Strupki (etiuda literacko-dermatologiczna)

Aleksander Nawarecki
http://orcid.org/0000-0001-7271-2080

Abstrakt

Tematem eseju są tytułowe „strupki”, rany zwykle kojarzone z dzieciństwem, efekt drobnych urazów, przeważnie kolan i łokci, doznanych w trakcie zabaw. Chodzi o wyjątkowe rany, które w pamięci kojarzone są raczej z radością niż bólem. W języku polskim „strupek” jest zdrobniałą formą słowa „trup”, budzącego grozę i wstręt. Takie połączenie delikatności gramatycznego spieszczenia z estetyką śmiertelnego rozkładu jest zaskakujące, dlatego słowo to ostrożnie używane jest w polszczyźnie, a zatytułowanie nim powieści stanowi akt odwagi. To ryzyko podjęła Paulina Jóźwik w swoim prozatorskim debiucie (2019), opowieści o dojrzewaniu młodej kobiety, w której symbolika tytułowych Strupków oddaje gorzko-słodkie doświadczenie domu rodzinnego.


Słowa kluczowe

rana; wstręt; Paulina Jóźwik; opowieść o dojrzewaniu; polska literatura kobieca

Brückner A.: Słownik etymologiczny języka polskiego. Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.

Caillois R.: Żywioł i ład. Tłum. A Tatarkiewicz. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973.

Gogola W.: Po trochu. Książkowe Klimaty, Kraków 2017.

Grzegorzewska W.: Guguły. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.

Jóźwik P.: Strupki. Znak Litera Nova, Kraków 2019.

Kotliński A., Nawarecki A.: Dialog troisty. Colloquia o Juliuszu Słowackim. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2019.

Kristeva J.: Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Tłum. M. Falski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.

Kristeva J.: Ujęcie wstrętu. W: Eadem: Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Tłum. M. Falski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 7–35.

Linde S.B.: Słownik języka polskiego. T. 5. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1859.

[Opinie internautów]. https://lubimyczytac.pl › ksiazka › strupki [dostęp: 10.04.2021].

Yagyu Gen-ichiro: Strupek. [Przekł. K. Radomska-Nishii]. Tako, Toruń 2014.

Zielińska A.: Kijanki i kretowiska. Wydawnictwo W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2017.

Pobierz

Opublikowane : 2021-12-31


NawareckiA. (2021) Strupki (etiuda literacko-dermatologiczna), Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość, (2 (4), s. 1-9. doi: 10.31261/Rana.2021.4.08.

Aleksander Nawarecki 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
http://orcid.org/0000-0001-7271-2080




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).