Przyjęcie do wykonania kary orzeczonej przez sądy państwa obcego a prawo łaski
Abstrakt
In this paper the author considers the connotations between the presidential pardon applied under the Constitution of the Republic of Poland and the judgments of foreign courts sensu largo. This article deals with issues that are on the borderline between constitutional law, criminal law (substantive and procedural) and international law, both public and criminal. The analysis of literature and jurisprudence in this respect allows the author to conclude that the right of grace is significantly limited by international law, due to the international agreements and art. 9 of the Polish Constitution. The author argues that the acceptance of a punishment to be enforced (ordered by a foreign court) excludes the possibility of applying presidential law of clemency to the perpetrator, unless an international agreement (or custom) provides otherwise.
Słowa kluczowe
presidential pardon; public international law; international criminal law; criminal law; criminal procedure; extradition
Bibliografia
Banaszak B.: Prawo konstytucyjne. Warszawa 2015.
Barwina Z.: Przepis art. 114 § 4 kodeksu karnego w świetle konwencji o przekazywaniu osób skazanych z dnia 21 marca 1983 r. CPKNP 2009, z. 1.
Boć J.: Komentarz do art. 139 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. W: Konstytucje Rzeczpospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 r. Red. Idem. Wrocław 1998.
Chorążewska A.: Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r. Warszawa 2008.
Cieślak M.: O węzłowych pojęciach związanych z sensem kary. NP 1969, nr 2.
Czapliński W., Wyrozumska A.: Prawo międzynarodowe publiczne. Warszawa 2014.
Czarny P.: Komentarz do art. 139 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. W: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz. Red. P. Tuleja. LEX 2019.
Gardocki L.: Prawo karne. Warszawa 1998.
Giezek J.: Obowiązywanie polskiej ustawy karnej za przestępstwa popełnione za granicą. W: Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna. Red. M. Bojarski. Warszawa 2020.
Góralczyk W., Sawicki S.: Prawo międzynarodowe publiczne. Warszawa 2004.
Górecki D.: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W: Polskie prawo konstytucyjne. Red. Idem. Warszawa 2015.
Grzegorczyk T.: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Warszawa 2008.
Harris J., Redmond L.: Executive Clemency: The Lethal Absence of Hope. “American University Criminal Law Brief” 2007.
Hofmański P., Kuczyńska H.: Międzynarodowe prawo karne. Warszawa 2020.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K.: Kodeks postępowania karnego. Komentarz do artykułów 468-682. T. III. Red. P. Hofmański. Wyd. 4. Warszawa 2012.
Hypś S.: Komentarz do rozdziału VIII kodeksu karnego. W: Kodeks karny. Komentarz. Red. A. Grześkowiak. Legalis 2021.
Jellinek G.: Allgemeine Staatslehre. Berlin 1914.
Kaczmarczyk-Kłak K.: Postępowanie ułaskawieniowe w świetle Konstytucji RP na tle porównawczym. IN 2001, nr 3.
Kaczmarczyk-Kłak K.: Ułaskawienie w prawie polskim a Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego,
Europejskiego i Porównawczego” 2012, vol. X.
Kardas P., Giezek J.: Konstytucyjne podstawy prezydenckiego prawa łaski a możliwość stosowania tzw. abolicji indywidualnej. Pal. 2016, nr 1–2.
Kierończyk P.: Prezydent RP – zadania i kompetencje. W: Leksykon prawa konstytucyjnego. 100 podstawowych pojęć. Red. A. Szmyt. Warszawa 2016.
Kłączyńska N.: Komentarz do art. 114 k.k., W: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Red. J. Giezek. Warszawa 2007.
Kłączyńska-Kłak K.: Prawo łaski w Polsce na tle porównawczym. Dawniej i współcześnie. Rzeszów 2013.
Kmiecik R.: Jeszcze raz w sprawie abolicji indywidualnej. Prok. i Pr. 2017, nr 12.
Kosturbiec J.: Nauka o państwie w myśli Georga Jellinka. Lublin 2015.
Kozłowski A.: Interpretacja systemowa prawa międzynarodowego. W: Rozwój prawa międzynarodowego – jedność czy fragmentacja?. Red. A. Kozłowski, J. Kolasa. Wrocław 2007.
Kozłowski K.: Prawo łaski Prezydenta RP. Warszawa 2013.
Krzan B.: Międzynarodowe sądy karne ad hoc. W: Współczesne sądownictwo międzynarodowe. Zagadnienia instytucjonalne. Red. J. Kolasa. Wrocław 2009.
Krzymuski E.: System Prawa Karnego. Kraków 1921.
Kunicka-Michalska B.: Komentarz do art. 114 k.k. W: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Red. G. Rejman. Warszawa 1999.
Kwiatkowski W.: Federalne prawo łaski w Stanach Zjednoczonych Ameryki. „Zeszyty Prawnicze” 2015.
Kwiatkowski W.: Prawo łaski na poziomie stanowym w USA. „Zeszyty Prawnicze” 2016.
Lis E.: Zasada dobrej wiary w prawie międzynarodowym. „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, vol. XXV(1).
Makowski W.: Prawo karne. Część ogólna. Warszawa 1920.
Małajny R.: Prezydent RP. W: Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym. Red. Idem. Warszawa 2013.
Marek A.: Kodeks karny. Komentarz. Warszawa 2007.
Marek A.: Prawo karne. Warszawa 2011.
Mojak R.: Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych 1989–1992. Warszawa 1994.
Murzynowski A.: Ułaskawienie w Polsce Ludowej. Warszawa 1965.
Nowicki K.: Postępowania następcze. W: Proces karny. Red. J. Skorupka. Warszawa 2017.
Płachta M.: Zagadnienia ekstradycyjne w prawie polskim. „Studia Europejskie” 1999, nr 2.
Polit-Langierowicz K.: Wzajemne uznawanie orzeczeń karnych między państwami Unii Europejskiej. Prok. i Pr. 2008, nr 3.
Ragalewski J.: Komentarz do art. 114 k.k. W: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Red. G. Bogdan et al. Kraków 2004.
Rosicki R.: O suwerenności. „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla bezpieczeństwa” 2010, nr 4.
Scheffler T.: O ius puniendi uwag kilka. W: Varia doctrinalia. Red. Ł. Machaj. Wrocław 2012.
Sienkiewicz Z.: Środki związane z poddaniem sprawcy próbie. W: Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna. Red. M. Bojarski. Warszawa 2020.
Sienkiewicz Z.: Ułaskawienie. W: Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna. Red. M. Bojarski. Warszawa 2020.
Stachowiak S.: Ułaskawienie w przepisach k.p.k. „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2000, nr 2.
Staker Ch., Abtahi H., Young R.: Article 40. In: The Rome Statute of International Criminal Court. A Commentary. Eds. O. Triffterer, K. Ambos. Munich–Oxford 2015.
Stefański R.: Prawo karne materialne. Część ogólna. Warszawa 2008.
Świda W.: Prawo karne. Warszawa 1978.
Waltoś S.: Proces karny. Zarys systemu. Warszawa 2002.
Weihofe H.: Legislative Pardons. Another View. “California Law Review” 1939.
Wilk L.: Prawo łaski a sprawiedliwość karania – refleksja filozoficznoprawna. Probl. Prawa Karnego 2000, nr 23.
Wiszowaty M.: Prawo łaski Prezydenta III RP jako realizacja funkcji przedstawiciela suwerennego narodu oraz strażnika bezpieczeństwa państwa. Uwagi po uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2017 r.
(sygn. akt I KZP 7/17). „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018.
Wróbel W., Zoll A.: Polskie prawo karne. Część ogólna. Kraków 2014.
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 ze zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz.U. 1997, nr 89, poz. 555 ze zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, Dz.U. 1997, nr 90, poz. 557 ze zm.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167.
Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzony w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r., Dz.U. 2003, nr 78, poz. 708.
Orzecznictwo
Israeli Supreme Court, 29.05.1962. Attorney-General of the Government of Israel v. Eichmann. “International Law Review” 1968, vol. 36.
Post. SN z dnia 2 maja 1975 r., II KO 5/75. OSP 1976, z. 4, poz. 73.
Post. SN z dnia 29 listopada 2006 r., I KZP 26/06. OSNKW 2006, nr 12, poz. 109; LEX nr 203987.
Post. SA w Krakowie z dnia 8 kwietnia 2010 r., II AKz 114/10. LEX nr 590590.
Źródła internetowe
Statute of the Special Court for the Sierra Leone. Źródło: http://www.rscsl.org/Documents/scsl-statute.pdf [dostęp: 18.02.2021].
Okręgowa Rada Adwokacka we Wrocławiu Polska
https://orcid.org/0000-0002-5462-3540
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
