Godność człowieka w świetle przykazania miłości nieprzyjaciół. Na podstawie pism świętego Tomasza z Akwinu i błogosławionego Jana Dunsa Szkota
Abstrakt
Godność człowieka jest unaoczniana przez wiele różnych rzeczywistości, także przez zasady prawa objawionego. W tym kontekście jako ważne jawi się przykazanie miłości nieprzyjaciół, będące szczególnym przypadkiem przykazania miłości bliźniego. Jest ono dokładnie przeanalizowane przez wielkich scholastyków, spośród których wybrano św. Tomasza z Akwinu i bł. Jana Dunsa Szkota, w celu zestawienia ich poglądów. Okazują się one zbieżne: należy kochać w człowieku to, co ma on od Boga, nie zaś to, co jest złe. Ponieważ według prawa objawionego człowiek ma być miłowany zawsze, wynika stąd, że także nieprzyjaciel nie traci nigdy do końca swej ludzkiej godności, w żadnej chwili swego życia. Zachowuje on część obrazu Bożego, którą można miłować, mimo najcięższych grzechów. Godność człowieka jest niezbywalna i powszechna.
Słowa kluczowe
święty Tomasz z Akwinu; błogosławiony Duns Szkot; miłość; nieprzyjaciel; godność; osoba
Bibliografia
Arystoteles, Topiki, w: tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1990.
Augustyn, Podręcznik dla Wawrzyńca, czyli o wierze, nadziei i miłości, w: Pisma katechetyczne, tłum. W. Budzik, Warszawa 1952, s. 133-134.
Beda, Bibliorum Sacrorum cum Glossa Ordinaria iam ante quidem a Strabo Fulgensi collecta nunc autem novis cum graecorum, tum latinorum patrum expositionibus locupletata; annotatis etiam iis, quć confuse antea citabantur, locis et postilla Nicolai Lyrani, additionibus Pauli Burgensis ad ipsum Lyranum, ac ad easdem Matthić Toringi replicis, per fratrem Franciscum Feuardentium Ordinis Minorum, Ioannem Dadrćum, & Jacobum Cuilly, doctores theologos Parisienses, t. 2, Venetiis 1603, kol. 745.
Gogacz M., Filozoficzna identyfikacja godności osoby, „Studia Philosophiae Christianae” 25,1 (1989), s. 196-200.
Grzegorz Wielki, Homilie na Ewangelie. Homilia XXX, tłum. W. Szołdrski, Warszawa 1969.
Jan Duns Szkot, Ordinatio, Opera omnia, t. 10, Civitas Vaticana 2007.
Jan Paweł II , Encyklika Veritatis splendor (06.08.1993).
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Liguori A., Theologia moralis, t. 1, Romae 1905.
Pinckaers S., The Pinckaers Reader: Renewing Thomistic Moral Theology, red. J. Berkman, C.S. Titus, tłum. M.T. Noble, M. Sherwin, H. Connolly, Washington 2005.
Prümer D.M., Manuale theologiae moralis, t. 1, Barcinone – Friburgi Brisg. – Romae 1958.
Styczeń T., Problem możliwości etyki jako empirycznie uprawomocnionej i ogólnie ważnej teorii moralności. Studium metaetyczne, Lublin 1972.
Świeżawski S., Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, t. 4: Człowiek, Warszawa 1983.
Tomasz z Akwinu, Quaestiones disputatae De virtutibus. De caritate, w: Opera Omnia, t. 14, Parisiis 1875.
Tomasz z Akwinu, Scriptum Super Sententiis Magistri Petri Lombardi recognovit atque iterum edidit H.P. Maria Fabianus Moos, O. P., t. 3, Parisiis 1933.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 16: Miłość, t. 16, tłum. A. Głażewski, London 1967.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 18: Sprawiedliwość, tłum. F. Bednarski, London 1970.
Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1986.
WSD Braci Mniejszych Kapucynów, Kraków Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
