Kryzys więzi międzyludzkich jako kryzys kultury emocjonalnej
Abstrakt
W artykule podjęto próbę wskazania symptomów kryzysu więzi międzyludzkich w perspektywie kryzysu kultury emocjonalnej. Trzonem analiz przyczyn i symptomów kryzysu więzi są pojęcia związane ze zwrotem emocjonalnym w kulturze (emotional turn) i dyskursywnym wymiarem życia afektywnego. Kryzys kultury emocjonalnej w tekście opisywany jest w wymiarze ochładzania intymności oraz postępującej indywidualizacji, która wypiera wspólnotowość celów i postaw. Główną tezą tekstu jest, iż inwazyjność dyskursów eksperckich oraz kultury konsumpcyjnej prowadzi do ochładzania wzorów kultury emocjonalnej, racjonalizowania sfery prywatnej i łamania obwarowań aksjonormatywnych, które regulują postawy społeczne, także w wymiarze tworzenia i utrzymywania więzi międzyludzkich.
Słowa kluczowe
relacje między ludźmi; intymność; ochładzanie emocjonalności
Bibliografia
Adamczyk M.: Wprowadzenie do teorii kapitału społecznego. Lublin 2013.
Bauman Z.: Ponowoczesne wzory osobowe. „Studia Socjologiczne” 2001, nr 1 (200), s. 7–31.
Bauman Z.: Razem, osobno. Przeł. T. Kunz. Kraków 2003.
Bauman Z., Leoncini T.: Płynne pokolenie. Z włoskiego przeł. S. Żuchowski. Warszawa 2018.
Beck U., Beck-Gernsheim E.: The Normal Chaos of Love. Cambridge 1995.
Cassirer E.: Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Przeł. A. Staniewska. Przedmową poprzedził B. Suchodolski. Wyd. 2. Warszawa 1977.
Giddens A.: Konsekwencje nowoczesności. Przekł. E. Klekot. Kraków 2008.
Giddens A.: Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Tłum. A. Szulżycka. Wyd. 2. Warszawa 2010.
Giddens A.: Przemiany intymności: seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa 2006.
Giddens A.: Socjologia. Współpr. Ph.W. Sutton. Tłum. O. Siara, A. Szulżycka, P. Tomanek. Warszawa 2012.
Giza‑Poleszczuk A.: Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa 2005.
Grochalska M.: Kobiety w związkach jako ofiary dyskursu „szczęśliwej rodziny”. W: Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej. Red. K. Slany. Kraków 2013, s. 143–156.
Habermas J.: Teoria działania komunikacyjnego. T. 2: Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego. Przeł. A.M. Kaniowski. Przekł. Przejrzał M.J. Siemek. Warszawa 2002.
Hochschild A.R.: The Commercialization of Intimate Life: Notes from Home and Work. Berkeley–Los Angeles 2003.
Hochschild A.R.: „Rent a Mom” and Other Services: Markets, Meanings and Emotions. „International Journal of Work Organisation and Emotion” 2005, vol. 1, no. 1. https://doi.org/10.1504/IJWOE.2005.007328.
Hochschild A.R.: Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Tłum. J. Konieczny. Warszawa 2009.
Illouz E.: Uczucia w dobie kapitalizmu. Przeł. Z. Simbierowicz. Z oryginałem porównał J. Niżnik. Zredagowała, indeks osób i postaci wraz z notą biograficzną przygotowała E. Nowakowska-Sołtan. Warszawa 2010.
Jamieson L.: Intimacy: Personal Relationships in Modern Societies. Cambridge–Malden 1998.
Markus H.R., Kitayama S.: Culture and the Self: Implications for Cognition, Emotion, and Motivation. „Psychological Review” 1991, vol. 98, no. 2, s. 224–253.
Marody M.: Jednostka po nowoczesności: perspektywa socjologiczna. Wyd. 2, dodruk. Warszawa 2016.
McNair B.: Porno? Chic!: How Pornography Changed the World and Made It a Better Place. Abingdon–New York 2012.
Sandholtz K. et al.: Beyond Juggling, Rebalancing Your Busy Life. W: Born to Buy: the Commercialized Child and the New Consumer Culture. Ed. J.B. Schor. New York 2004.
Weeks J.: The World We Have Won: The Remaking of Erotic and Intimate Life Since 1945. London–New York 2007.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
