Opublikowane: 2020-07-16

Ostatni mnich w Orłowej – powieść historyczna ks. Dominika Ściskały (1887–1945)

Anna Bańska-Szuba

Abstrakt

Artykuł zawiera analizę historyczno-literacką powieści Ostatni mnich w Orłowej, wydanej w Cieszynie nakładem wydawnictwa im. bł. Jana Sarkandra w 1924 r. Autor, cieszyński duchowny, Dominik Ściskała, zaangażowany z ramienia Związku Śląskich Katolików w spór o granicę polsko-czeską w latach 1919–1920, po
przegranej walce o ziemie zaolziańskie tworzy powieść historyczną „ku pokrzepieniu serc” dla współczesnych sobie rodaków znad Olzy. Niniejszy artykuł to próba odczytania powieści jako regionalnego, „cieszyńskiego Potopu”. W tym celu autorka przedstawia związki utworu z Sienkiewiczowskim dziełem, podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego, narracji, konstrukcji czasu, wykorzystania materiału historycznego, budowy planu rzeczywistego
i fikcyjnego. Odkrywa też zawartą w powieści myśl historiozoficzną, ukazującą reformację jako zło, które spowodowało w przeszłości rozbicie jedności w wierze, a w czasach współczesnych podział ojczystej ziemi. Wskazuje również, na czym, mimo tragicznego finału powieści, opiera się myśl mająca dać „otuchę rodakom”. Przedstawiona przez autorkę analiza i interpretacja jest pierwszą próbą historycznoliterackiej oceny powieści ks. Ściskały, ponieważ nikt wcześniej się tym nie zajmował. 

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Bańska-Szuba, A. (2020). Ostatni mnich w Orłowej – powieść historyczna ks. Dominika Ściskały (1887–1945). Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 52(2), 393–410. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ssht/article/view/9473

SSHT 52/2

Tom 52 Nr 2 (2019)
Opublikowane: 2020-09-29


ISSN: 0137-3447
eISSN: 2956-6185

Wydawca
Księgarnia św. Jacka

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.