Baśń w biblioterapii integralnej
Abstrakt
This text’s main objective is to introduce the assumptions of the Jungian depth psychology to the bibliotherapeutic process. Bibliotherapy as an interdisciplinary method using psychology and literary studies enriched with the theory of integral psychology formulates a new theoretical perspective and constitutes a proposition of holistic view of bibliotherapy. The extension of the theoretical basis of bibliotherapy will help to augment the therapeutic effect, activate the unconscious (the sphere neglected in school education), and strengthen psyche. Integral bibliotherapy shall create conditions to expand the dialogue between the rational side and unconscious one, and it will contribute to a positive stimulation of the integration processes. Providing archetypal patterns reflecting the rules of life in culture, and drawing attention to the regulatory role of literary works, will enrich both the intellectual and spiritual side of the development of the participant of the bibliotherapeutic process. Archetypal content present in literary texts studied by the participant according to the bibliotherapeutic procedure will achieve an integral orientation focused on the humanistic dimension of existence.
Słowa kluczowe
bibliotherapy; depth psychology; unconsciousness; archetypes; identification; catharsis; insight; symbol; individuation
Bibliografia
Baluch A., 1993, Wiersze medytacyjne Joanny Kulmowej, „Polonistyka”, nr 9, s. 564—566.
Baluch A., 2008, Od form prostych do arcydzieła, Kraków.
Bettelheim B., 1985, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Danek D., przeł., Warszawa.
Bodkin M., 1969, Wzorce archetypowe w poezji tragicznej, Mroczkowski P., przeł., „Pamiętnik Literacki”, nr 60/2, s. 211—231.
Borecka I., 2001, Biblioterapia — teoria i praktyka. Poradnik, Warszawa.
Czernianin W., 2008, Teoretyczne podstawy biblioterapii, Wrocław.
Czernianin W., Czernianin H., 2012, Psychologia literatury w świetle biblioterapii, „Przegląd Biblioterapeutyczny”, nr 2, s. 5—42.
Dudek Z.W., 2006, Psychologia integralna Junga. Człowiek archetypowy, Warszawa.
Dudek Z.W., 2007, Paradygmat nieświadomości a poszukiwanie psychoterapii integralnej, w: Węgłowska‑Rzepa K., Fredericksen D., red., Między świadomością a nieświadomością. Współczesność w perspektywie psychologii głębi, Warszawa, s. 251—276.
Dudek Z.W., 2012, Archetypowa interpretacja literatury, w: Fiała E., Piekarski I., red., Psychoanalityczne interpretacje literatury. Freud — Jung — Fromm — Lacan, Lublin, s. 115—154.
Dudek Z.W., 2013, Psychologia mitów greckich. Prawda symboli i archetypów, Warszawa.
Frye N., 1969, Mit fikcja przemieszczenie, Muskat‑Tabakowska E., przeł., „Pamiętnik Literacki”, nr 2, s. 283—302.
Frye N., 2012, Anatomia krytyki, Bokiniec M., przeł., Gdańsk.
Hillman J., 1996, Samobójstwo a przemiana psychiczna, Rogalski D., przeł., Warszawa.
Hillman J., 2014, Kod duszy. W poszukiwaniu charakteru człowieka i jego powołania, Korpanty J., przeł., Warszawa.
Jung C.G., 1981, Archetypy i symbole, Prokopiuk J., przeł., Warszawa.
Jung C.G., 1994, Zasadnicze problemy psychoterapii, Reszke R., przeł., Warszawa.
Jung C.G., 1997, Wspomnienia, sny, myśli, Reszke R., przeł., Warszawa.
Jung C.G., 2011, Dynamika nieświadomości, Reszke R., przeł., Warszawa.
Jung C.G., 2013, Typy psychologiczne, Reszke R., przeł., Warszawa.
Molicka M., 2011, Biblioterapia i bajkoterapia. Rola literatury w procesie zmiany zrozumienia świata społecznego i siebie, Poznań.
Neville B., 2009, Psyche i edukacja. Emocje, wyobraźnia i nieświadomość w uczeniu się i nauczaniu, Kościelniak M., przeł., Kraków.
Piróg M., 1999, Psyche i symbol. Teoria symbolu Carla Gustava Junga na tle ujęć porównawczych rzeczywistości symbolicznej, Kraków.
Rosińska Z., 1982, Jung, Warszawa.
Śliwierski B., 2010, Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków.
Tomasik E., 1994, Czytelnictwo i biblioterapia w pedagogice specjalnej, Warszawa.
Wais J., 2006, Ścieżki baśni, Warszawa.
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Polska
https://orcid.org/0000-0002-1365-8560
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
