In Christi figura – z zagadnień języka Apponiusza
Abstrakt
Expositio in Canticum Canticorum Apponiusza jest patrystycznym komentarzem do jednej z ksiąg Starego Testamentu. Jednak czytając tekst Expositio, znajduje się w nim wiele odwołań do wątków nowotestamentalnych i teologicznych. Problemem badawczym jest próba zdefiniowania terminu figura, używanego przez Apponiusza w odniesieniu do Chrystusa, oraz nazwania jego metody egzegetycznej: w jaki sposób Apponiusz, komentując tekst Pieśni nad pieśniami, odnosi go do Nowego Testamentu. Po przeprowadzonej analizie użycia terminu figura można przypisać mu trzy znaczenia. Figura jako forma symbolicznej wypowiedzi wskazuje na alegoryczną metodę interpretacji Pisma Świętego. Figura może być także metaforą, w której objawiają się rzeczy boskie. Wreszcie figura, łącząc dwa testamenty, może odnosić się do typologii.
Słowa kluczowe
Apponiusz; Pieśń nad Pieśniami; figura; alegoryczna egzegeza
Bibliografia
Alexander Ph.S., The Targum of Canticles. Translated, with a Critical Introduction, Apparatus, and Notes (The Aramaic Bible 17A; Collegeville: MN, The Liturgical Press, 2003).
Apponius, Commentaire sur le Cantique des Cantiques, ed. B. de Vregille, L. Neyrand, Paris 1997-1998 (Sources Chrétiennes 420, 421, 430).
Crouzel H., Orygenes, tłum. J. Margański, Kraków 2004.
Curtius E.R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. A. Borowski, Kraków 2009.
De Vregille B., Neyrand L., Introduction, notes complémentaires w: Apponius, Commentaire sur le Cantique des Cantiques, ed. B. de Vregille, L. Neyrand, Paris 1997-1998 (Sources Chrétiennes 420, 421, 430).
Handbook of Patristic Exegesis: The Bible in Ancient Christianity, ed. Ch. Kannengiesser, Brill 2004.
Kelly J.N.D., Początki doktryny chrześcijańskiej, Warszawa 1988.
König H., Apponius, Die Auslegung zum Lied der Lieder, Die einführenden Bücher I-III und das christologisch bedeutsame Buch IX, eingeleitet, übersetzt und kommentiert von. H. König, Freiburg 1992.
Lach-Bartlik L., Pieśń nad pieśniami w alegorycznej egzegezie Apponiusza, w: Będziecie moimi świadkami. Księga pamiątkowa dla księdza Józefa Kozyry Profesora Uniwersytetu Śląskiego w 65. rocznicę urodzin, red. M. Basiuk, A. Malina, Stowarzyszenie Biblistów Polskich, Warszawa 2012, s. 217-230.
Lach-Bartlik L., Terminologia trynitarna w „Expositio in Canticum Canticorum” Apponiusza (księgi I-III), „Vox Patrum” 32,57 (2012), s. 379-397.
Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002, hasła: allegoria, par. 895, s. 481; metafora, par. 558, s. 316; figura, par. 600, s. 344; typologia, par. 901, s. 484-485.
Simonetti M., Między dosłownością a alegorią, Kraków 2000, s. 295-297.
Słomka J., Teologiczne podstawy egzegezy Orygenesa i jej aktualność, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 36,2 (2003), s. 477-489.
Strękowski S., Pieśń nad pieśniami w interpretacji Aponiusza, „Vox Patrum” 32,57 (2012), s. 601-612.
http://biblista.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1573&catid=790&Itemid=651 [dostęp: 31.01.2015].
Katowice Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
