Pedagogiczne konteksty humanistyki Floriana Znanieckiego w najnowszej interpretacji Lecha Witkowskiego – wnioski dla Ukrainy
(na podstawie książki Lecha Witkowskiego “Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia”, 2022)
Abstrakt
The article substantiates the pedagogical aspects of the humanities as presented by the Polish scholar Florian Znaniecki, through the prism of current concerns of Ukrainian science, using the materials from Lech Witkowski’s extensive book Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia [False claims and transactuality in the Humanities. Florian Znaniecki: the legacy of ideas and its ruptures.] Analysing Znaniecki’s contradictory viewpoints regarding the role of pedagogy in the system of humanistic knowledge, Witkowski convincingly emphasizes the “pedagogy” or pedagogical orientation of Znaniecki’s scientific work and identifies the actual tasks for modern pedagogy, based on the contradictions
of modern cultural life or the democratic ideal. The author of the article attempts to place these emphases (Is pedagogy a humanistic or a social science?) and to reevaluate fundamental notions in the field of methodology through the prism of Ukrainian humanities. Witkowski also identifies contemporary objectives for modern pedagogy, drawing from the discrepancies observed in current cultural dynamics or the democratic paradigm. The author emphasizes the challenges of modern humanities in the context of the formation of democratic values, fostering national identity, promoting civic engagement, and media culture to counteract the information war, interdisciplinary approach, complementarity, and social orientation in the post-humanist paradigm. The article analyses some critical aspects of Znaniecki’s views in the latest interpretation of Witkowski, who convincingly goes beyond the traditional receptions of the Polish sociologist’s pedagogical discourses. The article highlights the topical issues of academic (dis)integrity, according to L. Witkowski’s book, in which Znaniecki’s theoretical concept of conjugated duality, irrationality, and bureaucratization of science gains significant prominence.
Słowa kluczowe
contemporary humanities; Florian Znaniecki’s works; Lech Witkowski’s critical pedagogical receptions
Bibliografia
Śliwerski B.: Kontestacyjny dyskurs w pedagogice. „Przegląd Pedagogiczny” 2011, nr 1, s. 223–233. https://doi.org/10.34767/PP.2011.01.21.
Witkowski L.: Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje. Profesje społeczne versus ekologia kultury. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2017.
Witkowski L.: Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice. [Tryptyk edukacyjny. T. 3]. Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2007.
Witkowski L.: Transformations and Their Dominants. Between Dynamics and Processual Structure. „Phainomena” 2021, vol. 30 (118–119), s. 69–91. https://doi.org/10.32022/PHI30.2021.118-119.3.
Witkowski L.: Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2022.
Witkowski L.: Versus. O dwoistości strukturalnej faz rozwoju w ekologii cyklu życia psychodynamicznego modelu Erika H. Eriksona. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
Witkowski L.: Wokół pedagogiki krytycznej (retrospekcja i projekcja na tle problemów i doświadczeń w pedagogice polskiej). „Ars Educandi” 2012, nr 9, s. 13–35. Pobrano z: http://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/arseducandi/article/download/1834/1346 [20.02.2023].
Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku Ukraina
https://orcid.org/0000-0002-5764-6748
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
