Ustrojowe gwarancje praw zatrzymanego jako wzorce sądowej kontroli zatrzymania w polskim procesie karnym
Abstrakt
The purpose of the article is to draw attention to the fact that the Polish legal system features system-related guarantees of the rights of the detainee which are regulated in a multi-centric system of law, consisting of a set of constitutional norms and legal international norms, which create the models of judicial control of detention in a Polish criminal lawsuit. The article puts forward a thesis that the Polish system features the socalled dispersed control of constitutionality, which is erroneously considered a synonym of the concept of the so-called direct application of the constitution. The questions under discussion are analysed by means of a formal-dogmatic method. The article also discusses the possibility of the participation of assistant judges in the exercise of judicial control of detention, with reference to the recent modification of the system-based position of assistant judges.
Słowa kluczowe
detention; control of constitutionality; assistant judges
Bibliografia
Literatura
Balicki R.: Komentarz do art. 144 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Red. M. Haczkowska. Warszawa 2014.
Banaszak B.: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Wyd. 2. Warszawa 2012.
Doda Z., Gaberle A.: Kontrola odwoławcza w procesie karnym. Warszawa 1997.
Eichstaedt K. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1. Wyd. 2. Red. D. Świecki et al. Warszawa 2015, LEX.
Frankiewicz A.: Kontrasygnata aktów urzędowych. Zakamycze 2004.
Gaberle A.: Funkcje kontroli instancyjnej w procesie karnym (zagadnienia podstawowe). W: Środki zaskarżenia w procesie karnym. Księga pamiątkowa ku czci prof. Zbigniewa Dody. Red. A. Gaberle, S. Waltoś. Kraków 2000.
Garlicki L.: Polskie prawo konstytucyjne. Wyd. 15. Warszawa 2011.
Grzegorczyk T.: Kodeks postępowania karnego. Artykuły 1–467. T. 1. Wyd. 6. Warszawa 2014, LEX.
Kalisz A.: Multicentryczność sytemu prawa polskiego a działalność orzecznicza Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W: RPEiS 2007, R. LXIX, z. 4.
Kardas P.: Upływ określonego w art. 41 ust. 3 Konstytucji i w art. 248 §2 k.p.k. 24-godzinnego terminu a możliwość wydania postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. CPKINP 2008, R. XII, z. 1.
Łętowska E.: „Multicentryczność” systemu prawa i wykładnia jej przyjazna. W: Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana. Red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar. Kraków 2005.
Łętowska E.: Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje. PiP 2005, z. 4.
Marszał K.: Proces karny. Zagadnienia ogólne. Wyd. 2 uzupełnione. Katowice 2013.
Marszał K., Zagrodnik J.: Zatrzymanie właściwe z perspektywy sądowej kontroli postępowania przygotowawczego. W: Czynności dochodzeniowo-śledcze i działania operacyjne policji a rola sądu w postępowaniu przygotowawczym. Materiały pokonferencyjne. Red. S. Lelental, J. Kudrelek, I. Nowicka. Szczytno 2008.
Na straży państwa prawa. Trzydzieści lat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Red. L. Garlicki, M. Derlatka, M. Wiącek. Warszawa 2016.
Paprzycki L. W: Komentarz aktualizowany do art. 1–424 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U.97.89.555). Red. L. Paprzycki, J. Grajewski, S. Steinborn. LEX.
Sarnecki P.: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz do przepisów. Kraków 2000.
Sarnecki P. W: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz. T. 3. Warszawa 2003.
Stefański R.: Odpowiedzialność za niesłuszne skazanie, niewątpliwie niesłuszne oskarżenie, przedstawienie zarzutów lub zastosowanie nieizolacyjnego środka
zapobiegawczego. Prok. i Pr. 2012, nr 12.
Sychta K.: Postępowanie sądowe po uprawomocnieniu się orzeczenia. W: Proces karny. Przebieg postępowania. Wyd. II. Red. K. Marszał. Katowice 2012.
Wiliński P., Karlik P. W: Konstytucja RP, Komentarz do art. 1–86. T. 1. Red. M. Safjan, L. Bosek. Warszawa 2016. Legalis.
Wiliński P.: Proces karny w świetle konstytucji. Warszawa 2011.
Zagrodnik J.: Specyfika trybu kontroli postanowień o umorzeniu postępowania rejestrowego. Prok. i Pr. 2008, nr 9.
Orzecznictwo
Wyrok TK z dnia 11 czerwca 2002 r., SK 5/2002.
Wyrok TK z dnia 6 grudnia 2004 r., SK 29/2004.
Wyrok ETPC z dnia 22 września 1993 r., 27/1992/372/446, Klaas p. Niemcom.
Wyrok ETPC z dnia 4 grudnia 1995 r., 18896/91, Ribitsch p. Austrii.
Wyrok ETPC z dnia 20 maja 1998 r., 29462/95, Rehbock p. Slovenii.
Wyrok ETPC z dnia 28 lipca 1999 r., 25803/94, Selmouni p. Francji.
Wyrok ETPC z dnia 22 maja 2001 r., 22279/93, Altay p. Turcji.
Wyrok ETPC z dnia 12 kwietnia 2007 r., 48130/99, Ivan Vasilev p. Bułgarii.
Wyrok ETPC z dnia 13 stycznia 2009 r., 15562/02, Lewandowski i Lewandowska p. Polsce.
Sąd Okręgowy w Częstochowie Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
