Kilka uwag na temat realizacji obowiązku oceny dowodów w procesie karnym
Abstrakt
W uzasadnieniach wielu orzeczeń sądów karnych znalazła się informacja o uznaniu dowodu za podstawę ustaleń jedynie z uwagi na fakt, że dany dowód nie budzi wątpliwości, brak podstaw do kwestionowania jego wiarygodności, jego niesprzeczność z innymi dowodami czy też to, że żadna ze stron nie podważała jego wiarygodności. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na wadliwość sposobu, w jaki sądy karne podchodzą do ciążącego na nich obowiązku oceny dowodów. W poszczególnych częściach tekstu omówiono spotykane w praktyce powody uznawania dowodów za wiarygodne, wyjaśniając, dlaczego posługiwanie się takimi okolicznościami należy uznać za naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów.
Słowa kluczowe
zasada swobodnej oceny dowodów; wiarygodność dowodów; dowody; uzasadnienie wyroku sporządzane na formularzu; proces karny
Bibliografia
Literatura
Bieńkowska B. W: Wykład prawa karnego procesowego. Red. P. Kruszyński. Wyd. 4. Białystok 2012.
Boratyńska K.T., Czarnecki P. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Red. A. Sakowicz. Wyd. 9. Warszawa 2020 [Legalis].
Drajewicz D. W: Kodeks postępowania karnego. T. 2: Komentarz. Art. 425–682. Red. D. Drajewicz. Warszawa 2020 [Legalis].
Flejszar R.: Zasada dyspozycyjności w procesie cywilnym. Warszawa 2016.
Gensikowski P. W: Kodeks postępowania karnego. T. 1: Komentarz. Art. 1–424. Red. D. Drajewicz. Warszawa 2020 [Legalis].
Grzegorczyk T. W: T. Grzegorczyk, J. Tylman: Polskie postępowanie karne. Wyd. 7. Warszawa 2009.
Kosonoga J. W: Kodeks postępowania karnego. T. 1: Komentarz do art. 1–166. Red. R.A. Stefański, S. Zabłocki. Warszawa 2017.
Kurowski M. W: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. T. 1: Art. 1–424. Red. D. Świecki. Wyd. 4. Warszawa 2018.
Matczak M.: Kompetencja. W: System prawa administracyjnego. T. 1: Instytucje prawa administracyjnego. Red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski. Wyd. 2. Warszawa 2015.
Morawski L.: Wstęp do prawoznawstwa. Wyd. 15. Toruń 2014.
Paluszkiewicz H., Kowalski S.: Odmowa sporządzenia uzasadnienia na formularzu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 11 sierpnia 2020 r., I KA 1/20. „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021, nr 5.
Roszkiewicz J.: Incydentalna kontrola zgodności ustaw z prawem międzynarodowym i europejskim. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 11 sierpnia 2020 r., I KA 1/20. „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021, nr 5.
Siewierski M., Tylman J., Olszewski M.: Postępowanie karne w zarysie. Warszawa 1971.
Skorupka J. W: Proces karny. Red. J. Skorupka. Wyd. 3. Warszawa 2020.
Skorupka J.: Zasada swobodnej oceny dowodów i zasada legalnej oceny dowodów. W: System prawa karnego procesowego. T. 3: Zasady procesu karnego. Red. P. Hofmański, P. Wiliński. Warszawa 2014.
Ślebioda-Ferens E.: Sporządzenie uzasadnienia w sprawie karnej na formularzu. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 czerwca 2020 r., II AKa 64/20. „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021, nr 2.
Świda-Łagiewska Z.: Zasada swobodnej oceny dowodów na tle systemu zasad procesu karnego. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1978, z. 2.
Świecki D.: Konstrukcja apelacji jako środka odwoławczego w procesie karnym. Warszawa 2018.
Waltoś S., Hofmański P.: Proces karny. Zarys systemu. Wyd. 11. Warszawa 2013.
Wiliński P. W: Polski proces karny. Red. P. Wiliński. Warszawa 2020.
Wolter W., Lipczyńska M.: Elementy logiki. Wykład dla prawników. Wyd. 2. Warszawa–Wrocław 1976.
Wronkowska S.: Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Wyd. 3. Poznań 2005.
Akty prawne
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Dz.U. 2021, poz. 1805.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego. Dz.U. 2021, poz. 534 i 1023.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania. Dz.U. 2019, poz. 2349.
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 r. V KK 86/13. LEX nr 1381082.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2020 r. I KA 1/20. OSNKW 2020, nr 9–10, poz. 41.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2021 r. II DK 68/21. LEX nr 3193089.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2021 r. III KK 77/21. LEX nr 3158982.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 kwietnia 2005 r. OSK 1468/04. LEX nr 173935.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 maja 2010 r. II AKa 66/10. KZS 2011, nr 5, poz. 100.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 czerwca 2020 r. II AKa 64/20. „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021, nr 2, poz. 10.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 września 2020 r. II AKa 165/20. „Prokuratura i Prawo” 2021, nr 9, poz. 49.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 listopada 2013 r. IV Ka 1081/13. LEX nr 1882399.
Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 19 czerwca 2020 r. II K 160/19. LEX nr 3147956.
Wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 12 stycznia 2021 r. VI Ka 690/20. LEX nr 3153377.
Wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 26 stycznia 2021 r. VI Ka 594/19. LEX nr 3175226.
Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 5 lutego 2021 r. II K 115/20. LEX nr 3129962.
Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 18 lutego 2021 r. II K 63/20. LEX nr 3148974.
Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 26 lutego 2021 r. II K 108/20. LEX nr 3159542.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2021 r. III K 366/18. LEX nr 3165357.
Wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 20 maja 2021 r. VI Ka 133/21. LEX nr 3206526.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 10 czerwca 2021 r. III K 281/20. LEX nr 3210874.
Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 2 lipca 2021 r. IV K 15/21. LEX nr 3217240 .
Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 9 lipca 2021 r. IV K 25/21. LEX nr 3217219.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 15 lipca 2021 r. III K 85/21. LEX nr 3231503.
Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 23 sierpnia 2021 r. II K 48/21. LEX nr 3224366.
Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 13 sierpnia 2020 r. II K 420/20. LEX nr 3104420.
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 16 listopada 2020 r. III K 258/20. LEX nr 3195115.
Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 14 stycznia 2021 r. II K 430/20. LEX nr 3159127.
Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 15 lutego 2021 r. II K 188/20. LEX nr 3168259.
Wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 5 marca 2021 r. III K 1961/20. LEX nr 3174732.
Wyrok Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 22 marca 2021 r. II K 342/14 (niepubl.).
Wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 22 marca 2021 r. IV K 475/20. LEX nr 3166318.
Wyrok Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 24 marca 2021 r. II K 396/20. LEX nr 3194605.
Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 16 sierpnia 2021 r. II K 410/20. LEX nr 3231553.
Wyrok Sądu Rejonowego w Bartoszycach z dnia 29 września 2021 r. II K 103/20. LEX nr 3252149.
Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0003-3993-2182
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
