Stosowanie tymczasowego aresztowania względem członka zorganizowanej grupy przestępczej w kontekście prawa jednostki do wolności
Abstrakt
The article analyses grounds for application of pretrial detention in respect of individuals who have been charged with the criminal offence of participation in an organised criminal group or with participation in an organised criminal association aiming at committing a criminal offence. The paper addresses two presumptions: 1) the presumption of fear that a suspect or the accused shall obstruct criminal proceedings because of their participation in an organised criminal group; 2) the presumption that the suspect or accused shall attempt to obstruct the proper conduct of the proceedings because of the threat that they will be severely punished. The author tries to answer the question whether the presumptions underlying application of pretrial detention at the early stages of criminal proceedings are sufficient for extension of pretrial detention. This is particularly important given the fact that these presumptions operate in schemes which might raise fears that orders of pretrial detention are used as an element of criminal policy against criminal groups. It must be noted that application of pretrial detention enters the sensitive realm of human rights and civil liberties. On the other hand, a failure to apply pretrial detention makes it difficult or even impossible for law enforcement authorities to effectively break up criminal networks and prevent them resurfacing. The fight of law enforcement authorities against organised crime requires application of adequate custodial and non-custodial measures by criminal justice system but is connected with a need to respect personal freedom guaranteed by the Polish Constitution and international treaties.
Słowa kluczowe
criminal process; organised criminal group; pretrial detention; presumption of obstructing criminal justice; threat of severe punishment; right to freedom
Bibliografia
Drajewicz D.: Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012r., I KZP 18/11. Prok. i Pr. 2013, nr 10.
Drewicz M.: Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012r., I KZP 18/11. CPKNP 2012, nr 3.
Grzegorczyk T.: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa 2014.
Koper R. et al.: Proces Karny. Warszawa 2017.
Skorupka J.: Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012r., I KZP 18/11. OSP 2012, nr 7–8, poz. 80.
Zając D.: Zagrożenie karą jako przesłanka stosowania tymczasowego aresztowania. CPKNP 2018, nr 4.
Orzecznictwo
Uchw. SN z dnia 22 stycznia 2003 r., I KZP 36/02. OSNwSK 2003, poz. 177.
Uchw. SN z dnia 19 stycznia 2012 r., I KZP 18/11. LEX nr 1102081.
Post. SA w Katowicach z dnia 4 lipca 2001 r., II AKz 488/01. OSA 2002/2/15, Prok. i Pr. – wkł. 2002/5/33, LEX nr 50083.
Post. SA w Katowicach z dnia 15 stycznia 2003 r., II AKz 1249/02. OSA 2003/7/74, Prok. i Pr. – wkł. 2003/10/20, KZS 2003/4/69, KZS 2003/4/79, LEX nr 80604.
Post. SA w Krakowie z dnia 23 czerwca 2005 r., II AKz 240/05. KZS 2005/6/45, Prok. i Pr. – wkł. 2006/2/36, LEX nr 156117.
Post. SA w Krakowie z dnia 21 kwietnia 2006 r., II AKz 111/06. KZS 2006/4/40, LEX nr 183441.
Post. SA w Katowicach z dnia 5 maja 2006 r., II AKz 281/06. LEX nr 191733.
Post. SA w Lublinie z dnia 7 czerwca 2006 r., II AKp 19/06. LEX nr 192836.
Post. SA w Katowicach z dnia 3 listopada 2006 r., II AKz 696/06. LEX nr 217025.
Post. SA w Lublinie z dnia 7 grudnia 2006 r., II AKz 333/06. LEX nr 269129.
Post. SA w Krakowie z dnia 11 stycznia 2007 r., II AKz 527/06. KZS 2007/2/37, LEX nr 268877.
Post. SA w Katowicach z dnia 17 stycznia 2007 r., II AKz 21/07. KZS 2007/5/85, LEX nr 273653.
Post. SA we Wrocławiu z dnia 23 maja 2007 r., II AKz 239/07. LEX nr 271951.
Post. SA w Krakowie z dnia 18 marca 2008 r., II AKz 128/08. KZS 2008/5/69, Prok. i Pr. – wkł. 2008/11/38, LEX nr 423393.
Post. SA w Katowicach z dnia 6 sierpnia 2008 r., II AKp 115/08. LEX nr 465061.
Post. SA w Krakowie z dnia 14 sierpnia 2008 r., II AKz 424/08. KZS 2008/10/45, LEX nr 477987.
Post. SA w Katowicach z dnia 10 października 2008 r., II AKz 677/08. LEX nr 47775.
Post. SA w Krakowie z dnia 15 października 2008 r., II AKz 495/00. LEX nr 559920.
Post. SA w Lublinie z dnia 6 maja 2009 r., II AKz 261/09. LEX nr 513116.
Post. SA w Krakowie z dnia 7 września 2009 r., II AKz 118/09. KZS 2009/5/42, LEX nr 517089.
Post. SA w Katowicach z dnia 9 września 2009 r., II AKz 592/09. LEX nr 553815.
Post. SA w Krakowie z dnia 5 lutego 2014 r., II AKz 34/14. KZS 2014/2/43, LEX nr 1466273.
Post. SA w Krakowie z dnia 10 lipca 2014 r., II AKz 265/14. KSZ 2014/78/71, LEX nr 1574399.
Post. SA w Krakowie z dnia 24 września 2015 r., II AKz 323/15. LEX nr 1797141.
Post. SO w Częstochowie z dnia 29 czerwca 2017 r., VII Kz 284/17. LEX nr 2331780.
Post. SA w Krakowie z dnia 15 września 2017 r., II AKz 353/17. KZS 2017/9/60, LEX nr 2521584.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2010 r., III Kp 1161/10.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 15 września 2011 r., III Kp 1517/11.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 6 grudnia 2012 r., III Kp 1400/12.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 24 stycznia 2013 r., III Kp 85/13.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 24 stycznia 2013 r., III Kp 107/13.
Post. SO w Częstochowie z dnia 20 lutego 2014 r., VII Kz 63/14. LEX nr 1892651.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 7 marca 2013 r., III Kp 412/13.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 14 marca 2013 r., III Kp 419/13.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 14 marca 2013 r., III Kp 447/13, LEX nr 1882347.
Post. SO we Wrocławiu z dnia 14 marca 2013 r., III Kp 448/13. LEX nr 1882348.
Wyr. ETPC z dnia 25 stycznia 2005 r. w sprawie Enhorm p. Szwecji. LEX nr 145710.
Wyr. ETPC z dnia 23 czerwca 2005 r. (skarga nr 44722/98). LEX nr 153396.
Wyr. ETPC z dnia 4 października 2005 r. (skarga nr 9190/03). LEX nr 157757.
Wyr. ETPC z dnia 7 października 2008 r. (skarga nr 6767/03). LEX nr 456955.
Wyr. ETPC z dnia 13 września 2011 r. w sprawie Bystrowski p. Polsce (skarga nr 15476/06). LEX nr 898138.
Wyr. ETPC z dnia 10 marca 2015 r. (skarga nr 29345/09). LEX nr 1652023.
Źródła internetowe
Wyr. ETPC z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie Matczak p. Polsce (skarga nr 26649/12). Źródło: https://etpcz.ms.gov.pl/etpccontent/$N/990000000000001_I_ETPC_026649_2012_Wy_2016-02-23_001 [dostęp: 14 czerwca 2020].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-1260-5774
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
