Uwagi o przekładzie polskiego kodeksu pracy na język rosyjski
Abstrakt
Niniejszy artykuł został poświęcony omówieniu błędów, które pojawiły się w przekładzie polskiego kodeksu pracy na język rosyjski wydanym przez Wolters Kluwer w 2019 roku. Tłumaczenie wybranych przepisów prawnych z wersji drukowanej zostało porównane z ich przekładem opublikowanym w Systemie Informacji Prawnej LEX. Szczególna uwaga została poświęcona błędom wynikającym z niewystarczającej wiedzy, jak należy tłumaczyć akty normatywne, oraz z braku wiedzy z zakresu prawa. Podkreślono, że niezwykle ważna jest zasada konsekwentnego używania danego terminu w obrębie całego tekstu prawnego. Nie należy również stosować terminów z różnych systemów prawnych. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że wersja elektroniczna tłumaczenia cechuje się wyższą jakością niż wydana drukiem.
Słowa kluczowe
język prawny, kodeks pracy, przekład specjalistyczny, błędy tłumaczeniowe
Bibliografia
Arbeitsgesetzbuch: zweisprachige Textausgabe = Kodeks pracy: tekst dwujęzyczny. Transl. Major, Tomasz, Bzdok, Joanna. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2019.
Code du travail = Kodeks pracy. Transl. Zinserling, Magdalena. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2012.
Dekret VTSIK o strakhovanii na sluchay bolezni. 22 dekabrya 1917 g. (4 yanvarya 1918 g.) <http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/DEKRET/17–12–22.htm> [Декрет ВЦИК о страховании на случай болезни. 22 декабря 1917 г. (4 января 1918 г.) <http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/DEKRET/17–12–22.htm>].
Elementarnyye nachala obshchey teorii prava. Chervonyuk, Vladimir I. (ed.). Moskva: Izdatel’stvo Koloss, 2003 <https://elementary_law.academic.ru/114/ Единство_юридической_терминологии> [Элементарные начала общей теории права. Червонюк, Владимир И. (ред.). Москва: Издательство КолосС, 2003 <https://elementary_law.academic.ru/114/ Единство_юридической_терминологии>].
Gersdorf, Małgorzata, Rączka, Krzysztof, Maniewska, Eliza, Raczkowski, Michał. Prawo pracy. Pytania i odpowiedzi. Warszawa: Wolters Kluwer, 2020.
Grucza, Franciszek. ‟Ogólne zagadnienia lapsologii.” Z problematyki błędów obcojęzycznych. Grucza, Franciszek (ed.). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1978.
Guziak, Albert. ‟Zarys specyfiki niemieckiego prawa pracy w odniesieniu do prawa polskiego.” Lingua Legis 2020, no. 28: 57–70.
Hejwowski, Krzysztof. Iluzja przekładu. Przekładoznawstwo w ujęciu konstruktywnym. Katowice: Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych–Śląsk Wydawnictwo Naukowe, 2015.
Jabłońska-Bonca, Jolanta. Wstęp do nauk prawnych. Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi, 1994.
Jan Paweł II. Encyklika o pracy ludzkiej „Laborem exercens”. Wrocław: TUM, 1995.
Jopek-Bosiacka, Anna. Przekład prawny i sądowy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2021.
Kielar, Barbara Zofia. Zarys translatoryki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Kulturologii i Lingwistyki Antropocentrycznej, 2013.
Kodeks khozyaystvennykh tovarishchestv i obshchestv: dvuyazychnoye izdaniye = Kodeks spółek handlowych: wydanie dwujęzyczne. Transl. Kędzierski, Denis. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2010 [Кодекс хозяйственных товариществ и обществ: двуязычное издание = Kodeks spółek handlowych: wydanie dwujęzyczne. Transl. Kędzierski, Denis. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2010].
Kodeks pracy = Arbeitsgesetzbuch. Transl. Jóźwik, Barbara, Wołk-Karaczewska, Lidia. Gdańsk ODDK, 2004.
Kołodziej, Robert. Polski kodeks pracy w przekładach na język niemiecki — terminologia i strategie translatorskie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.
Krzywda, Joanna. Terminologia języka prawnego i strategie translatorskie w przekładach kodeksu spółek handlowych na język niemiecki. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.
Kuratczyk, Magdalena. Słownik terminologii prawniczej polsko-rosyjski / rosyjsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2019.
Lewicki, Roman. Zagadnienia lingwistyki przekładu. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2017.
Metodicheskiye rekomendatsii po yuridiko-tekhnicheskomu oformleniyu zakonoproyektov <http://www.consultant.ru/law/review/lawmaking/rekomend> [Методические рекомендации по юридико-техническому оформлению законопроектов <http://www.consultant.ru/law/review/lawmaking/rekomend>].
Pieńkos, Jerzy. Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie — prawo w języku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Muza SA, 1999.
Pisarska, Alicja, Tomaszkiewicz, Teresa. Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1998.
Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Baran, Krzysztof Wojciech (ed.). Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” <https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160000283/O/D20160283.pdf>.
.
.
Sukharev, Aleksandr Ya., Krutskikh, Vladimir Ye. Bol’shoy yuridicheskiy slovar’. Moskva: Infra-M., 2003 <https://dic.academic.ru/dic.nsf/lower/14259> [Сухарев, Александр Я., Крутских, Владимир Е. Большой юридический словарь. Москва: Инфра-М., 2003 <https://dic.academic.ru/dic.nsf/lower/14259>].
Szczepankowska, Irena. Studia nad polszczyzną epoki stanisławowskiej. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2004.
Terlecki, Radosław, Szok, Natalia. Prawo pracy w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2021.
The Labour Code of the Polish People’s Republic. Transl. Kościńska, Krystyna. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1979.
Trudovoy kodeks Respubliki Belarus’ <https://etalonline.by/document/?regnum=hk9900296> [Трудовой кодекс Республики Беларусь <https://etalonline.by/document/?regnum=hk9900296>].
Trudovoy kodeks Rossiyskoy Federatsii <http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_34683> [Трудовой кодекс Российской Федерации <http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_34683>].
Trudovoy kodeks s postanovleniyami = Kodeks pracy z rozporządzeniami. Transl. Centrum Tłumaczeń i Obsługi Konferencji LIDEX. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019 [Трудовой кодекс с постановлениями = Kodeks pracy z rozporządzeniami. Transl. Centrum Tłumaczeń i Obsługi Konferencji LIDEX. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
The labour code = Kodeks pracy. Transl. Jamroży, Agnieszka. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2019.
The Polish labour code. Kierzkowska, Danuta (ed.). Transl. Husak, Hanna, Gizmajer, Marek. Warszawa: Polish Society of Economic, Legal and Court Translators — TEPIS, 1992.
Zakon o naloge na tovary i uslugi: dvuyazychnoye izdaniye = Ustawa o podatku od towarów i usług: wydanie dwujęzyczne. Transl. Kędzierski, Denis. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2011 [Закон о налоге на товары и услуги: двуязычное издание = Ustawa o podatku od towarów i usług: wydanie dwujęzyczne. Transl. Kędzierski, Denis. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2011].
Zobek, Teresa. Slovar’ yuridicheskoy terminologii. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2019 [Zobek, Teresa. Словарь юридической терминологии. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 2019].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-9112-5674
Doktor nauk humanistycznych, adiunkt badawczo-dydaktyczny w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania naukowe: frazeologia współczesnego języka polskiego i rosyjskiego, socjolingwistyka, tłumaczenie ustne i specjalistyczne. Autorka monografii Семантика труда в русско-польском языковом сопоставлении (Katowice 2015) oraz artykułów naukowych z zakresu frazeologii w ujęciu konfrontatywnym rosyjsko-polskim oraz slangu młodzieżowego.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
