Il ritratto di Jan Grotkowski nei componimenti di Jan Andrzej Morsztyn e la questione delle “somme napoletane” [Literacki portret Jana Grotkowskiego w utworach Jana Andrzeja Morsztyna i kwestia „sum neapolitańskich”]
Abstrakt
Autorka artykułu kreśli literacki portret Jana Grotkowskiego (zapomnianego poety doby baroku) na podstawie czterech utworów poetyckich Jana Andrzeja Morsztyna. Tym sposobem z mroku niepamięci wyłania się ciekawa postać literata, dyplomaty, wpływowego uczestnika ówczesnej polityki międzynarodowej. Z postacią królowej Bony łączy go dopiero tajemnicza śmierć. Poeta wpisuje się tym samym na listę osób, które jak stwierdza Kantecki, „padły ofiarą sprawy, nad którą jak gdyby ciążyła klątwa królowej Bony”. Próbując rozwikłać kwestię „sum neapolitańskich”, Grotkowski, podobnie jak Reszka, Mąkowski i inni, zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.
Słowa kluczowe
Jan Grotkowski; Jan Andrzej Morsztyn; Bona Sforza; „sumy neapolitańskie”
Bibliografia
Bogucka Maria (2004): Bona Sforza. Wrocław.
Ciampi Sebastiano (1834): Bibliografia critica delle antiche reciproche corrispondenze politiche, ecclesiastiche, letterarie, artistiche dell’Italia colla Russia, colla Polonia ed altre parti settentrionali. Firenze.
Ciofari Gerardo (2000): Bona Sforza: Donna del Rinascimento tra Italia e Polonia. Bari.
Cynarski Stanisław (1977): Sprawa ostatniego testamentu królowej Bony. In: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, z. 56. Kraków.
Cynarski Stanisław (1987): Il ruolo del Cardinale Hosio nell’azione diplomatica condotta dalla corte reale negli anni 1558–1572 per riacquistare l’eredità della regina Bona. In: “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, z. 86. Kraków.
Falco Alfonso (2000): L’ultimo testamento di Bona Sforza. Bari.
Hernas Czesław (1980): Barok. Warszawa.
Jarecki Kazimierz (1905): Kto jest autorem tłumaczeń z Petrarki i Bartasa przypisywanych Grotkowskiemu? „Pamiętnik Literacki”, z. 1, Lwów.
Kantecki Klemens (1881): Sumy Neapolitańskie. Kraków.
Kot Stanisław (1928): Z dziejów propagandy polskiej w wieku XVI, dyplomaci polscy w Neapolu. Kraków.
Maciejewski Wacław Aleksander (1852): Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830. T. 2. Warszawa.
Marino Giovan Battista (1993): Adon. Edizione critica di Marinelli Luigi e Mrowcewicz Krzysztof. Vol. 1: Testo e sommario; Vol. 2: Introduzione e apparato critico. Roma–Varsavia.
Morsztyn Jan Andrzej (1971): Utwory zebrane. Oprac. Leszek Kukulski. Warszawa (la traduzione delle poesie citate è dell’autrice dell’articolo).
Nabielak Ludwik (1864): Poeci polscy XVII wieku, Jana Grotkowskiego sonety. In: „Biblioteka Ossolińskich”, T. 4. Lwów.
Weintraub Wiktor (1933): Naborowskiego przekłady z Petrarki i Du Bartasa. In: „Sprawozdania z czynności i posiedzeń PAN”. Kraków.
Windakiewicz Stanisław (1890): Tasso i Reszka. „Czas”, nr 209–212, Kraków.
Woś Jan Władysław (1978): Stanislao Reszka segretario del cardinale S. Hozjusz e ambasciatore del re di Polonia a Roma e a Napoli. In: “Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa”, Classe di Letteratura e Filosofia. Serie 3. Vol. 8, n. 1. Pisa.
Uniwersytet im. Aldo Moro w Bari Włochy
http://orcid.org/0000-0003-4488-6061
profesor Università degli Studi di Bari Aldo Moro, Włochy. W 1974 roku rozpoczęła pracę na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w Polsce, następnie przez 16 lat była nauczycielem akademickim w Istituto Universitario l’Orientale w Neapolu (Włochy), a od roku 2002 prowadzi katedrę polonistyki na Uniwersytecie w Bari (Włochy). Jej początkowe zainteresowania dotyczyły językoznawstwa. Późniejsze badania i publikacje skupiają się wokół inspiracji włoskich w polskiej literaturze, przekładów i biografistyki. Uznaje się ją za prekursorkę badań nad życiem i twórczością Kazimiery Alberti. Opublikowała m.in.: La letteratura maccheronica in Polonia, Szkice o literaturze i języku polskim, Dwie wersje poematu o Orfeuszu – Marino i Lubomirski. Podobieństwa tekstu a różnice kulturowe, Jan Andrzej Morsztyn sommelier barocco. Pełni funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Fabrica Litterarum Polono-Italica”.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
