Zagospodarowywanie cyberkontynentu – media studenckie duszpasterstwa akademickiego w Polsce
Abstrakt
Benedykt XVI nazwał Internet „nową areną digitalną” i „digitalnym kontynentem”, wyznaczając jednocześnie Kościołowi pilne zadania, by tę przestrzeń w odpowiedni sposób zagospodarować i przeniknąć duchem Ewangelii. Zdawał sobie sprawę, że „Świat cyfrowy nie jest światem paralelnym ani czysto wirtualnym, lecz dla wielu ludzi, zwłaszcza najmłodszych, stanowi część codziennej rzeczywistości”. Jego myśl rozwinął i pogłębił papież Franciszek w adhortacji Christus vivit. Podkreślił on, że skoro ludzie nie tylko komunikują się w tej przestrzeni, ale stanowi ona dla nich wręcz przestrzeń życia, sprawą pilną jest potrzeba wysłania cybermisjonarzy. Ich zadaniem jest adekwatne dla młodych ludzi głoszenie orędzia Jezusa Chrystusa i przyczynianie się do budowania
wspólnoty Kościoła. Wyjątkowo ciekawym polem do zbadania recepcji nauczania ostatnich papieży są media duszpasterstwa akademickiego w Polsce.
Stanowią one szczególny przypadek mediów studenckich. Wykorzystanie nowych technologii komunikacyjnych wciąż pozostaje wyzwaniem duszpasterskim zwłaszcza względem młodzieży.
Słowa kluczowe
Kościół; duszpasterstwo akademickie; studenci; nowe media; cyberkontynent
Bibliografia
Batko R., Facebook jako zalgorytmizowany proces stanowienia relacji, dostarczania wiedzy i translacji wartości, w: Facebook. Oblicza i dylematy, red. J. Kreft, Kraków 2017.
Beczka, https://www.facebook.com/DAB eczka/ [dostęp: 10.05.2019].
Beczka. Dominikańskie Duszpasterstwo Akademickie. Trailer 2017/2018, https://www.youtube.com/watch?v=6sw8_6xZIO U [dostęp: 1.12.2019].
Benedykt XVI, Kapłan i duszpasterstwo w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa, w: Kościół o mediach, Warszawa 2013, http://media.uksw.edu.pl/kosciol-o-mediach.pdf [dostęp: 29.12.2019].
Benedykt XVI, Mówmy ludziom o Bogu, posługując się nowymi językami cyfrowymi, w: Internet i Kościół, red. J. Kloch, Warszawa 2011, s. 101-104.
Benedykt XVI, Nowe technologie, nowe relacje. Krzewić kulturę poszanowania, dialogu i przyjaźni, w: Kościół o mediach, Warszawa 2013, http://media.uksw.edu.pl/kosciol-omediach.pdf [dostęp: 29.12.2019].
Benedykt XVI, Nowe technologie, nowe relacje. Trzeba rozpowszechniać kulturę szacunku, dialogu i przyjaźni, w: Internet i Kościół, red. J. Kloch, Warszawa 2011,
s. 71-75.
Benedykt XVI, Sieci społecznościowe. Portale prawdy i wiary, nowe miejsca ewangelizacji, http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/messages/communications/documents/hf_ben-xvi_mes_20130124_47th-world-communications-day.html [dostęp: 12.09.2019].
Borghi G., Wiara w czasach Facebooka, tłum. J. Ganobis, Częstochowa 2017.
Bourgeois D., Duszpasterstwo Kościoła, oprac. L. Balter, tłum. M. Tryc-Ostrowska, Poznań 2001.
DA Dach, https://www.youtube.com/channel/UCUER0I-skzednInel6RchVQ [dostęp:10.05.2019].
DA Dominik, https://twitter.com/dadominik1 [dostęp: 10.05.2019].
DA Dominik, https://www.youtube.com/channel/UCbiHU9wNacFhyttXdbxDLqw [dostęp: 10.05.2019].
DA Tratwa, https://www.youtube.com/channel/UCb6C8NtlbbBnHBtaqHqOVkw [dostęp: 19.10.2019].
DA Wawrzyny, https://www.youtube.com/user/DAW awrzyny [dostęp: 10.05.2019].
Dębski M., Bigaj M., Młodzi cyfrowi. Nowe technologie. Relacje. Dobrostan, Gdynia 2019.
Draguła A., Dobre narzędzia zły nauczyciel, „Więź” 2 (2001), s. 101-107.
Duszpasterstwo Akademickie Dach, https://www.facebook.com/dadach.wroclaw/ [dostęp: 10.05.2019].
Duszpasterstwo Akademickie Dominik, https://www.facebook.com/dadominikpl?ref=hl [dostęp: 10.05.2019].
Duszpasterstwo Akademickie UKSW, http://www.da.uksw.edu.pl/ [dostęp: 10.10.2019].
Duszpasterstwo Akademickie Wawrzyny, https://www.facebook.com/DAW awrzyny/ [dostęp: 10.05.2019].
Dyk S., Nowa ewangelizacja. Konkretne wyzwanie, Gubin 2015.
Franciszek, Adhortacja apostolska Christus vivit (2019).
Giddens A., Socjologia, tłum. A. Szulżycka, Warszawa 2005.
Hryniewicz W., Kościół jest jeden, Kraków 2004.
Jan Paweł II , Pielgrzymka do Ojczyzny. Przemówienia i homilie, Warszawa 1979.
Kasper W., Kościół katolicki. Istota, rzeczywistość, posłannictwo, tłum. I. Białkowska-Cichoń, Kraków 2014.
Kiedos J., Zanim powstała Akcja Katolicka. Zarys dziejów polskich młodzieżowych organizacji katolickich na Górnym Śląsku do 1933 roku, Bielsko-Biała 1997.
Kloch J., Kościół w Polsce wobec Web 2.0, Kielce 2013.
Kloch J., Zastosowania najnowszych technologii Web 2.0, w: Media w Kościele i Kościół w mediach, red. M. Przybysz, J. Kloch, Katowice 2012, s. 53-97.
Kracik J., Początki duszpasterstwa akademickiego w Krakowie, w: Księga Sapieżyńska, t. I: Archidiecezja Krakowska za pasterzowania Adama Sapiehy, red. J. Wolny, R. Zawadzki, Kraków 1982, s. 243
Laskowska M., Nowe media w duszpasterstwie, w: M edia w d uszpasterstwie, red. M. Przybysz, T. Wielebski, Warszawa 2014, s. 199-230.
Lubac H., Medytacje o Kościele, tłum. I. Białkowska-Cichoń, Kraków 2012.
Majewski J., Religia, media, mitologia, Gdańsk 2010.
Mastalski J., Samotność globalnego nastolatka, Kraków 2007.
Mezulanik R., The Digital God, w: Megatrends and media. Digital universe, red. Z. Buckova, L. Rusnakova, M. Solik, Trnava 2019, s. 230-241.
Nierenberg B., Zarządzanie mediami. Ujęcie systemowe, Kraków 2011.
Niparko R., Duszpasterstwo, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszczyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1983, kol. 390.
Nosowski Z., Cybermisjonarze, https://opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/GN/2001-23-1.html [dostęp: 29.12.2019].
Nouwen H., Intymność, tłum. K. Stankiewicz, Kraków 2007.
Nowina-Konopka M., Przyczynek do metodologii badań Internetu ze szczególnym uwzględnieniem geografii Internetu, w: Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie, red. A. Szymańska, M. Lisowska-Magdziarz, A. Hess, Kraków 2018, s. 341-360.
ODA „W Sercu”, https://www.facebook.com/wsercu [dostęp: 20.10.2019].
ODA W Sercu, https://www.youtube.com/user/wsercu [dostęp: 20.10.2019].
Piech S., W cieniu kościołów i synagog. Życie religijne międzywojennego Krakowa 1918–1939, red. W. Bieńkowski, Kraków 1999.
Pisarek M., Rola edukacji cyfrowej w dydaktyce nauczania religii, https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/8262/Rola%20edukacji%20cyfowej%20w%20dydaktyce%20nauczania%20religii.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 16.10.2019].
Prado Flores J.H., Nowi ewangelizatorzy dla Nowej Ewangelizacji, tłum. B.K. Jakubowski, Poznań 2013.
Przybecki A., Urzeczywistnianie się Kościoła w środowisku akademickim. W poszukiwaniu koncepcji duszpasterstwa studentów w Polsce, Poznań 1986.
Przybysz M., Kościół w social media. Komunikacja instytucji eklezjalnych w mediach społecznościowych w perspektywie medioznawczej i teologicznej, „Kultura – Media – Teologia” 35 (2018), s. 140-166.
Puchała S., Duszpasterstwo akademickie w diecezji katowickiej w latach 1947–1992, Katowice 2007.
Radio Studencka Fala, http://tratwa.net/radio-studencka-fala/ [strona niedostępna: 19.05.2019].
Rak R., Żamowiecki K., Akademickie duszpasterstwo, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. W.F. Gryglewicz, Lublin 1985.
Robak M., E-duszp@sterstwo?, „Więź” 10 (2000), s. 97-106.
Słomiński T., E-duszpasterstwo – wątpliwości duszpasterza, „Więź” 2 (2001), s. 108-110.
Spitzer M., Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie, tłum. M. Guzowska, Słupsk 2016.
Stępniak K., Fenomen reklamy religijnej, Warszawa 2017.
Studencka Fala, https://www.studenckafala.pl [strona niedostępna: 20.10.2019].
Szeluga-Romańska M., Facebook – czyli zagmatwany świat relacji międzyludzkich, w: Facebook. Oblicza i dylematy, red. J. Kreft, Kraków 2017, s. 81-92.
Śmigiel W., Internet jako narzędzie działalności pastoralnej Kościoła, „Studia Pelplińskie” 33 (2002), s. 579-587.
Śpiewak R., Moje spotkania z lękami studentów, w: Lęk – nieodłączny towarzysz człowieka od poczęcia aż do śmierci, red. J. Jośko-Ochojska, Katowice 2013, s. 85-104.
Śpiewak R., Tradycja i nowoczesność. Nowe media w duszpasterstwie akademickim, w: Komunikowanie społeczne w dobie nowych technologii, red. D. Piontek, S. Ossowski, Poznań 2017, s. 165-186.
Twenge J.M., iGen. Dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe – i zupełnie nieprzygotowane do dorosłości, tłum. O. Dziedzic, Sopot 2019.
Young K., Klausing P., Uwolnić się z sieci. Uzależnienie od Internetu, tłum. G. Pindur, Katowice 2009.
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
