Nurt archiwalny we współczesnej literaturze rosyjskiej
Abstrakt
NURT ARCHIWALNY WE WSPÓŁCZESNEJ LITERATURZE ROSYJSKIEJ
Autor prezentuje nurt „archiwalny” współczesnej literatury rosyjskiej. Otwarcie zbiorów archiwów państwowych w latach 90. było szokującym etapem dla obywateli w zrozumieniu najnowszej historii ZSRR. Znajomość tych materiałów zapoczątkowała w literaturze nowy wektor – „archiwalny”. Artykuł dotyczy dwóch tekstów współczesnej literatury rosyjskiej: powieści Saszy Filipienko Czerwony Krzyż i powieści Suhbata Aflatuniego Raj na ziemi. Wszystkie wydarzenia i zwroty akcji w tych utworach nie są fikcją literacką, ale opierają się na materiałach ze śledztw oskarżonych w latach 1937-1938: protokoły przesłuchań, akty oskarżenia, zeznania krewnych, różnego rodzaju świadectwa. Autor tekstu literackiego wypełnia luki w sprawach: buduje powiązania między protokołami przesłuchań, przywraca kontekst psychologiczny między oskarżonym a śledczymi. Dzięki tym zabiegom obraz przeszłości staje się pełny i przekonujący.
Słowa kluczowe
dokumenty archiwalne; współczesna literatura rosyjska; represje stalinowskie; powieść Saszy Filipienko Czerwony Krzyż; powieść Suhbata Aflatuniego Raj na ziemi
Bibliografia
Filipenko, Sasha. Krasnyj Krest: Roman, «Vremja», Moskva 2018 [Филипенко, Саша. Красный Крест: Роман, «Время», Москва 2018].
Gosudarstvennyj arhiv RF, fond 10035, opis' 1 [Государственный архив РФ, фонд 10035, опись 1].
Gromova, Natal'ja. Kljuch. Poslednjaja Moskva: Arhivnyj roman, «AST», Moskva 2013 [Громова, Наталья. Ключ. Последняя Москва: Архивный роман, «АСТ», Москва 2013].
Shafranskaja, Еleonora. Arhivnyj roman Natal'i Gromovoj: postsovetskaja recepcija XX veka. Zvezda 2016, no. 4: 230–235 [Шафранская, Элеонора. Архивный роман Натальи Громовой: постсоветская рецепция ХХ века. Звезда 2016, no. 4: 230–235].
Shafranskaja, Еleonora. O russkom orientalizme, «russkom mire» v kolonial'noj literature i ih pereosmyslenii v postkolonial'noj literature. Novoe literaturnoe obozrenie 2020, no. 1(161): 291–306 [Шафранская, Элеонора. О русском ориентализме, «русском мире» в колониальной литературе и их переосмыслении в постколониальной литературе. Новое литературное обозрение 2020, no. 1(161): 291–306].
Shafranskaja, Еleonora. Butovskij poligon vs Nukusskij muzej imeni I.V. Savickogo. Znamja 2021, no. 7: 180–205 [Шафранская, Элеонора. Бутовский полигон vs Нукусский музей имени И.В. Савицкого. Знамя 2021, no. 7: 180–205].
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta. Pamięć historyczna w powieści Suhbata Aflatuniego „Raj na ziemi”. Acta Neophilologica 2021, t. 23, no. 1: 183–194.
doktor habilitowany, profesor. Krąg zainteresowań naukowych: współczesna literatura rosyjska; kontekst traumatyczny XX wieku w literaturze i sztuce; problematyka postkolonialna w literaturze i sztuce; wiedza o Azji Środkowej.
Ważniejsze publikacje: Туркестанский текст в русской культуре: Колониальная проза Николая Каразина (историко-литературный и культурно-этнографический комментарий): монография, Санкт-Петербург 2016, 370 s.; О русском ориентализме, «русском мире» в колониальной литературе и их переосмыслении в постколониальной литературе // «Новое литературное обозрение» 2020, № 1(161), s. 291–306.
E-mail: shafranskayaef@mail.ru
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
