Handel żywym towarem. List 10* i 24* świętego Augustyna (ze zbioru J. Divjaka )
Abstrakt
W listach 10* i 24*, które zostały tutaj przetłumaczone, Augustyn występuje jako sędzia i w ramach instytucji audientia episcopalis podejmuje problemy handlu żywym towarem, uprowadzania kobiet i dzieci, a także społeczno-prawnej sytuacji tych wolnych obywateli, którzy z racji ubóstwa należeli do stanu kolonów, czyli najniższej warstwy społecznej (humiliores) w łacińskiej Afryce Północnej. Augustyn przejmuje urzędową funkcję „obrońcy ludu” (defensor plebis), zgłaszając wątpliwości i pytania dotyczące nielegalnego handlu, a przede wszystkim uprowadzania w niewolę ludzi wolnych, w tym szczególnie porywania kobiet i dzieci.
Słowa kluczowe
Augustyn; teologia pastoralna; chrześcijańska epistolografia; życie społeczne w Afryce Północnej IV/V w.; audientia episcopalis
Bibliografia
Alföldy, G. (1991). Historia społeczna starożytnego Rzymu. Warszawa: SA WW.
Binsfeld, A. (2008). Menschenhandel-Frauenhandel. W: J. Deißler, Menschenraub, Menschenhandel und Sklaverei in antiker und moderner Pespektive (s. 85-97). Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Decret, F. (1985). Augustin d’Hippone et l’esclavage. Problèmes posés par les positions d’un éveque de la Grande Eglise face à une réalité sociale dans l’Afrique de l’Antiquité tardive. W: Dialogues d’ histoire ancienne vol 11, (s. 674-685). Paris.
Delmaire, R. (Meyer, P., Krueger, P. i Rouge, J. (2009). Code Theodosiene I-XV, Code Justinien, Constitutions sirmondiennes, Sources Chretiennes 531. Paris; w: Cerf.
Diesner, J.J. (1977). Augustinus und die Barbaren der Völkerwanderung. Revue des Etudes Augustiniennes 23, s. 83-91.
Divjak, J. e. (1981). Sancti Aureli Augustini Opera. Epistolae ex duobus codicibus nuper in lucem prolatae. Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, vol.88. Wiedeń.
Divjak, J. i. (1987). Oeuvres de Saint Augustin 46B. Lettres 1*-29*. Paris: Bibliotheque Augustinienne.
Freu, C. (2009). Femmes a louer, femmes a vendre: les prostituees et leur famille dans le monde romain. Classica et Christiana, s. 79-101.
Härtel, G.K. (1991). Codex Justinianus. Leipzig: Reclam Verla.
Hoffmann, A. (2009). Augustine’s Letter 20* Coloni in Fussala. Athens Georgia: https://getd.libs.uga.edu/pdfs/hoffman_allen_m_200908_ma.pdf [dostęp: 4.05.2014].
Jóźwiak, S. (2004). Państwo i Kościół w pismach św. Augustyna. Lublin.
Kolendo, J. (1991). Le colonat en Afrique sous le Haut-Empire. Paris.
Kolendo, J. (2013). Rola najemnej siły roboczej w rolnictwie rzymskim według Maxa Webera i w świetle korespondencji św. Augustyna. W: R. Kulesza, S. Marek, E. Szabat i D. Maciej, Świat Starożyny. Państwo i Społeczeństwo (s. 434-440). Warszawa.
Kotula, T. (1980). Civitas Dei i civitas terrena w społeczeństwie północno-afrykańskim doby św. Augustyna. W: V. e. Myszor, Miscellanea patristica in memoriam Joannis Czuj, Studia Antiquitatis Christianae 2 (s.137-162). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Kotula, T. (2007). Św. Augustyn i barbarzyńcy afrykańscy. Antiquitas 29: Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, s. 609-614.
Kroppenberg, I. (2008). Wirtschaftshistorische Aspekte des plagium von der späten Republik bis Konstantin. W: J. Deißler, Menschenraub, Menschenhandel und Sklaverei in antiker und moderner Pespektive (s. 131-156). Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Lepelley, C. (1975). Saint Augustin et la cité romano-africaine. W: C. (Kannengiesser, Jean Chrysostome et Augustin. Actes du colloque de Chantilly 22-24 septembre 1974 (s. 13-39). Paris: Beauchesne.
Lepelley, C. (1981). La crise de l’Afrique romaine au début du Ve siecle, d’apres les lettres nouvellement découvertes de saint Augustin. W: Comptes rendus des séances de l’Acagemie des Inscriptions et Belles-Lettres, 125e année, nr 3 (s. 445-463). Paris.
Litewski, W. (1998). Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego. Kraków: Universitas.
Mayer, C. (2009). Legitimation des Rechts bei Augustinus. W: J. (Hellebrand, Augustinus als Richter (s. 60-83). Würzburg: Augustinus-Verlag.
Merdinger, J.E. (1997). Rome and the African Church in the Time of Augustine. New Haven, London: Yale University Press.
Pawlak, M. (1999). Niewolnicy prywatni jako służba domowa w prowincjach afrykańskich. Antiquitas 24, s. 41-55.
Pudliszewski, J. w. (2002). Epistola Sancti Augustini ad Fabiolam (Ep.20* Coll. Divjak) List świętego Augustyna do Fabioli. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Schipp, O. (2008). Der Raub freier Menschen in der Spätantike. W: H. Heinen, Menschenraub, Menschenhandel und Sklaverei in antiker und moderner Pespektive (s. 157-182). Stuttgart: Steiner Verlag.
Schumacher, L. (2005). Niewolnictwo antyczne. Dzień powszedni i los niewolnych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Solin, H. (2008). Zur Herkunft der römischen Sklaven. W: J. Deißler, Menschenraub, Menschenhandel und Sklaverei in antiker und moderner Pespektive (s. 99-130). Stuttgart: Franz Steiner Verlag Stuttgart.
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
