Problematyka oszustw matrymonialnych popełnianych za pośrednictwem Internetu
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest analiza tego rodzaju oszustw w ujęciu kryminologicznym. W pracy omówiono zagadnienia definicyjne, przedstawiono skalę zjawiska i jego charakterystykę. Ponadto przeanalizowano wyniki zagranicznych badań dotyczących ofiar, a także strategie psychologiczne stosowane przez sprawców. Na podstawie zebranych danych sformułowano kilka ogólnych wniosków.
Słowa kluczowe
oszustwa matrymonialne popełniane za pośrednictwem Internetu; oszustwa internetowe; Internet
Bibliografia
Literatura
Adamski A.: Media w analogowym i cyfrowym świecie. Wpływ cyfrowej rewolucji na rekonfigurację komunikacji społecznej. Warszawa 2012.
Anesa P.: Lovextortion: Persuasion strategies in romance cybercrime. „Discourse, Context and Media” 2020, vol. 35.
Błachut J., Gaberle A., Krajewski K.: Kryminologia. Wyd. 4. Gdańsk 2004.
Brody R.G., Sinclair D.T.: Romance fraud: Taking a lack of ethics to a new low. „Ethics and Critical Thinking Journal” 2013, no. 2.
Buil-Gil D., Zeng Y.: Meeting you was a fake: Investigating the increase in romance fraud during COVID-19. „Journal of Financial Crime” 2022, vol. 29, no. 2.
Chang J.: An analysis of advance fee fraud on the internet. „Journal of Financial Crime” 2008, vol. 15, no. 1.
Cross C., Holt T.J.: The use of military profiles in romance fraud schemes. „Victims & Offenders” 2021, vol. 16, issue 3.
Gillespie A.A.: The electronic Spanish prisoner: Romance frauds on the internet. „Journal of Criminal Law” 2017, vol. 81, issue 3.
Hooi Koon T., Yoong D.: Preying on lonely hearts: A systematic deconstruction of an Internet romance scammers online lover persona. „Journal of Modern Language” 2013, vol. 23.
Huang J., Stringhini G., Yong P.: Quit playing games with my heart: Understanding online dating scams. W: Detection of intrusions and malware, and vulnerability assessment. Eds. M. Almgren, V. Gulisano, F. Maggi. Cham 2015.
Perkowska M.: Źródła informacji o przestępczości. W: E.W. Pływaczewski, S. Redo, E.M. Guzik-Makaruk, K. Laskowska, W. Filipkowski, E. Glińska, E. Jurgielewicz-Delegacz, M. Perkowska: Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju. Z uwzględnieniem założeń Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Warszawa 2019.
Rege A.: What’s love got to do with it? Exploring online dating scams and identity fraud. „International Journal of Cyber Criminology” 2009, vol. 3, issue 2.
Saad M.E., Abdullah S.N.H.S., Murah M.Z.: Cyber romance scam victimization analysis using routine activity theory versus apriori algorithm. „International Journal of Advanced Computer Science and Applications” 2018, vol. 9, issue 12.
Shaari A.H., Kamaluddin M.R., Fauzi W.F.P., Mohd M.: Online-dating romance scam in Malaysia: An analysis of online conversations between scammers and victims. „GEMA Online Journal of Language Studies” 2019, vol. 19, no. 1.
Shinder D.L.: Cyberprzestępczość. Jak walczyć z łamaniem prawa w Sieci. Tłum. J. Dobrzański, K. Masłowski. Gliwice 2004.
Whitty M.T.: Anatomy of the online dating romance scam. „Security Journal” 2015, vol. 28, issue 4.
Whitty M.T.: Do you love me? Psychological characteristics of romance scam victims. „Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking” 2018, vol. 21, issue 2.
Whitty M.T.: The scammers persuasive techniques model: Development of a stage model to explain the online dating romance scam. „British Journal of Criminology” 2013, vol. 53, issue 4.
Whitty M.T., Buchanan T.: The online dating romance scam: Causes and consequences of victimhood. „Psychology, Crime and Law” 2014, vol. 20, no. 3.
Whitty M.T., Buchanan T.: The online dating romance scam: The psychological impact on victims – both financial and non-financial. „Criminology and Criminal Justice” 2016, vol. 16, issue 2.
Wojciszke B.: Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Wyd. 2. Warszawa 2004.
Akty prawne
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. T.j. Dz.U. 2022, poz. 1138 ze zm.
Źródła internetowe
Budd C., Anderson J.: Consumer fraud in Australasia: Results of the Australasian Consumer Fraud Taskforce online Australia surveys 2008 and 2009. Australian Institute of Criminology, 2011. https://www.aic.gov.au/publications/tbp/tbp43 [dostęp: 6.08.2022].
FBI Internet Crime Report 2020. Źródło: https://www.ic3.gov/Media/PDF/AnnualReport/2020_IC3Report.pdf [dostęp: 6.08.2022].
Fletcher E.: Romance scams take record dollars in 2020. Federal Trade Commission, 10.02.2021. https://www.ftc.gov/news-events/blogs/data-spotlight/2021/02/romance-scams-take-record-dollars-2020 [dostęp: 6.08.2022].
Home Office Counting Rules for Recorded Crime. Źródło: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1099880/hocr-complete-july-22.pdf [dostęp: 6.08.2022].
National Audit Office: Online Fraud. Report by the Comptroller and Auditor General. 22.06.2017. Źródło: https://www.nao.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/Online-Fraud.pdf [dostęp: 6.08.2022].
Romanowska A.: Zakochała się na odległość… i straciła pieniądze. Wyłudził je wirtualny „tulipan”. „Gazeta Olsztyńska” [online], 17.08.2021. https://gazetaolsztynska.pl/756049,Zakochala-sie-na-odleglosc-i-stracila-pieniadze-Wyludzil-je-wirtualny-tulipan.html [dostęp: 6.08.2022].
Ross S., Smith R.G.: Risk factors for advance fee fraud victimisation. „Trends And Issues in Crime and Criminal Justice” 2011, no. 420, s. 1–6. Źródło: Australian Institute of Criminology: https://www.aic.gov.au/sites/default/files/2020-05/tandi420.pdf [dostęp: 6.08.2022].
Swipe left to romance fraud: Family members of online daters urged to help protect their relatives. Action Fraud, 10.01.2022. https://www.actionfraud.police.uk/news/swipe-left-to-romance-fraud-family-members-of-online-daters-urgedto-help-protect-their-relatives [dostęp: 6.08.2022].
Top 10 frauds in 2021. 17.02.2022. Źródło: Canadian Anti-Fraud Centre: https://www.antifraudcentre-centreantifraude.ca/features-vedette/2022/02/frauds-10-fraudes-eng.htm [dostęp: 6.08.2022].
Wyniki badania Mediapanel za listopad 2021. 10.12.2021. Źródło: Polskie Badania Internetu: https://pbi.org.pl/bez-kategorii/wyniki-badania-mediapanel-zalistopad-2021/ [dostęp: 6.08.2022].
Zauroczone kobiety przekazywały oszustom pokaźne kwoty. 30.05.2020. Źródło: serwis Komendy Głównej Policji: https://policja.pl/pol/aktualnosci/189347,Zauroczone-kobiety-przekazywaly-oszustom-pokaznekwoty.html [dostęp: 6.08.2022].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
