Egzystencjalny wymiar codzienności w twórczości Josifa Brodskiego (esej Полторы комнаты)
Abstrakt
Jak wiadomo, esej Josifa Brodskiego Полторы комнаты jest przykładem prozy poetyckiej, w której poprzez gęstą sieć filozoficznych rozważań przeświecają autobiograficzne wspomnienia twórcy Рождественского романса. Toteż w niniejszym artykule staramy się z okruchów poetyckiej pamięci złożyć całościowy obraz leningradzkiej codzienności postrzeganej przez poetyckie „ja” z emigracyjnego dystansu, w tym także związanej z daną epoką historyczną, w oczywisty sposób zmetaforyzowanej i powiązanej w swej istocie z egzystencjalnym credo artysty. Ze względu na wielość oraz złożoność tematów i wątków obecnych w twórczości leningradzkiego poety w danym tekście koncentrujemy się jedynie na trzech współrzędnych, naszym zdaniem, wytyczających drogę ku rozumieniu codzienności w jego wydaniu jako niegdysiejszego dziecka żydowskich rodziców, poety i emigranta, tj. Rodzinie, Domu i Mieście. Jak staramy się udowodnić, tytułowy esej Brodskiego jest zobowiązaniem wobec rodziców i tegoż miejsca. Przy tym emigracyjny dystans wyostrza kontury wspomnień, dzięki czemu żywsze stają się w pamięci poety uczucia i miejsca niegdyś powszednie i niezauważalne.
Słowa kluczowe
Codzienność, autobiografia, filozofia, rodzina, dom
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
http://orcid.org/0000-0002-7035-9997
Dr hab., profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zainteresowania naukowe dotyczą głównie rosyjskiej literatury współczesnej i najnowszej, zakres badań odnosi się do problematyki historycznoliterackiej oraz kulturowej dzieł tworzonych w Rosji po roku 1945. Zasadniczą część dorobku naukowego stanowią prace poświęcone poetyce i estetyce rosyjskiej poezji łagrowej (Vadima Delaunay, Iriny Ratuszyńskiej, Natalii Gorbaniewskiej i in.), wizerunkowi Rosji w poezji i eseistyce Josifa Brodskiego, koncepcji utopii i antyutopii w prozie Ludmiły Pietruszewskiej, tożsamości kobiety w twórczości Ludmiły Ulickiej.
ORCID 0000-0002-7035-9997.
Kontakt:joanna_tarkowska@o2.pl
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
