelligence & Damages: Assessing Liability and Calculating the Damages. In: Leading Legal Disruption: Artificial Intelligence and a Toolkit For Lawyers and the Law. Eds. G. D’Agostino, A. Gaon, C. Piovesan. Thomson Reuters, Toronto 2021, s. 165–197.
Biała księga w sprawie sztucznej inteligencji. Europejskie podejście do doskonałości i zaufania. COM/2020/65 final/2. Pobrane z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52020DC0065 [dostęp: 11.09.2023].
Branowska A.: Proces doboru pracowników w przedsiębiorstwach – przegląd nowoczesnych i tradycyjnych metod selekcji. „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie” 2021, nr 83, s. 9–25.
Bujalski R.: Odpowiedzialność za sztuczną inteligencję [projekt UE]. LEX/el 2023. https://sip.lex.pl/#/publication/470186472 [dostęp: 10.11.2023].
Chamberlain J.: The Risk-Based Approach of the European Union’s Proposed Artificial Intelligence Regulation: Some Comments from a Tort Law Perspective. “European Journal of Risk Regulation” 2023, Vol. 14, Issue 1, s. 1–13.
Ebers M.: Regulating Explainable AI in the European Union. An Overview of the Current Legal Framework(s). In: Law in the Era of Artificial Intelligence. Nordic Yearbook of Law and Informatics 2020–2021. Eds. L. Colonna, S. Greenstein. The Swedish Law and Informatics Research Institute (IRI), Stockholm 2022, s. 103–132.
European Commission: Regulatory Framework Proposal on Artificial Intelligence. https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/regulatory-framework-ai [dostęp: 04.11.2023].
Florek L.: Podstawowe problemy przyszłego prawa pracy. W: Przyszłość prawa pracy. W 50-lecie pracy naukowej Prof. M. Seweryńskiego. Red. Z. Hajn, D. Skupień. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, s. 265–276.
Frattone C.: Reasonable AI and Other Creatures. What Role for AI Standards in Liability Litigation? “Journal of Law, Market & Innovation” 2022, Vol. 1, s. 15–55.
Gersdorf M.: Od proletariatu do prekariatu, czyli o kierunku rozwoju prawa pracy. W: Przyszłość prawa pracy. W 50-lecie pracy naukowej Prof. M. Seweryńskiego Red. Z. Hajn, D. Skupień. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, s. 291–295.
Golenia-Wójcik A.: Sztuczna inteligencja w rekrutacji na ryzyko pracodawcy. Osborne Clarke. 19.12.2022. https://www.osborneclarke.com/pl/insights/sztucznainteligencja-w-rekrutacji-na-ryzyko-pracodawcy [dostęp: 18.01.2024].
Góral Z., Kuba M.: Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu pracowniczym. Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
Greser J., Dymitruk M.: Unijny projekt regulacji sztucznej inteligencji a przeciwdziałanie próbom autorytarnego jej wykorzystywania przez władze publiczne. „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2022, Vol. 20, s. 135–159.
Grupa Robocza Art. 29: Wytyczne dotyczące oceny skutków dla ochrony danych oraz pomagające ustalić, czy przetwarzanie „może powodować wysokie ryzyko” do celów rozporządzenia 2016/679. 4.04.2017, ostatnio zmienione i przyjęte w dniu 4.10.2017, 17/PL WP 248 rev.01. https://archiwum.uodo.gov.pl/pl/3/1347 [dostęp: 30.10.2024].
Gryz J.: Ludzie dyskryminują, więc algorytmy też. Krytyka Polityczna. 28.10.2019.
https://krytykapolityczna.pl/nauka/tendencyjne-algorytmy-ai/ [dostęp: 11.11.2023].
Hacker P.: The European AI Liability Directives – Critique of a Half-Hearted Approach and Lessons for the Future. “Computer Law & Security Review” 2023, Vol. 51, s. 1–42.
InvestGlass: Which Countries Are Leading the AI Race? InvestGlass. 06.02.2023. https://www.investglass.com/which-countries-are-leading-the-ai-race/[dostęp: 11.09.2023].
Jankowska M.: Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji? W: O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości. Red. A. Bielska-Brodziak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015, s. 171–196.
Jędrzejkowski J.: Sztuczna inteligencja wkracza do HR. Rzeczpospolita. 20.10.2023. https://www.rp.pl/wydarzenia-gospodarcze/art39298681-sztuczna-inteligencja-wkracza-do-hr [dostęp: 29.12.2023].
Kibil M.: Przyszłość HR napędzana tym samym paliwem co biznes. „Nowa Energia” 2022, nr 2, s. 4–8.
Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych. Druk nr 2642. Pobrano z: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2642 [dostęp: 24.10.2023].
Kurczewska K.: Ocena komisyjnego projektu nowelizacji ustawy o związkach zawodowych (druk sejmowy nr 2642). „Zeszyty Prawnicze. Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2023, nr 1 (77), s. 317–330.
Mahler T.: Between Risk Management and Proportionality: The Risk-Based Approach in the EU’s Artificial Intelligence Act Proposal. In: Law in the Era of Artificial Intelligence. Nordic Yearbook of Law and Informatics 2020–2021. Eds. L. Colonna, S. Greenstein. The Swedish Law and Informatics Research Institute (IRI), Stockholm 2022, s. 247–269.
Mazur J.: Algorytm jako informacja publiczna w prawie europejskim. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.
McManaman L.J.: Social Engineering: The Legal Philosophy of Roscoe Pound. “John’s L. Review” 1958, Vol. 33, no. 1, s. 1–47.
Nowastowska M., Stroińska E.: Wpływ technologii na rozwój pracownika i proces zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie. „Edukacja Ekonomistów i Menedżerów” 2019, T. 52, nr 2, s. 20–32.
OECD: Directorate for Financial and Enterprise Affairs Competition Committee, Algorithms and Collusion Note from the European Union. DAF/COMP/WD(2017)12. 14.06.2017. https://one.oecd.org/document/DAF/COMP/WD(2017)12/en/pdf [dostęp: 09.11.2023].
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostosowania przepisów dotyczących pozaumownej odpowiedzialności cywilnej do sztucznej inteligencji (dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję). COM/2022/496 final – 2022/0303 (COD). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:52022AE4704 [dostęp: 09.11.2023].
Opinia Głównego Inspektora Pracy do druku nr 2642. Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych. Pobrano z: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2642 [dostęp: 11.09.2023].
Opinia NSZZ Solidarność do druku nr 2642. Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych. Pobrano z: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2642 [dostęp: 11.09.2023].
Pasquale F.: The Black Box Society. The Secret Algorithms That Control Money and Information. Harvard University Press, London 2015.
Podgorecki A.: Law and Social Engineering. “Human Organization” 1962, Vol. 21, no. 3, s. 177–181.
Pollak A. et al.: A Framework of Action for Implementation of Industry 4.0. An Empirically Based Research. “Sustainability” 2020, Vol. 12, Issue 14, s. 1–16.
Roig A.: Safeguards for the Right Not to Be Subject to A Decision Based Solely on Automated Processing (Article 22 GDPR). “European Journal of Law and Technology” 2017, Vol. 8, no. 3, s. 1–17.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32016R0679 [dostęp: 09.11.2023].
Schilirò D.: Digital Transformation, COVID-19, and the Future of Work. “International Journal of Business Management and Economic Research (IJBMER)” 2021, Vol. 12, no. 3, s. 1945–1952.
Singh P., Sharma Sh.: HR 4.0 – A Critical Review. In: The Next Normal: Building Agile, Sustainable, Tech-Enabled Organizations (TNN–BASTO-2022). Ed. Sh. Sharma. Bharti Publications, New Delhi 2022, s. 7–18.
Stahl B.C. et al.: A European Agency for Artificial Intelligence: Protecting Fundamental Rights and Ethical Values. “Computer Law & Security Review” 2022, Vol. 45 (105661), s. 1–25. https://doi.org/10.1016/j.clsr.2022.105661.
Staszczyk P.: Czy unijna regulacja odpowiedzialności cywilnej za sztuczną inteligencję jest potrzebna? „Europejski Przegląd Sądowy” 2022, nr 6, s. 24–30.
Surdykowska B.: Wpływ zmiany technologicznej na przyszłość pracy: czy działanie platform internetowych zmieni rozumienie pojęcia zatrudnienia? „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2016, nr 6, s. 8–14.
Szczerba-Zawada A., Kuruś M.: Część I. „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich” 2020, nr 3: Ochrona przed dyskryminacją w Polsce. Stan prawny i świadomość społeczna. Wnioski i rekomendacje RPO (Zasada Równego Traktowania. Prawo i Praktyka, nr 30), s. 6–45. https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Ochrona_przed-_dyskryminacja_w_Polsce.pdf [dostęp: 11.11.2023].
Szymczak A., Gawrycka M.: Praca jako dobro indywidualne i społeczne, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 214, s. 276–287.
Tlatlik J.: Zakaz dyskryminacji na etapie nawiązywania stosunku pracy. Wolters Kluwer, Warszawa 2022.
Uzasadnienie do druku nr 2642. Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych. Pobrano z: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2642 [dostęp: 24.10.2023].
Wagner G.: Liability Rules for the Digital Age. “Journal of European Tort Law” 2023, Vol. 13, Issue 3, s. 191–243.
Warhurst C., Hunt W.: The Digitalization of Future Work and Employment. Possible Impact and Policy Responses. European Commission. JRC Working Papers Series on Labour, Education and Technology, 2019/05. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/205265/1/jrc-wplet201905.pdf [dostęp: 09.11.2023].
Wendehorst C.: Strict Liability for AI and Other Emerging Technologies. “Journal of European Tort Law” 2020, Vol. 11, Issue 2, s. 150–180.
Wniosek: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostosowania przepisów dotyczących pozaumownej odpowiedzialności cywilnej do sztucznej inteligencji (dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję). COM/2022/496 final. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/HIS/?uri=CELEX:52022PC0496 [dostęp: 25.10.2023].
Wniosek: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze Unii. COM/2021/206. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/HIS/?uri=CELEX:52021PC0206 [dostęp: 03.11.2023].
Zech H.: Liability for AI: Public Policy Considerations. “ERA Forum” 2021, no. 22, s. 147–158.
Ziosi M. et al.: The EU AI Liability Directive (AILD): Bridging Information Gaps. “European Journal of Law and Technology” 2023, Vol. 14, no. 3, s. 1–10.
Živković P., Ducato R.: Algorithmic Discrimination: A Blueprint for a Legal Analysis. “EU and Comparative Law Issues and Challenges Series (ECLIC)” 2023, Vol. 7, s. 202–226.
University of Silesia in Katowice Poland
https://orcid.org/0009-0008-6918-1854
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
