https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2002.18.07
Wśród czterech głównych typów maltretowania opisywanych w literaturze — przemoc fizyczna, seksualna, zaniedbywanie i krzywdzenie emocjonalne — najpoważniejsze problemy definicyjne, a stąd trudności sformułowania pojęcia dla celów interwencyjnych, dotyczą przemocy emocjonalnej. Jest ona postrzegana zarówno jako wymiar przemocy towarzyszący wszystkim pozostałym typom, jak i samodzielnie występująca forma krzywdzenia. Za nadużycia (krzywdzenie) emocjonalne uznaje się te zachowania, które są psychologicznie destrukcyjne (szkodliwe) dla funkcjonowania dziecka w sferze zachowaniowej, poznawczej, uczuciowej oraz fizycznej. Zaniedbywanie dotyczy braku występowania pewnych aktywności, zachowań rodziców w zakresie ochrony dziecka przed krzywdą, niebezpieczeństwem, chorobą; obejmuje ono sytuacje niezapewnienia podstawowej opieki i wsparcia w sferze kontaktu emocjonalnego, nadzoru, pożywienia, bezpieczeństwa, edukacji, jak też niedostarczanie odpowiednich zewnętrznych bodźców stymulujących i odpowiednich warunków środowiskowych. Wymienione cztery kategorie nadużyć często współwystępują, tworząc zniechęcająco skomplikowaną, wielozakresową i wielopoziomową sprawę dla potencjalnego terapeuty. Nic dziwnego, iż zakres możliwych interwencji, jakie mogą być w sprawie zastosowane, okazuje się duży i zróżnicowany. Jakiekolwiek inne czynniki mają tu znaczenie, przemoc emocjonalna jest „wspierana” rodzicielską obojętnością, uzewnętrzniającą i uwidaczniającą głęboko zakorzenione emocjonalne odrzucenie dziecka. Wzajemne wpływy różnych typów (przemocy?) nie są dostatecznie rozumiane, utrudniając rozwikłanie wielu kwestii w tym złożonym psychospołecznym problemie, a tym samym sformułowanie spójnego planu naprawczego. Kolejną komplikację stanowi brak wystarczającej ilości klinicznych prób, stąd poparte empirycznie wskazania naprawcze nie mogą być traktowane z pełnym zaufaniem. Podstawowym punktem zainteresowania jest sprawca przemocy. W żaden sposób leczenie dziecka nie może być efektywne i znaczące bez zmiany zachowania i nastawienia rodziców. S. T. Azar, M. M. Ferrare i S. J. Brenton uważają, iż niosąc bezpośrednie ryzyko dla dziecka, interwencje wobec rodzin, w których spotyka się przemoc / nadużycia, muszą na wstępie być ukierunkowane na braki w umiejętnościach rodzicielskich, zachowania agresywne i odrzucające (np. wzbudzanie odpowiedzialności, stosowanie pozytywnych strategii kierowania, komunikacja), na radzenie sobie ze stresem, umiejętność kontroli emocji oraz na oparte poznawczo strategie (np. rozwiązywanie problemów, ponowne kształtowanie obrazu, poznawcza restrukturyzacja zachowania dziecka).
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 1 Nr 18 (2002)
Opublikowane: 2025-08-18
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski