„Die Grenzen der Grenzenlosigkeit“: Auf dem Weg zu einer ethischen Ästhetik in Lenka Reinerovás Grenze geschlossen (1958) und Alle Farben der Sonne und der Nacht  (2003)

Traci S. O'Brien

doi:10.31261/WSS.2024.08.05

Opublikowane: 2024-08-26

Nr 8 (2024)

„Granice bezgraniczności”: Na drodze do etycznej estetyki w książkach Grenze geschlossen (1958) oraz Alle Farben der Sonne und der Nacht (2003) Lenki Reinerovej

Traci S. O'Brien

Dział: Rozprawy

https://doi.org/10.31261/WSS.2024.08.05

Abstrakt

Żydowska „praska niemiecka” pisarka Lenka Reinerová (1916–2008) została opisana w 2005 roku jako „ostatnia żyjąca spadkobierczyni Kafki”. Pomimo tej chwalebnej spuścizny wartość (literacka) jej prozy jest czasami kwestionowana. Jednak obecne statystyki UNHCR dotyczące uchodźców, które wyraźnie porównują sytuację uchodźców na świecie do tej po II wojnie światowej, zmuszają do ponownego przeczytania wielu dzieł Reinerovej, w tym dwóch analizowanych w tym artykule ksiażek: Grenze geschlossen (1958) i Alle Farben der Sonne und der Nacht (2003). Autorzy najnowszych opinii z kręgu Critical Refugee Studies (CRS) i Border Studies starają się wydobyć na światło dzienne doświadczenia graniczne marginalizowanych i zagrożonych grup. W dwóch omawianych tu utworach pierwszoosobowa narratorka, która występuje jako przekonana komunistka, napotyka zamknięte granice. Są to granice państwowe, mury więzienne i granice ideologiczne, które następnie zostają zlikwidowane. Poznanie i analiza twórczości Reinerovej może wzbogacić obecną dyskusję na temat poetyki granic. Zamiast ulegać uporczywej nieufności wobec granic Reinerová pokazuje, że bezgraniczność należy ograniczyć. Swoim pozornie nostalgicznym spojrzeniem na przeszłość przypomina czytelnikom i czytelniczkom, że ludzie należą do tradycji myślenia i działania, nawet jeśli są oni uciskani, kwestionowani i wyczerpani, oraz że niektóre rzeczy należy uratować i odnowić.

Słowa kluczowe:

Lenka Reinerová , Border Studies , Refugee Studies , etyka postmodernistyczna , praska literatura niemiecka

Pobierz pliki

PDF (Deutsch)

Zasady cytowania

O'Brien, T. S. (2024). „Granice bezgraniczności”: Na drodze do etycznej estetyki w książkach Grenze geschlossen (1958) oraz Alle Farben der Sonne und der Nacht (2003) Lenki Reinerovej. Wortfolge. Szyk Słów, (8), 1–38. https://doi.org/10.31261/WSS.2024.08.05

Cited by / Share

Bibliografia

Jonathan Böhm: Lenka Reinerová oder Was bleibt? „Sinn und Form: Beiträge zur Literatur“ 2016, Nr. 68.1, S. 108–13.
Google Scholar

Max Brod: Der Prager Kreis. Stuttgart: Kohlhammer, 1966.
Google Scholar

Yên Lê Espiritu, Lan Duong, Ma Vang, Victor Bascara, Khatharya Um, Lila Sharif, und Nigel Hatton: Departures: An Introduction to Critical Refugee Studies. Oakland: U of California P, 2022.
Google Scholar

Hans von Fabeck: Jenseits der Geschichte: Zur Dialektik des Posthistoire. München: Fink, 2007.
Google Scholar

“Figures at a Glance.” n.d. UNHCR US. https://www.unhcr.org/us/about-unhcr/who-we-are/figures-glance [Zugriff am 01.06.2024].
Google Scholar

Eric Frey: Wird der Kommunismus wieder salonfähig? „Der Standard“. 28 Oktober 2023. https://www.derstandard.at/story/3000000192563/wird-der-kommunismus-wieder-salonf228hig [Zugriff am 01.06.2024].
Google Scholar

Francis Fukuyama: The End of History? „The National Interest“, Nr. 16, 1989, S. 3–18.
Google Scholar

Juan Gonzalez: Harvest of Empire: A History of Latinos in America. New York: Viking, 2000.
Google Scholar

Frank Thomas Grub: Grenz-Erfahrungen im Werk der Lenka Reinerová. „Germanoslavica“ XXI, Nr. 1–2, 2010, S. 171–189.
Google Scholar

Irving Halperin: Messengers from the Dead; Literature of the Holocaust. Philadelphia: Westminster Press, 1970.
Google Scholar

Gitta Honegger: Prague Writer Lenka Reinerová: Kafka’s Last Living Heir. „Modernism/modernity” Nr. 12.4, 2005, S. 659–677.
Google Scholar

Annabelle Jänchen, Daniel Schmidt, und Renata Cornejo. Einführung. Europa und die Poetik der Grenze – Zugänge, Verschiebungen, Übergänge. „KulturPoetik“ 2023, Nr. 23.1., 2023, S. 3–22. https://doi.org/10.13109/kult.2023.23.1.3.
Google Scholar

Hélène Leclerc: L’Exil mexicain de Lenka Reinerová. „Études Germaniques“ Nr. 252.4, 2008, S. 761–772.
Google Scholar

Gary Saul Morson: Socialist realism and literary theory. „The Journal of Aesthetics and Art Criticism“ 1979, Nr. 38.2, S. 121–33.
Google Scholar

Wolfgang Müller-Funk: Über die Grenzen der Grenzenlosigkeit. „Der Standard“. 9.10.2021. https://www.derstandard.at/story/2000130275222/ueber-die-grenzen-der-grenzenlosigkeit [Zugriff am 01.06.2024].
Google Scholar

Traci S. O’Brien: ‘Farben, die es auf dieser Welt nicht gibt’: Remembering Reality in Lenka Reinerová’s Late Prose. In: New Perspectives on Contemporary Austrian Literature and Culture. Hg. K. Krylova. Oxford, UK: Peter Lang, 2018, S. 347–372.
Google Scholar

Traci S. O’Brien: Beyond Cash Value: Promoting Real-World Competence in the Global Turn. „Die Unterrichtspraxis/Teaching German“ 2020, Nr. 53.1, S. 82–98. https://doi.org/10.1111/tger.12120.
Google Scholar

Margarita Pazi: The Prague Circle. In: Major Figures of Austrian Literature: The Interwar Years 1918–1938. Riverside, CA: Ariadne Press, 1995, S. 355–391.
Google Scholar

Lenka Reiner: Grenze geschlossen. Berlin: Neues Leben, 1958.
Google Scholar

Lenka Reinerová: Hranice uzavřeny. Praha: Mladá fronta, 1956.
Google Scholar

Lenka Reinerová: Barva slunce a noci. Praha: Svoboda, 1969.
Google Scholar

Lenka Reinerová: Mandelduft: Erzählungen. Berlin: Aufbau, 1998.
Google Scholar

Lenka Reinerová: Alle Farben der Sonne und der Nacht. Berlin: Aufbau, 2003.
Google Scholar

Anne Saint-Sauveur: Lenka Reinerova: exil et retour d’exil entre traumatisme et résilience. In: Identité(s) multiple(s). Hg. Kerstin Hausbei, Alain Lattard. Paris: Presses Sorbonne Nouvelle, 2018, S. 49–59.
Google Scholar

Gudrun Salmhofer: ‚Was einst in uns gewesen ist, bleibt in uns.’ Erinnerung und Identität im erzählerischen Werk Lenka Reinerovás. Innsbruck: Studienverlag, 2009.
Google Scholar

Gudrun Salmhofer: ‚Der große Traum meines Lebens ist geblieben. Nur mein Blick hat sich geändert.’ Lenka Reinerovás literarisches Arbeiten am Selbstbild. „Brücken: Zeitschrift für Sprach-, Literatur- und Kulturwissenschaft“ 2009, Nr. 17.1–2, S. 115–143.
Google Scholar

Corinna Schlicht: Lenka Reinerová – das erzählerische Werk. Oberhausen: Karl Maria Laufen, 2003.
Google Scholar

Corinna Schlicht: Als die Utopie noch jung war – zu den literarischen Anfängen Lenka Reinerovás. „Brücken: Zeitschrift für Sprach-, Literatur- und Kulturwissenschaft“ 2009, Nr. 17.1–2, S. 19–46.
Google Scholar

Marie Syrkin: The Literature of the Holocaust. „Midstream“ 1966, Nr. 12, S. 3–20.
Google Scholar

Manfred Weinberg: Prager Kreise. In Handbuch der deutschen Literatur Prags und der Böhmischen Länder. Hg. Peter Becher, Steffen Höhne, Jörg Krappmann, and Manfred Weinberg. Stuttgart: J.B. Metzler, 2017, S. 195–223. https://doi.org/10.1007/978-3-476-05400-5_20.
Google Scholar

Traci S. O'Brien

tso0001@auburn.edu
https://orcid.org/0000-0002-8075-4376

Afiliacja:

Auburn University Stany Zjednoczone

Biogram

Traci S. O’Brien jest profesorką germanistyki na Uniwersytecie Auburn (Alabama, USA). Jej książka Enlightened reactions: emancipation, gender, and race in German women’s writing (2011) skupia się na artykułowaniu (kobiecej) autonomii poprzez rasizujące metafory. Jej obecne projekty koncentrują się na autorkach austriackich i czesko-niemieckich.

Nr 8 (2024)
Opublikowane: 2024-12-18

eISSN: 2544-4093

10.321261/WSS

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst