O niektórych cechach słowotwórczych języka rosyjskiego na Łotwie (1918–1940)
Abstrakt
W artykule na materiale rosyjskojęzycznej publicystyki omówiono specyfikę tworzenia rzeczowników osobowych o ogólnym znaczeniu w języku rosyjskim na Łotwie w latach 1918–1940 w porównaniu z językiem metropolii. Słowotwórstwo w tej kategorii nazw w języku metropolii w latach 20–30. oraz późniejszych charakteryzuje się pogłębioną specyfikacją produktywnych sufiksów -ист-; -(ов)ец-/-(ев)ец-; -щик- /-льщик. W procesie specyfikacji eliminuje się dublety w wyrażaniu znaczeń słowotwórczych oraz bezpośrednią konsekwencję dubletów – konkurowanie nominacji w tym samym znaczeniu z różnymi przyrostkami. Proces ten w języku rosyjskim na Łotwie w okresie objętym badaniami nie jest obserwowany, przeciwnie, można zauważyć wzrost dubletów i aktywną konkurencję nominacji-dubletów. Jeden z dubletów często jest nieznany w języku metropolii i powstaje w języku rosyjskim na Łotwie: спортист–спортсмен, конторист–конторщик, ленинец–ленинист.
Słowa kluczowe
język rosyjski na Łotwie; rosyjski język metropolii; publicystyka; słowotwórstwo rzeczowników
Латвийский университет, Латвия Łotwa
Doktor nauk filologicznych, profesor, kierownik katedry rusycystyki i slawistyki na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łotewskiego (Ryga), pracownik naukowy w Instytucie Języka Łotewskiego Uniwersytetu Łotewskiego; ekspert Rady Naukowej Łotwy w dziedzinie językoznawstwa. Jest przewodniczącym Narodowego Komitetu Slawistów Łotwy i członkiem Międzynarodowego Komitetu Slawistów.
Zainteresowania naukowe: historia i teoria języka rosyjskiego, rosyjski język regionalny, kontakty językowe na Łotwie (kontakty rosyjsko-łotewskie i rosyjsko-niemieckie), slawizmy i rusycyzmy w języku łotewskiem w aspekcie językoznawstwa historycznego, etymologia bałtosłowiańska. Autor ponad 80 artykułów naukowych, a także monografii „Русско-германские языковые контакты в грамотах Северо-Запада Руси XII–XV вв.” (Petersburg: Wydawnictwo Uniwersytetu Petersburskiego, 2008). Monografia poświęcona jest rosyjsko-niemieckim kontaktom językowym w tekstach korespondencji dyplomatycznej regionu bałtyckiego.
Вентспилсская высшая школа / Ventspils Augstskola Łotwa
Doktor nauk filologicznych, docent, pracownik naukowy Wydziału Translatoryki Windawskiej Szkoły Wyższej (Ventspils Augstskolas, Windawa, Łotwa), ekspert Rady Naukowej Łotwy w dziedzinie językoznawstwa. Zainteresowania naukowe: rosyjski język regionalny i rosyjsko-łotewskie kontakty językowe, porównawcza frazeologia i leksykografia bałtosłowiańska, stylistyka języka artystycznego i języka pisarzy, teoria i praktyka przekładu artystycznego. Autor ponad 60 artykułów naukowych, a także monografii „Слово персонажа в мире автора: роман М. Булгакова Мастер и Маргарита” (Moskwa: URSS, 2012, 2014 (wydanie drugie), 2021 (wydanie trzecie)). Autor pierwszego słownika bułgarsko-łotewskiego (we współautorstwie z Igorem Koszkinem): Bulgāru-latviešu vārdnīca. Българско-латвийски речник. Ventspils: Ventspils Augstskola, 2010.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
