Lumen gentium – historia, idee, program odnowy Kościoła
Abstrakt
Sobór Watykański II stał się ważnym światłem dla Kościoła w jego wewnętrznej odnowie oraz w ukierunkowaniu na wielowymiarowy świat. Wyrażają to 4 konstytucje, 9 dekrety i 3 deklaracje. Konstytucja Lumen gentium ukazuje Kościół w następujących kategoriach: misterium, sakrament zbawienia, Lud Boży, rzeczywistość boskoludzka, hierarchiczno-charyzmatyczna, o różnych stanach na drodze ku eschatologicznemu spełnieniu, gdzie ikoną wierzących jest Maryja. Sobór pokazał też ważną rolę świeckich w tożsamości Kościoła. Ta nowa wizja nie była jedynie kosmetyczną zmianą formy wyrażania treści wiary, lecz nowy samorozumieniem Kościoła, zakorzenionym na gruncie biblijnym i patrystycznym. Jednocześnie pewne kwestie domagają się dalszego pogłębienia i dookreślenia: relacja urząd Piotrowy a kolegium biskupów, kolegialność biskupów, relacja urząd a charyzmat w praktyce, forma odpowiedzialności świeckich w Kościele.
Sobór Watykański II odważnie pokazał, że realną jest zasada Ecclesia semper reformanda. Kościół prowadzony przez Ducha Świętego przemienia się, udoskonala, nawraca, odrzuca to, co nie jest istotą wiary, a jedynie ludzką formą, dobrą w konkretnym czasie i miejscu. Nie ma więc zgody na rewolucję, ale na oczyszczanie i rozwój.
Słowa kluczowe
historia Lumen gentium; odnowa Kościoła; tożsamość i struktura Kościoła; hierarchia i charyzmaty; Sobór Watykański II
Bibliografia
Alberigo G., Krótka historia II Soboru Watykańskiego, tłum. P. Borkowski, Warszawa 2005.
Bejze B., Kronika Soboru Watykańskiego II, Częstochowa 2000.
Brudz J., Idee przewodnie soborowej Konstytucji o Kościele, red. S. Grzybek, Kraków 1971, s. 45-62.
Cunnane J., Kościół lokalny, w: Kościół w obliczu reformy, red. D. Flanagan, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa 1969, s. 86-101.
Czaja A., O stanie recepcji „Lumen gentium”, w: Kościół i dialog. Materiały z sympozjum zorganizowanego z okazji 40. rocznicy promulgacji „Lumen gentium” i „Unitatis redintegratio”, red. tenże i in., Lublin 2005, s. 87-100.
Czajkowski Z., Sobór naszych czasów, w: Sobór wielkich nadziei, red. tenże i in., Warszawa 1963, s. 5-102.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (2013).
Górka L., Od unionizmu do ekumenizmu. Ewolucja myśli ekumenicznej w Kościele rzymskokatolickim, w: tenże, S.C. Napiórkowski, Kościoły czy Kościół. Wybrane zagadnienia z ekumenizmu, Warszawa 1995, s. 21-148.
Greehy J.J., Lud Bozy, w: Kościół w obliczu reformy, red. D. Flanagan, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa 1969, s. 16-32.
Imbach J., Wielkie tematy Soboru, tłum. M. Wrzeszcz, Warszawa 1985.
Jan Paweł II , Adhortacja apostolska Christifideles laici (1988).
Jan Paweł II , Jesteście bogactwem Kościoła. Przesłanie do uczestników Światowego Kongresu Ruchów Kościelnych (27.05.1998), „L’Osservatore Romano”, wydanie polskie, 8-9 (1998), s. 34-35.
Kolendo J., Na tle I sesji, w: Sobór wielkich nadziei, red. Z. Czajkowski i in., Warszawa 1963, s. 149-201.
Kominek B., Kościół po Soborze, Wrocław 2003.
Kubiś A., Wprowadzenie do „Lumen gentium”, w: Idee przewodnie soborowej Konstytucji o Kościele, red. S. Grzybek, Kraków 1971, s. 7-44.
Luneau A., Bobichon M., Kościół Ludem Bożym. Od Owczarni do Ludu Przymierza, tłum. H. Zawadzka, Warszawa 1980.
Martelet G., Zapomniany Sobór?, tłum. I. Bobbé, Paryż – Kijów – Kraków 1997.
Martini C.M., Zrozumieć Kościół. Rozważania dotyczące Soboru Watykańskiego II, tłum. B. Nuzzo, Kraków 2001.
McNamara K., Duch Święty w Kościele, w: Kościół w obliczu reformy, red. D. Flanagan, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa 1969, s. 33-49.
Napierała S., Obrządki Wschodnie jako szczególne manifestacje pierwiastka pluralizmu w Kościele, „Biuletyn Ekumeniczny” 1 (1973), s. 35-40.
Napierała S., Pluralizm w Kościele, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2 (1978), s. 35-41.
Napierała S., Pojęcie Kościoła partykularnego w dokumentach Soboru Watykańskiego II, Poznań 1985.
O’Malley J.W., Co się zdarzyło podczas Soboru Watykańskiego II, tłum. A. Wojtasik, Kraków 2011.
Paweł VI, Adhortacja apostolska Marialis cultus (1974).
Paweł VI, Encyklika Ecclesiam suam (1967).
Paweł VI, Wkład Kościołów lokalnych do rozwoju ruchu ekumenicznego (audiencja ogólna 24.01.1973), „Biuletyn Ekumeniczny” 2 (1973), s. 5-8.
Sobór po katolicku, „Christianitas” 48-49 (2012).
Sobór Watykański II , Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski, Poznań 1968.
Svidercoschi G.F., Sobór, który trwa. Kronika, bilans, perspektywy, tłum. L. Rodziewicz, Kraków 2003.
Sztafrowski E., Kolegialne działanie biskupów na tle Vaticanum II. Studium dogmatyczno-kanoniczne, Warszawa 1975.
Sztafrowski E., Konferencje biskupie, Warszawa 1984.
Wenzel K., Mała historia Soboru Watykańskiego II, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2007.
Wojtyła K., Odnowa Kościoła i świata. Refleksje soborowe, oprac. A. Dobrzyński, Kraków – Rzym 2011.
Wojtyła K., U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II, Kraków 1988.
Zabłocki J., Kościół i świat współczesny. Wprowadzenie do soborowej konstytucji pastoralnej „Gaudium et spes”, Warszawa 1967.
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
