Procedura ułaskawienia Prezydenta w Ugandzie
Abstrakt
In the Constitution of Uganda, there are two circumstances in which a person may be granted a pardon. A pardon may be granted to a person before he/she has been prosecuted for an offence. Thus, Article 28(10) of the Constitution provides that ‘[n]o person shall be tried for a criminal offence if the person shows that he or she has been pardoned in respect of that offence.’ A pardon can also be granted to a person after he/she has been convicted of an offence. This is under Article 121(1)(a) which provides that the President, on the advice of the Advisory Committee on the Prerogative of Mercy, may ‘grant to any person convicted of an offence, a pardon either free or subject to lawful conditions.’ On the basis of Article 121, the President has pardoned hundreds of prisoners without imposing any condition(s). As a result, they are often released from prison immediately. These could be classified as free or unconditional pardons. However, Ugandan legislation is silent on the grounds on which a free pardon may be granted and whether a free pardon expunges a conviction. Relying on case law and legislation from countries such as South Africa, the United Kingdom, Australia, New Zealand and Canada, the author argues that since Ugandan legislation does not provide that a free pardon should only be granted to a person who was wrongfully convicted of an offence, a free pardon does not expunge a conviction. Under Article 121(6), the President’s pardon powers do not extend to those convicted by a Field Court Martial. However, in Uganda Law Society and Another v Attorney General, the Constitutional Court held that Article 121 is applicable to cases where the offenders were convicted by a Field Court Martial. It is argued that this reasoning is contrary to the drafting history of Article 121(6). It is also argued that Article 121(6) is only applicable in cases where the Field Court Martial was operating during an
armed conflict. The Constitutional Court held that a prisoner has a right to petition the President to exercise the prerogative of mercy. It is argued that this view is neither supported by Article 121 nor any legislation. It is also argued that section 102 of the Trial on Indictments Act which provides for the role of the Minister in the prerogative of mercy process is contrary to Article 121(5) of the Constitution and should be interpreted to
bring it in conformity with the Constitution or be declared unconstitutional. Parliament may have to amend or enact legislation to expressly stipulate whether a free pardon expunges a conviction.
Słowa kluczowe
Uganda; presidential pardon; free pardon; conditional pardon; prerogative of mercy; Article 121 of the Constitution; Field Court Martial
Bibliografia
Agbemava, Tuah-Yeboah, Bediatuo v Attorney General [2018] GHASC 52 (21 November 2018).
Armed Forces Pensions Act, Chapter 295.
Armstrong v R [2021] NSWCCA 311 (16 December 2021).
Assanidze v. Georgia (Application no. 71503/01)(8 April 2004).
Attorney General v Susan Kigula & 417 Others [2009] UGSC 6 (21 January 2009).
Bank of Uganda v Betty Tinkamanyire [2008] UGSC 21 (16 December 2008).
Boyce and Joseph v The Queen [2002] BBSC 16 (27 March 2002).
Brigadier Smith Opon Acak, Ahmed Ogeny v Uganda [1993] UGSC 10 (4 November 1993).
Čačko v. Slovakia (Application no. 49905/08)(22 July 2014).
Canada (Minister of Citizenship and Immigration) v. Saini (C.A.), 2001 FCA 311 (CanLII), [2002] 1 FC 200.
Commissioner of Prisons v Raikali [1998] FJHC 219; HBC0376.1998 (1 September 1998).
Crimes Act (1961).
Crimes Act, 1914.
Criminal Code (R.S.C., 1985, c. C-46).
Criminal Procedure Act, Act 51 of 1977.
Eastman v Director of Public Prosecutions (ACT) [2003] HCA 28; 214 CLR 318; 198 ALR 1; 77 ALJR 1122 (28 May 2003).
Electoral Commission of South Africa v uMkhonto WeSizwe Political Party and Others (CCT 97/24) [2024] ZACC 6 (20 May 2024).
Harold J. Krent, “Conditioning the President’s Conditional Pardon Power” California Law Review, vol. 89, no. 6 (2001): 1665–1720.
International Covenant on Civil and Political Rights (1966).
Jamil Ddamulira Mujuzi, ‘Construing Pre-1995 Laws to Bring Them in Conformity with the Constitution of Uganda: Courts’ Reliance on Article 274 of the Constitution to Protect Human Rights’ African Human Rights Law Journal, vol. 22, no. 2 (2022): 520–547.
Kiiza Besigye v Attorney General (Constitutional Petition No. 13 of 2009) [2016] UGCC 1 (29 January 2016).
Mabila v The Director of Public Prosecutions and Others (1531 of 2016) [2021] SZHC 108 (12 July 2021).
Mabirizi Kiwanuka v Attorney General (Civil Application No. 549 of 2022) [2022] UGCA 226 (19 August 2022).
Magistrates Courts Act, Chapter 16.
Matiošaitis and Others v Lithuania (Applications nos. 22662/13, 51059/13, 58823/13, 59692/13, 59700/13, 60115/13, 69425/13 and 72824/13)(23 May 2017).
Mian Muhammad Nawaz Sharif v. Federation of Pakistan (CP No. 200/2009) [2009] PKSC 7 (17 July 2009).
Mokomoko (Restoration of Character, Mana, and Reputation) Act 2013.
Murray v. The Netherlands (Application no. 10511/10)(26 April 2016).
Muzanyi & 3 Others v Attorney General (Constitutional Petition 42 of 2015) [2024] UGCC 6 (21 February 2024).
Note “The President’s Conditional Pardon Power” Harvard Law Review, vol. 134 (2021): 2833–2854.
Ogawa v Minister for Immigration and Border Protection [2018] FCA 62 (9 February 2018).
Ogil v Attorney General (Civil Suit No. 94 of 2004) [2009] UGHC 57 (30 April 2009).
Prevention and Prohibition of Torture Act, Act 3 of 2012.
Proceedings of the Constituent Assembly (1995).
Professor Isaac Newton Ojok v Uganda (Criminal Appeal 33 of 91) [1993] UGSC 32 (18 June 1993).
Prosecutor v Saif Al-Islam Gaddafi (ICC-01/11-01/11-695-AnxI; 21 April 2020) (Appeals Chamber).
R v Secretary of State for the Home Department ex p. Bentley [1993] EWHC Admin 2 (07 July 1993).
Report of the Uganda Constitutional Commission: Analysis and Recommendations (1993).
Shields, R (on the application of) v Secretary of State for Justice [2008] EWHC 3102 (Admin) (17 December 2008).
Sope Maautamate v Speaker of Parliament [2003] VUCA 5 (9 May 2003).
Susan Kigula & 416 Others v Attorney General (Constitutional Petition No. 6 of 2003) [2005] UGCC 8 (10 June 2005).
T.P. and A.T. v. Hungary (Applications nos. 37871/14 and 73986/14) (4 October 2016).
Therrien (Re), 2001 SCC 35 (CanLII), [2001] 2 SCR 3.
Thomas Kwoyelo alias Latoni v Uganda (Constitutional Petition No. 36 of 2011) [2011] UGCC 10 (22 September 2011).
Trial on Indictments Act, Chapter 23.
Uganda Citizenship and Immigration Control Act, (2015) Chapter 66.
Uganda Law Society and Another v Attorney general (Constitutional Petition 2 of 2002; Constitutional Petition 8 of 2002) [2009] UGCC 4 (5 February 2009).
Uganda Peoples’ Defence Forces Act, Act 7 of 2005.
Uganda Post Limited v Mukadisi [2023] UGSC 58 (29 November 2023).
Uganda v Kwoyelo [2015] UGSC 5 (8 April 2015).
Uganda v Ojwiya Santo & 4 Others (Criminal Appeal 12 of 2017) [2020] UGHC 140 (14 August 2020).
Uganda v Wakwaya (HCT-00-ICD-CR-SC 1 of 2022) [2023] UGHCICD 2 (13 April 2023).
University of the Western Cape Republika Południowej Afryki
https://orcid.org/0000-0003-1370-6718
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).