Gdy państwo depce prawo… Wywiad z Marią Rozanową i Andriejem Siniawskim (listopad 1993)

Rozmowa z Marią Rozanową i Andriejem Siniawskim (Kraków, listopad 1993)


Abstrakt

Powyższy tekst to dawna, acz nadal aktualna rozmowa ze znanym rosyjskim pisarzem na emigracji Andriejem Siniawskim (1925–1997) i jego żoną Marią Rozanową (ur. w 1921) – w latach 1983–2001 redaktorką naczelną czasopisma „Sintaxis” (wydawanego po rosyjsku w Paryżu). Wywiad ten przeprowadzony w Krakowie pod koniec 1993 roku przez dwóch współpracowników krakowskiego „Tygodnika Powszechnego”, jednocześnie filologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dotyczy gównie dramatycznej sytuacji w Federacji Rosyjskiej po krwawym konflikcie prezydenta Borysa Jelcyna z Radą Najwyższą, w październiku 1993 roku. Wbrew większości przedstawicieli ówczesnej demokratycznej inteligencji rosyjskiej, zarówno w kraju jak i na emigracji, małżeństwo Siniawskich opowiedziało się w tym konflikcie zdecydowanie przeciwko Jelcynowi. Oskarżali oni Jelcyna, iż walcząc zbrojnie przeciwko opozycji, nieważne że komunistycznej, podeptał on niewybaczalnie prawo i przyczynił się do wzrostu pogardy wobec wszelkiej demokracji ze strony rodzącego się dopiero społeczeństwa rosyjskiego.


Słowa kluczowe

Andriej Siniawski, Maria Rozanowa, krwawy konflikt prezydenta Jelcyna z Radą Najwyższą, łamanie prawa przez prezydenta Jelcyna

«Belaya kniga» o dele pisateley Andreya Sinyavskogoi Yuliya Danielya. Possev-Verlav, Frankfurt/Main 1987 [«Белая книга» о деле писателей Андрея Синявского и Юлия Даниэля. Possev-Verlav, Frankfurt/Main 1987].
Drawicz, Andrzej. Inna Rosja. NOWA, Warszawa 1980.
Drawicz, Andrzej. “Żyj długo i bądź sobą Abramie Tercu.” Arka 1987, no 17.
Przebinda Grzegorz, Smaga Józef. Kto jest kim w Rosji po 1917 roku. Znak, Kraków, 2019.
Sąd idzie! Stenogram z procesu A. Siniawskiego i J. Daniela (A. Terca i M. Arżaka). Moskwa, Luty 1966. Instytut Literacki, Paryż 1966.
Siniawski, Andrzej. “Klęska zwycięstwa.” Trans. I. Lewandowska. Gazeta Wyborcza 1993, 9 X, no 237.
Siniawski, Andrzej. “Dlaczego piszemy.” Trans. J. Darczewska. Literatura i demokracja. Bezpieczne i niebezpieczne związki. Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 1995.
Sinyavskiy, Andrey. “Apofeoz knigi.” Cahiers du Monde russe et soviétique 1988. Vol. 29 (3–4) [Синявский, Андрей. “Апофеоз книги.” Cahiers du Monde russe et soviétique 1988. Vol. 29 (3–4)].
Sinyavskiy, Andrey. “Pochemu my vse-taki pishem? Iskusstvo b’yet·sya o neokonchatel’nost’ rechi.” Khranit’ vechno (Andrey Sinyavskiy). Spetsial’noye prilozheniye v NG 1998, fevral’ [Синявский, Андрей. “Почему мы все-таки пишем? Искусство бьется о неокончательность речи.” Хранить вечно (Андрей Синявский), Специальное приложение в НГ 1998, февраль, no 1].
Terts, Abram. Spokoynoy nochi. Roman. Sintaksis, Parizh 1984 [Терц, Абрам. Спокойной ночи. Роман. Синтаксис, Париж 1984].
Wat, Aleksander. “Czytając Terca.” Wat, Aleksander. Ewokacja. Wydawnictwo KOS, Kraków 1981.
Woźniak, Anna. Ułuda i cud. W świecie sztuki Andrieja Siniawskiego – Abrama Terca. Wydawnictwo KUL, Lublin 2004.
Pobierz

Opublikowane : 2022-03-14


PrzebindaG., & RomanowskiA. (2022). Gdy państwo depce prawo… Wywiad z Marią Rozanową i Andriejem Siniawskim (listopad 1993). Przegląd Rusycystyczny, (1(177). https://doi.org/10.31261/pr.12543

Grzegorz Władysław Przebinda  gregp6@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński  Polska
https://orcid.org/0000-0001-9581-0214

Filolog rusycysta i historyk idei, wieloletni dyrektor instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, od 2005 kierownik Katedry Kultury Słowian Wschodnich UJ. W latach 2012–2020 — rektor Karpackiej Państwowej Uczelni im. Stanisława Pigonia w Krośnie. Redaktor naczelny rocznika „Studia Pigoniana”. Autor ponad 350 publikacji, w tym dziewięciu książek na temat kultury i historii Rosji, Ukrainy i Białorusi. W 1991 uhonorowany Nagrodą Polcul za „współpracę polsko-rosyjską w walce o demokrację”. Ostatnia książka — Между Краковом, Римом и Москвой. Русская идея в новой Польше (Moskwa 2013). W 2016 wraz z żoną Leokadią Anną i synem Igorem opublikował przekład Mistrza i Małgorzaty z filologicznym komentarzem. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015) oraz Medalem Gloria Artis (2018). Ostatnio współredagował — wraz z Bartoszem Gołąbkiem i Wojciechem Gruchałą — zbiorową monografię Gustaw Herling-Grudziński. Między Wschodem a Zachodem (Krosno 2020).


Andrzej Romanowski 
http://orcid.org/0000-0002-6832-5800

Prof. dr hab., wieloletni kierownik Katedry Kultury Literackiej Pogranicza na Wydziale Polonistyki UJ, redaktor naczelny Polskiego Słownika Biograficznego, autor wielu książek, ostatnio wydał „Pamięć gromadzi prochy” (Kraków 2021). 






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).