Obraz Krasnojarska w powieści Dmitrija Zacharowa "Komitet Ochrony Mostów"
Abstrakt
W artykule została podjęta próba analizy obrazu syberyjskiego miasta na przykładzie wizji Krasnojarska zawartej w powieści Dmitrija Zacharowa Komitet ochrony mostów (2022). Zaplecze teoretyczno-metodologiczne badania stanowią prace przedstawicieli tartusko-moskiewskiej szkoły semiotycznej oraz specjalistów zajmujących się studiami nad syberyjskim tekstem literatury rosyjskiej. Krasnojarsk Zacharowa to złożony konstrukt przestrzenny, który ma kilka wymiarów: społeczno-polityczny, kulturowo-historyczny, gospodarczo-ekologiczny, mitologiczny. Pisarz kreuje negatywny wizerunek miasta, krytykując przede wszystkim politykę lokalnych władz. W artykule rozpatrzono podstawowe elementy pejzażu urbanistycznego, najważniejsze figury i motywy spacjalne, a także niektóre typy bohaterów i ich sposoby doświadczania Krasnojarska.
Słowa kluczowe
najnowsza proza rosyjska, Dmitrij Zacharow, syberyjski tekst literatury rosyjskiej, mit i poetyka miasta, Krasnojarsk
Bibliografia
Damova, Viktoriya. “Poteryal li ya svyaz' s Sibir'yu? Vot chitatel' nam i otvetit.” 1 February 2023 [Дамова, Виктория. “Потерял ли я связь с Сибирью? Вот читатель нам и ответит.” 1.02.2023]
Domanskiy, Valeriy. “Strukturnyye urovni sibirskogo teksta.” Sibirskiy tekst v russkoy kul'ture. Kazarkin, Aleksandr and Serebrennikov, Nikolay (eds.). Tomsk: Izdatel'stvo Tomskogo universiteta, 2007. Vol. 2: 50–59 [Доманский, Валерий. “Структурные уровни сибирского текста.” Сибирский текст в русской культуре. Ред. Казаркин, Александр и Серебренников, Николай. Томск: Издательство Томского университета, 2007. Вып. 2: 50–59].
Ishchenko, Mikhail. “‘Komitet okhrany mostov’. Literaturnyy razbor antiutopii, vdokhnovlennoy delom kanskikh podrostkov o vzryve FSB v Minecraft.” 9 March 2023 [Ищенко, Михаил. “‘Комитет охраны мостов’. Литературный разбор антиутопии, вдохновленной делом канских подростков о взрыве ФСБ в Minecraft.” 9.03.2023]
Kudinova, Irina. “Sibirskiy gorod v khudozhestvennoy literature.” Diskussiya 2012, no. 6 (24): 21–26 [Кудинова, Ирина. “Сибирский город в художественной литературе.” Дискуссия 2012, no. 6 (24): 21–26].
Lotman, Yuriy. V shkole poeticheskogo slova. Pushkin. Lermontov. Gogol'. Moskva: Prosveshcheniye, 1988 [Лотман, Юрий. В школе поэтического слова. Пушкин. Лермонтов. Гоголь. Москва: Просвещение, 1988].
Łabuszewska, Anna. “Rosja: do łagru za Minecrafta.” Tygodnik Powszechny 10 February 2022,
Nesterenko, Mariya. “Dmitriy Zakharov: ‘Travma vse ravno ostanetsya, dazhe yesli my ot neye uydem’.” 28 July 2023 [Нестеренко, Мария. “Дмитрий Захаров: ‘Травма все равно останется, даже если мы от нее уйдем’.” 28.07.2023]
Pavlenko, Svetlana. “Syberyjski tekst literatury rosyjskiej we współczesnej myśli humanistycznej.” Białostockie Studia Literaturoznawcze 2018, no. 13: 37–50.
Rybal'chenko, Tat'yana. “Mifologemy obraza Sibiri v russkoy proze vtoroy poloviny XX veka.” [Рыбальченко, Татьяна. “Мифологемы образа Сибири в русской прозе второй половины ХХ века.”]
“Sibir' – eto triller iznutri i skazka snaruzhi.” 22 August 2017 [“Сибирь – это триллер изнутри и сказка снаружи.” 22.08.2017]
Simonova, Mariya. “Dmitriy Zakharov: ‘V moyem romane Sibir' otchasti skazochnaya, no eto strashnaya skazka’.” 3 February 2023 [Симонова, Мария. “Дмитрий Захаров: ‘В моем романе Сибирь отчасти сказочная, но это страшная сказка’.” 3.02.2023]
Skorondayeva, Anastasiya. “Dmitriy Zakharov: V kakoy-to moment vo mne poselyayetsya tema, s kotoroy ya ne mogu ostavat'sya odin na odin.” 03 December 2023 [Скорондаева, Анастасия. “Дмитрий Захаров: В какой-то момент во мне поселяется тема, с которой я не могу оставаться один на один.” 03.12.2023]
Tarasov, Aleksey. “Terrorist Garri Potter.” Novaya gazeta 9 February 2022 [Тарасов, Алексей. “Террорист Гарри Поттер.” Новая газета 9.02.2022]
Toporow, Władimir. Miasto i mit. Transl. Żyłko, Bogusław. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2000.
Vasekha, Mariya. “Sibirskiye territorial'nyye identichnosti: poisk form vizual'noy reprezentatsii sibirskikh regionov.” Sibirskiye istoricheskiye issledovaniya 2023, no. 3: 14–39 [Васеха, Мария. “Сибирские территориальные идентичности: поиск форм визуальной репрезентации сибирских регионов.” Сибирские исторические исследования 2023, no. 3: 14–39].
Zakharov, Dmitriy. Komitet okhrany mostov. Moskva: Izdatel'stvo AST, 2023 [Захаров, Дмитрий. Комитет охраны мостов. Москва: Издательство АСТ, 2023].
Zakharov, Dmitriy. Srednyaya Edda. Moskva: Izdatel'stvo AST, 2019 [Захаров, Дмитрий. Средняя Эдда. Москва: Издательство АСТ, 2019].
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0002-7443-2856
SVETLANA PAVLENKO
Dr., adiunkt w Zakładzie Rosjoznawstwa, Literatury i Kultury Rosyjskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Zainteresowania naukowe: historia literatury rosyjskiej XIX–XXI wieku, studia nad przestrzenią, tekst syberyjski i teksty miejskie, literackie reprezentacje wojny, komparatystyka. Wybrane publikacje: Rosja Adama Mickiewicza oraz jego polskich i rosyjskich przyjaciół, Gdańsk 2018; Syberyjska codzienność w powieści Michaiła Tarkowskiego „Toyota Cresta”, „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 2 (170); Przestrzeń, wojna i pamięć w dokumentalno-artystycznej prozie Swietłany Aleksijewicz, „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 3 (171); Heterotopie i nie-miejsca w powieści Jany Wagner „Pandemia”, „Slavica Wratislaviensia” 2023, nr 177.
Kontakt: svetlana.pavlenko@ug.edu.pl
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
