Koncepcja tzw. sprawstwa rozszerzonego przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Stanowisko krytyczne
Abstrakt
The subject of the article is to discuss the issues related to the crime against security in communication, and above all, specified in Art. 177 of the Criminal Code for the offense of causing a road accident. Despite the fact that, in its basic elements, the features of this prohibited act do not raise any doubts, and the crime functioned in all penal codifications, it is still problematic to determine who can actually be the subject of it. Expression of this problem are the recent judgements, which ought to be subject to criticism. This is related to the possibility of responsibility for the so-called extended perpetration, which should be denial.
Słowa kluczowe
crimes against safety in transport; road accident; extended perpetration; objective attribution of the result
Bibliografia
Andrejew I.: Kodeks karny. Krótki komentarz. Warszawa 1989.
Bafia J.: Polskie prawo karne. Warszawa 1989.
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M.: Kodeks karny. Komentarz. T. 2. Część szczególna. Warszawa 1987.
Bielski M.: Obiektywne przypisanie skutku przestępnego w przypadku kolizji odpowiedzialności za skutek. „Państwo i Prawo” 2005, nr 10.
Bogdan G., w: Kodeks karny. Część szczególna. T. 2. Cz. 1: Komentarz do art. 117–211a. Red. W. Wróbel, A. Zoll. Warszawa 2016.
Buchała K.: Prawo karne materialne. Warszawa 1989.
Budyn-Kulik M., w: Kodeks karny. Komentarz. Red. M. Mozgawa. Warszawa 2015.
Budyn-Kulik M.: Nieumyślność jako brak zamiaru popełnienia czynu zabronionego a pozytywnie ujęte przesłanki subiektywnego przypisania z perspektywy prawnokarnej i psychologicznej. W: Obiektywne oraz subiektywne przypisanie odpowiedzialności karnej. Red. J. Giezek, P. Kardas. Warszawa 2016.
Cyprian T.: Wypadki drogowe w świetle prawa karnego. Warszawa 1963.
Gutekunst W., w: O. Chybiński, W. Gutekunst, W. Świda: Prawo karne. Część szczególna. Wrocław–Warszawa 1980.
Hałas R., w: Kodeks karny. Komentarz. Red. A. Grześkowiak, K. Wiak. Warszawa 2019.
Kanarek J.: Rozważania o obiektywnym przypisaniu skutku i nauce o zwiększeniu ryzyka w kontekście ich aplikacji do przestępstw stypizowanych w art. 177 kodeksu karnego. „Przegląd Sądowy” 2015, wrzesień.
Kotowski W.: Prawo o ruchu drogowym. Komentarz. Warszawa 2011.
Kulesza J.: Realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 października 2016 r. w sprawie obligatoryjnego zatrzymania prawa jazdy w razie przekroczenia w stanie wyższej konieczności dopuszczalnej prędkości o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym. „Przegląd Sejmowy” 2020, nr 4.
Kulik M.: Odpowiedzialność karna za współdziałanie przestępne w koncepcji Juliusza Makarewicza w świetle dalszego rozwoju regulacji współdziałania przestępnego. „Państwo i Prawo” 2020, nr 2.
Lachowski J., w: Kodeks karny. Komentarz. Red. V. Konarska-Wrzosek. Warszawa 2020.
Makarewicz J.: Kodeks karny z komentarzem. Lwów 1932.
Makowski W.: Kodeks karny. Komentarz. Warszawa 1933.
Marek A.: Kodeks karny. Komentarz. Warszawa 2004.
Morawski L.: Zasady wykładni prawa. Toruń 2010.
Niemiec M.: Przestępstwo wypadku drogowego w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa 2019.
Patora K.: Współsprawstwo. „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 3.
Pawelec K.: Zarys metodyki pracy obrońcy i pełnomocnika w sprawach przestępstw i wykroczeń drogowych. Warszawa 2021.
Stefański R., w: Kodeks karny. Komentarz. Red. M. Filar. Warszawa 2016.
Stefański R., w: Kodeks karny. Komentarz. Red. R. Stefański. Warszawa 2020.
Stefański R.: Odpowiedzialność za udostępnienie prowadzenia pojazdu osobie znajdującej się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka. „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 7.
Stefański R.: Zasady bezpieczeństwa w ruchu w doktrynie i orzecznictwie. Cz. 1. „Ius Novum” 2008, nr 2.
Szeleszczuk D., w: Kodeks karny. Część szczególna. T. 1: Komentarz. Art. 117–221. Red. M. Królikowski, R. Zawłocki. Warszawa 2017.
Świda W.: Prawo karne. Warszawa 1982.
Tokarczyk D.: Sprawstwo pośrednie de lege ferenda. „Państwo i Prawo” 2018, nr 5.
Wróbel W., Zoll A.: Polskie prawo karne. Część ogólna. Kraków 2013.
Akty prawne
Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o Sądzie Najwyższym. Dz.U. 1962, nr 11, poz. 54.
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny. Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94.
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. T.j. Dz.U. 2021, poz. 450.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. – Kodeks Karny Wojska Polskiego. Dz.U. 1944, nr 6, poz. 27.
Orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1975 r. V KZP 2/74, OSNKW 1975/3-4/33, LEX nr 18934.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 sierpnia 1961 r. I K 559/60, OSNKW 1962/4/55, LEX nr 135448.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1992 r. II KRN 451/91, LEX nr 21045.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1998 r. III KKN 109/97, LEX nr 35089.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2014 r. V KK 77/14, LEX nr 1532787.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2016 r. WA 9/15, LEX nr 1991158.
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 sierpnia 2016 r. II AKa 201/16, LEX nr 2115443.
Wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 17 lutego 2005 r. II Ka 30/05, LEX nr 1713799.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2006 r. IV KK 371/05, OSNwSK 2006/1/653, LEX nr 333287.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
