Zakładnicy przeszłości
Abstrakt
Książka Anny Kuchty Wobec postpamięci. Tożsamość drugiego pokolenia po Holokauście w świetle zjawiska postpamięci na podstawie wybranych przykładów współczesnej polskiej literatury wspomnieniowej dotyczy narracji postmemorialnych, których autorzy mierzą się z przeszłością rodziców i próbują znaleźć własny sposób na opowiedzenie o żydowskiej tożsamości i Zagładzie. Badaczka pisze o uzależnieniu od przeszłości rodzica, przemocy werbalnej oraz braku porozumienia, które są konsekwencjami przebywania w otoczeniu ocalałych. Jej monografia ma szansę stać się jedną z ważniejszych książek na temat skutków Zagłady, które odczuwa drugie pokolenie. Krakowska literaturoznawczyni podzieliła pracę na dwie części. W pierwszej z nich objaśnia koncepcję pracy, definiuje terminy „postpamięć”, „tożsamość” oraz uzasadnia dobór tekstów. W drugiej szczegółowo analizuje osiem książek: Rodzinną historię lęku Agaty Tuszyńskiej, Goldiego. Apoteozę zwierzaczkowatości i Frascati. Apoteozę topografii Ewy Kuryluk, Utwór o Matce i Ojczyźnie Bożeny Keff, Włoskie szpilki i Szum Magdaleny Tulli, Fałszerzy pieprzu Moniki Sznajderman i Wyznanie Romana Grena.
Słowa kluczowe
Zagłada; Marianne Hirsch; postpamięć; drugie pokolenie; tożsamość
Bibliografia
Alphen E., van: Świadectwo drugiego pokolenia, dziedziczenie traumy i postpamięć. Przeł. M. Szubartowska. W: E. van Alphen: Krytyka jako interwencja. Sztuka – pamięć – afekt. Red. K. Bojarska. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019, s. 103–123.
Budzyńska N.: Dzieci nie płakały. Historia mojego wuja Alfreda Trzebinskiego, lekarza SS. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019.
Cuber M. [Tomczok M.]: Metonimie Zagłady. O polskiej prozie lat 1987–2012. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Dauksza A.: Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców. Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2016.
Dąbrowski B.: Postpamięć, zależność, trauma. W: Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze. Red. R. Nycz. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2011, s. 257–270.
Grynberg M.: Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne. Wstęp A. Grupińska. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
Grynberg M.: Poufne. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020.
Hilberg R.: Sprawcy – ofiary – świadkowie. Zagłada Żydów 1933–1945. Przeł. J. Giebułtowski. Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2007.
Hirsch M.: Pokolenie postpamięci. Tłum. M. Borowski, M. Sugiera. „Didaskalia” 2011, T. 18, nr 105, s. 28–36.
Hirsch M.: Żałoba i postpamięć. Przeł. K. Bojarska. W: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Red. E. Domańska. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 247–280.
Kuchta A.: Wobec postpamięci. Tożsamość drugiego pokolenia po Holokauście w świetle zjawiska postpamięci na podstawie wybranych przykładów współczesnej polskiej literatury wspomnieniowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020.
Kuryluk E.: Feluni. Apoteoza enigmy. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019.
Langer L.L.: Świadectwa Zagłady. W rumowisku pamięci. Przeł. M. Szuster. Wydawnictwo Żydowskiego Instytutu Historycznego, Warszawa 2015.
Mach A.: Świadkowie świadectw. Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Warszawa–Toruń 2016.
Morawiec A.: Literatura polska wobec ludobójstwa. Rekonesans. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci. Red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Kraków 2013.
Pollack M.: Kobieta bez grobu. Historia mojej ciotki. Przeł. K. Niedenthal. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020.
Przymuszała B.: Między „Włoskimi szpilkami” a „Szumem” Magdaleny Tulli – wokół problemu ofiary. Re-lektura emocji. W: Eadem: Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Wydawnictwo UAM, Poznań 2016, s. 235–284.
Przymuszała B.: Zagłada rodziny – Mikołaja Grynberga rozmowy z naznaczonymi traumą. W: Eadem: Smugi Zagłady. Emocjonalne i konwencjonalne aspekty tekstów ofiar i ich dzieci. Wydawnictwo UAM, Poznań 2016, s. 315–336.
Suleiman S.R.: Crises of Memory and the Second World War. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts–London 2008.
Tulli M.: Szum. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014.
Tulli M.: Włoskie szpilki. Wydanie drugie. Wydawnictwo Nisza, Warszawa 2012.
Tuszyńska A.: Rodzinna historia lęku. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005.
Ubertowska A.: Historia bez Ojca. Postmemorialne kobiece narracje o wojnie i Holokauście. W: Eadem: Holokaust. Auto(tanato)grafie. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2014, s. 182–210.
Ubertowska A.: Praktykowanie postpamięci. Marianne Hirsch i fotograficzne widma z Czernowitz. W: Eadem: Holokaust. Auto(tanato)grafie. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2014, s. 312–335.
Wojna i postpamięć. Red. Z. Majchrowski, W. Owczarski. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2011.
Wójcik-Dudek M.: W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016.
Wróbel J.: Z prześladowanymi w późnym, nieprzemilczanym, promienistym związku. Drugie pokolenie po Holokauście. „Ruch Literacki” 2016, z. 3, s. 343–359.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).