Syberyjska codzienność w powieści Michaiła Tarkowskiego Toyota Cresta
Abstrakt
Dla urodzonego i wychowanego w Moskwie Michaiła Tarkowskiego Syberia stała się nie tylko nowym domem, ale też centralnym obrazem wykreowanego przez niego świata artystycznego. W niniejszym artykule zostały rozpatrzone sposoby przedstawienia syberyjskiej codzienności w pierwszej powieści pisarza Toyota Cresta. Na przykładzie losów rodzonych braci Wasilija, Jewgienija i Andrieja Barkowców poddano analizie trzy modele syberyjskiej codzienności oraz składające się na nie struktury. W tym kontekście istotne znaczenie ma stosunek bohaterów do rodzimej przestrzeni – przywiązanie do miejsca lub świadomie wybrana tułaczka. Podczas analizy wskazanej problematyki zbadano również funkcjonowanie moskiewsko-syberyjskiego tekstu porównawczego, który stanowi ważny składnik utworu.
Słowa kluczowe
Syberia; Codzienność; Michaił Tarkowski
Bibliografia
Augé, Marc. “Nie-Miejsca. Wprowadzenie do antropologii nadnowoczesności (fragmenty).” Transl. Dziadek, Adam. Teksty Drugie 2008, no. 4.
Avchenko, Vasiliy. “Bol'shaya strana Mikhaila Tarkovskogo.” Tarkovskiy, Mikhail. Toyota-Kresta. Moskva: «E», 2016 [Авченко, Василий. “Большая страна Михаила Тарковского.” Тарковский, Михаил. Тойота-Креста. Москва: «Э», 2016].
Belikov, Yuriy. “Kedr nad stenoy monastyrya. Razgovor s pisatelem Mikhailom Tarkovskim.” Literaturnaya gazeta 15 Sep. 2009 [Беликов, Юрий. “Кедр над стеной монастыря. Разговор с писателем Михаилом Тарковским.” Литературная газета 15 сент. 2009].
Belyayeva, Nataliya. “Russkaya literaturnaya traditsiya v proze sovremennogo pisatelya Mikhaila Tarkovskogo.” Russkaya slovesnost' 2008, no. 5 [Беляева, Наталия Владимировна. “Русская литературная традиция в прозе современного писателя Михаила Тарковского.” Русская словесность 2008, no. 5].
Gogol', Nikolay. “Pravilo zhitiya v mire.” 8 April 2019 <http://www.lomonosov.org/article/pravila_zhitiya_v_mire.htm> [Гоголь, Николай. “Правило жития в мире.” 08.04.2019 <http://www.lomonosov.org/article/pravila_zhitiya_v_mire.htm>].
Kargashin, Igor'. “‘Pod skal'pelem prirody i iskusstva…’. Poetika prozy Mikhaila Tarkovskogo.” Russkaya rech' 2017, no. 2 [Каргашин, Игорь Алексеевич. “‘Под скальпелем природы и искусства…’. Поэтика прозы Михаила Тарковского.” Русская речь 2017, no. 2].
Katerenyuk, Lyubov'. “Mikhail Tarkovskiy: ‘Vpolne yestestvenno bolet' o zemle, na kotoroy zhivesh'…’” Rechnik Yeniseya 8 Mar. 2012 [Катеренюк, Любовь. “Михаил Тарковский: ‘Вполне естественно болеть о земле, на которой живешь…’” Речник Енисея 8 марта 2012].
Kostikov, Igor'. “‘My chasto pridumyvayem strakhi vmesto togo, chtoby zhit'!’” Krasnoyarskiy rabochiy 13 Oct. 2018 <https://krasrab.ru/news/intervyu/1012> [Костиков, Игорь. “‘Мы часто придумываем страхи вместо того, чтобы жить!’” Красноярский рабочий 13 окт. 2018 <https://krasrab.ru/news/intervyu/1012>].
Makarova, Yelena. “Spetsifika bytovaniya ‘sibirskogo teksta’ v literaturnoy situatsii posledney treti XIX veka.” Sibirskiy tekst v natsional'nom syuzhetnom prostranstve. Ed. Anisimov, Kirill. Krasnoyarsk: Sibirskiy federal'nyy universitet, 2010 [Макарова, Елена Антониновна. “Специфика бытования ‘сибирского текста’ в литературной ситуации последней трети XIX века.” Сибирский текст в национальном сюжетном пространстве. Ред. Анисимов, Кирилл. Красноярск: Сибирский федеральный университет, 2010].
Mitrofanova, Irina. “Geografiya geroyev Severnogo i Sibirskogo tekstov russkoy literatury.” Severnyyi Sibirskiy teksty russkoy literatury kak sverkhteksty: tipologicheskoye i unikal'noye. Ed. Galimova, Yelena. Arkhangel'sk: ID SAFU, 2014 [Митрофанова, Ирина. “География героев Северного и Сибирского текстов русской литературы.” Северный и Сибирский тексты русской литературы как сверхтексты: типологическое и уникальное. Ред. Галимова, Елена. Архангельск: ИД САФУ, 2014].
Pokhabova, Kseniya. Sirotkina, Yekaterina. Pisateli Yeniseyskoy gubernii i Krasnoyarskogo kraya. Spravochnik. Krasnoyarsk: RASTR, 2015 [Похабова, Ксения, Сироткина, Екатерина. Писатели Енисейской губернии и Красноярского края. Справочник. Красноярск: РАСТР, 2015].
Prilepin, Zakhar. Imeniny serdtsa: razgovory s russkoy literaturoy. Moskva: AST, 2009 [Прилепин, Захар. Именины сердца: разговоры с русской литературой. Москва: АСТ, 2009].
Samarukha, Viktor. Krasnova, Tat'yana. Plotnikova, Tat'yana. “Migratsionnoye dvizheniye naseleniya regionov Sibiri.” Izvestiya Baykal'skogo gosudarstvennogo universiteta 2018, no. 1 <https://cyberleninka.ru/article/v/migratsionnoe-dvizhenie-naseleniya-regionov-sibiri> [Самаруха, Виктор. Краснова, Татьяна. Плотникова, Татьяна. “Миграционное движение населения регионов Сибири.” Известия Байкальского государственного университета 2018, no. 1 <https://cyberleninka.ru/article/v/migratsionnoe-dvizhenie-naseleniya-regionov-sibiri>].
Senchin, Roman. “Kniga zhizni Mikhaila Tarkovskogo.” 8 April 2019 <http://rara-rara.ru/menu-texts/kniga_zhizni_mihaila_tarkovskogo> [Сенчин, Роман. “Книга жизни Михаила Тарковского.” 08.04.2019 <http://rara-rara.ru/menu-texts/kniga_zhizni_mihaila_tarkovskogo>].
Senchin, Roman. Zona zatopleniya. Moskva: AST, 2019 [Сенчин, Роман. Зона затопления. Москва: АСТ, 2019].
Tarkovskiy, Mikhail. “Rechnyye pisateli: Viktor Astaf'yev i Valentin Rasputin.” Nash sovremennik 2015, no. 3 [Тарковский, Mихаил. “Речные писатели: Виктор Астафьев и Валентин Распутин.” Наш современник 2015, no. 3].
Tarkovskiy, Mikhail. Toyota-Kresta. Moskva: «E», 2016 [Тарковский, Михаил. Тойота-Креста. Москва: «Э», 2016].
Urry, John. “Życie za kółkiem.” Transl. Polak, Paulina. Socjologia codzienności. Ed. Sztompka. Piotr, Boguni-Borowska, Małgorzata. Kraków: Znak, 2008
Val'yanov, Nikita. Khudozhestvennyy mir M.A. Tarkovskogo: prostranstvo, vremya, geroy. Dissertatsiya na soiskaniye uchenoy stepeni kandydata filologicheskikh nauk.” 8 April 2019 < https://www.dissercat.com/content/khudozhestvennyi-mir-ma-tarkovskogo-prostranstvo-vremya-geroi> [Вальянов, Никита. Художественный мир М.А. Тарковского: пространство, время, герой. Диссертация на соискание ученой степени кандидата филологических наук.” 08.04.2019 < https://www.dissercat.com/content/khudozhestvennyi-mir-ma-tarkovskogo-prostranstvo-vremya-geroi>].
Yakovenko, Igor'. “Russkoye prostranstvo.” Rossiya. Voobrazheniye prostranstva/prostranstvo voobrazheniya. Ed. Zamyatin, Dmitriy. Ivan Mitin. Moskva: Agraf, 2009 [Яковенко, Игорь. “Русское пространство.” Россия. Воображение пространства/пространство воображения. Ред. Замятин, Дмитрий. Митин, Иван. Москва: Аграф, 2009].
Yarantsev, Vladimir. “Zavorozhennyy Yeniseyem.” Sibirskiye ogni 2009, no. 10 [Яранцев, Владимир. “Завороженный Енисеем.” Сибирские огни, 2009 no. 10].
Uniwersytet Gdański Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
