Rady społeczne biskupów katowickich (1982-2023)
Abstrakt
Artykuł przedstawia działalność Rad Społecznych biskupów katowickich Herberta Bednorza (1967-1985), Damiana Zimonia (1985-2011) oraz Wiktora Skworca (2011-2023). Od elementów teologii laikatu i apostolstwa świeckich, przechodzi się do zarysowania historii tych gremiów konsultacyjnych, ich składu, sposobów funkcjonowania, przebiegu prac oraz ważniejszych dokumentów. Struktura historyczno-dokumentacyjna i teologiczno-pastoralna opracowania stanowi inspirację do doskonalenia form zaangażowania i współpracy duchownych i świeckich na rzecz wypełniania misji społecznej Kościoła.
Słowa kluczowe
katolicka nauka społeczna; diecezja katowicka; apostolat świeckich; biskupi katowiccy; rady społeczne
Bibliografia
XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Kościół synodalny w misji. Sprawozdanie podsumowujące pierwszą sesję 4–29 października 2023, https://www.synod.va/content/dam/synod/assembly/synthesis/polish/POL-Synthesis-Report.pdf [dostęp: 12.11.2023].
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura ARZ 2285.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA I 1987/5646a.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA I-5646/87.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA I-5744/88.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA I-5745/89.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA I-5748/89.
Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, sygnatura VA i-5749/89.
Benedykt XVI, Przesłanie papieża Benedykta XVI do biskupów polskich - II grupa (wersja wg „Przewodnika Katolickiego”), 3.12.2005, opoka.pl, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/bpi-pl_pk_03122005.html#:~:text=(...)%20Jednym%20z%20g%C5%82%C3%B3wnych.
Bednorz H., Dekret powołujący przy Kurii Diecezjalnej w Katowicach Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym, „Wiadomości Diecezjalne” [Katowice] 3 (1982), s. 83.
Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym w Katowicach, e-ncyklopedia, https://silesia.edu.pl/index.php/Biskupi_Komitet_Pomocy_Uwi%C4%99zionym_i_Internowanym_w_Katowicach [dostęp: 11.02.2023].
Caritas et Iustitia in re sociali. Przesłanie społeczne biskupów katowickich podczas stanowych pielgrzymek mężczyzn do Piekar Śląskich (1966-2016), red. A. Wuwer, D. Szlachta, Katowice 2017.
Friszke A., Porozumienie – mimo wszystko. Prymasowska Rada Społeczna w stanie wojennym, „Więź” 11 (2004), https://www.labo-old.wiez.pl/teksty.php?porozumienie_mimo_wszystko_prymasowska_rada_spolec&p=1 [dostęp: 15.06.2023].
Gabryel A., Rada społeczna przy Prymasie Polski, ks. kard. Auguście Hlondzie 1932-1939, praca seminaryjna, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej KUL , Lublin 1964.
Grzegorz XVI, Encyklika Commissum Divinitus (1835), https://www.papalencyclicals.net/greg16/g16commi.htm (dostęp: 16.06.2024).
Instytut Ordo Iuris, Komisja przy Ministrze Edukacji i Nauki ponownie rozpozna sprawę prof. Ewy Budzyńskiej, https://ordoiuris.pl/edukacja/komisja-przy-ministrze-edukacji-i-nauki-ponownie-rozpozna-sprawe-prof-ewy-budzynskiej (dostęp: 16.06.2023).
Konferencja Episkopatu Polski, Rada ds. Społecznych, https://episkopat.pl/doc/164185.Rada-ds-Spolecznych (dostęp: 15.06.2023).
Kamiński R., Posługa biskupa w diecezji, „Roczniki Teologiczne” 44,6 (1997), s. 5-22.
Kodeks Prawa Kanonicznego, promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku, stan prawny na dzień 14 marca 2022 r., zaktualizowany przekład na język polski, Città del Vaticano 1983 – Konferencja Episkopatu Polski, Warszawa 2022.
Kołomycew A., Rady społeczne jako instrument rozliczalności społecznej na poziomie lokalnym? „Studia Politologiczne” 66 (2022), s. 160-185.
Kongregacja do spraw Biskupów, Dyrektorium dotyczące posługi duszpasterskiej Biskupów Ecclesiae imago (1973), w: Ench. Vat. 4, n. 2071. Tekst polski: Ustrój hierarchiczny Kościoła. Wybór źródeł, red. i oprac. W. Kacprzyk, M. Sitarz, Lublin 2006, s. 403-516.
Kuria Diecezjalna w Katowicach, „Okólnik Duszpasterski” 1 (1988).
Kurpierz T., Neja J., Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym, w: Encyklopedia Solidarności, t. 4, https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/22444,Biskupi-Komitet-Pomocy-Uwiezionym-i-Internowanym.html [dostęp: 13.05.2023].
MG, Sprawa prof. Ewy Budzyńskiej. Pięć lat zajęło kolejnym instancjom podjęcie decyzji o odstąpieniu od kary, https://opoka.org.pl/News/Polska/2024/sprawa-prof-ewybudzynskiej-piec-lat-zajelo-komisji [dostęp: 3.03.2023].
Paweł VI, List motu proprio Catholicam Christi Ecclesiam – ustanawiający radę świeckich i Papieską Komisję Studiów, zwaną Sprawiedliwość i Pokój (Iustitia et Pax) (1967).
Rada Społeczna Archidiecezji Katowickiej, e-ncyklopedia, https://silesia.edu.pl/index.php/Rada_Spo%C5%82eczna_Archidiecezji_Katowickiej [dostęp: 22.05.2023].
Rada Społeczna metropolity katowickiego podsumowała działania, https://katowice.gosc.pl/doc/8120863.Archidiecezja-Rada-Spoleczna-metropolity-katowickiego [dostęp:
03.2023].
Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim, Głos o przyszłości Górnego Śląska, https://archidiecezjakatowicka.pl/o-diecezji/aktualnosci/1439-rada [dostęp: 2.03.2023].
Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim, Głos z Górnego Śląska, https://www.archidiecezjakatowicka.pl/93-rady/rada-spoleczna/97-glos-z-gornego-slaska [dostęp: 11.03.2023].
Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim, Komunikat z zebrania Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim w dniu 28 stycznia 2021 r., https://www.archidiecezjakatowicka.pl/93-rady/rada-spoleczna/1684-komunikat-z-zebrania-rady-spolecznej-przy-arcybiskupie [dostęp: 2.03.2023].
Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim, O przebudowę Górnego Śląska, https://www.archidiecezjakatowicka.pl/93-rady/rada-spoleczna/1827-oprzebudowe-gornego-slaska [dostęp: 11.03.2023].
Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim, Wyzwania rozwoju samorządności obywatelskiej – projekt dokumentu społecznego z 16 grudnia 2017 (niepublikowany), Archiwum Rady.
Rada Społeczna. Statut Rady Społecznej, https://www.archidiecezjakatowicka.pl/93-rady/rada-spoleczna/96-statut-rady-spolecznej [dostęp: 11.09.2023].
Rada Społeczna. Statut Rady Społecznej, https://www.archidiecezjakatowicka.pl/93-rady/rada-spoleczna/99-statut-rady-spolecznej [dostęp: 11.03.2023].
Siwek S., Prymasowska Rada Społeczna ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski 1981–1990. Przebieg prac, dokumenty z lat 1981-1990, Warszawa–Ząbki 2016 (Biblioteka Tygodnika Rolników „Obserwator” 6).
Siwiec A., Agrarna myśl społeczna w pracach Rady Społecznej przy Prymasie Polski, „Roczniki Nauk Społecznych” 16-17,1 (1988-1989), s. 117-191.
Sobańska B., Sobański A., Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 22 (1989), s. 51-54.
Sobór Watykański II , Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem (1965).
Sobór Watykański II , Dekret o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes (1965).
Sobór Watykański II , Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (1964).
Sobór Watykański II , Konstytucja o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (1965).
Sobór Watykański II , Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002.
Strzeszewski C., Piwowarczyk J., Rada Społeczna przy Prymasie Polski 1932–1939, „Chrześcijanin w Świecie” 85,1 (1980), s. 48-57.
Synod Diecezji Katowickiej, Wiara, modlitwa i życie w Kościele Katowickim. Uchwały I Synodu Diecezji Katowickiej, Katowice 2012.
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Kierunek śląskie 3.0. Program Rozwoju Wewnętrznego Województwa Śląskiego do 2030. Inicjatywa strategiczna, https://www.slaskie.pl/download/content/27579 [dostęp: 2.10.2023].
Wuwer A., Deo et Patriae. Patriotyzm w przepowiadaniu homilijnym biskupów katowickich (1989-2019), Katowice 2020.
Διδαχή, Didache, tłum. K. Mańka, https://luteranie.konfesyjni.pl/images/Czytelnia/Didache_2014_06_30.pdf [dostęp: 12.09.2023].
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
https://orcid.org/0000-0001-9741-4522
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
