Kulisy wyboru Stanisława Adamskiego na biskupa katowickiego (1930)
Abstrakt
13 maja 1930 r., po niespełna czteroletnich rządach zmarł bp Arkadiusz Lisiecki. Złożona sytuacja społeczno-polityczna na Śląsku oraz zwyczaje panujące wśród duchowieństwa diecezji katowickiej spowodowały, że od kandydatów wymagano nie tylko posiadania dogłębnej wiedzy teologicznej i nieposzlakowanego życia moralnego, ale również znajomości zagadnień politycznych, umiejętności rozwiązywania problemów narodowościowych istniejących na Górnym Śląsku oraz zdolności kierowniczych. Autor artykułu w oparciu o raporty nuncjusza apostolskiego w Warszawie pokazuje kulisy wyboru trzeciego biskupa diecezji katowickiej.
Poznajemy cechy, jakie – w opinii nuncjusza – miał posiadać przyszły biskup śląski oraz charakterystykę poszczególnych kandydatów. Ponadto dowiadujemy się, kto był zaufanym doradcą nuncjusza apostolskiego przy opiniowaniu kandydatów i co przesądziło o tym, że biskupem katowickim został ks. Stanisław Adamski, a nie
bp Teodor Kubina czy jeszcze inny z proponowanych kapłanów.
Słowa kluczowe
Górny Śląsk; duszpasterstwo; Śląsk; biskup; następca; Lisiecki; Adamski
Bibliografia
Źródła
Tajne Archiwum Watykańskie, Kongregacja dla Nadzwyczajnych Spraw Kościoła, IV Periodo, Polonia, pos. 129, fasc. 153, Katovice 1930-1932 Provista della Diocesi; Rapporti del Nunzio in Polonia, nr 173, nr 178, nr 180.
Tajne Archiwum Watykańskie, Kongregacja dla Nadzwyczajnych Spraw Kościoła, IV Periodo, Polonia, pos. 129, fasc. 153, Katovice 1930-1932 Provista della Diocesi, telegram nr 2417/19 z 21 lipca 1930, telegram nr 2471/30 z 29 lipca 1930, telegram nr 2490/30 z 2 sierpnia 1930.
Tajne Archiwum Watykańskie, Kongregacja dla Nadzyczajnych Spraw Kościoła, IV Periodo, Polonia, pos. 129, fasc. 153, Katovice 1930-1932 Provista della Diocesi; Kubina do Piusa XI z 6 sierpnia 1930, s. 50-58.
Opracowania
Koberdowa I., Tazbir J., Szkice z dziejów papiestwa, Warszawa 1989.
Korespondencja Augusta Hlonda i Józefa Gawliny w latach 1924-1948, oprac. J. Konieczny, J. Myszor, Katowice 2013.
Krzyżanowski L., Kościół katolicki wobec mniejszości niemieckiej na Górnym Śląsku w latach 1922-1930, Katowice 2000.
Macała J., Duszpasterstwo a narodowość wiernych: kościół katolicki w diecezji katowickiej wobec mniejszości niemieckiej 1922-1939, Wrocław – Katowice 1999.
Słownik biograficzny duchowieństwa (archi)diecezji katowickiej 1922–2008, red. J. Myszor, Katowice 2008.
Gawlina J., Wspomnienia, oprac. J. Myszor, Katowice 2004.
Myszor J., Biskup polowy wojska polskiego Józef Gawlina – niedoszły biskup katowicki, „Wiadomości Archidiecezjalne (katowickie)” 79,6-7 (2011), s. 212-220.
Serafin F., Formowanie się instytucji życia publicznego w Województwie Śląskim, w: 75. rocznica powrotu Górnego śląska do Polski, red. M. Kubista-Wróbel, Katowice 1997.
Terlecki R., Stanisław Sopuch SJ (1869-1941) w służbie Kościoła i Zakonu, w: Studia i materiały do dziejów Jezuitów Polskich, t. 20: Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej), red. S. Cieślak, B. Topij-Stemplińska, Kraków 2012.
Trąba M., Doświadczenia Śląskie w działalności biskupa częstochowskiego Teodora Kubiny, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 35,1 (2002), s. 104-136.
Francja Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
