Опубликовано: 2025-09-21

Ретроспективные паттерны в литературе о войне: 1812

Roman Szubin
Раздел: Artykuły
https://doi.org/10.31261/pr.18631

Аннотация

В статье рассматривается феномен создания ретроспективных паттернов в литературе о войне 1812 года. Как в ходе военной кампании, так и после нее сформировался чрезвычайно разнородный по жанрам литературно-информационный фон, выполняющий одновременно функции пропаганды, исторической правды и осмысления, последующей интерпретации. Именно в этот период появилась патриотическая литература, давшая толчок к последующему образованию консервативных партий и славянофилов. Однако в этой разноголосице публицистики, мемуаров, записок очевидцев и высокой литературы выделяются сквозные мотивы, сформированные на основе ретроспективного знания (или феномена знания задним числом). Различные комбинации ретроспективных мотивов образуют паттерны — крупные образы, заранее предопределяющие истолкование событий. Один из таких паттернов — паттерн победы, сформированный в ретроспекции задолго до Наполеоновских войн. Этот паттерн формирует представление о непобедимости русской армии и рассматривает очевидные (Аустерлиц 1805, Фридланд 1807) и неочевидные (Бородино 1812) поражения или сражения, не достигшие результатов, в аспекте победы и славы, потери — в аспекте священной жертвы. В силу доминирования паттерна победы освещение Отечественной войны 1812 года расходится с реальным положением вещей, когда под угрозу было поставлено существование российского государства.

Скачать файлы

Правила цитирования

Szubin, R. (2025). Ретроспективные паттерны в литературе о войне: 1812 . Przegląd Rusycystyczny [Русское обозрение], (3 (191), 66–89. https://doi.org/10.31261/pr.18631

Цитируется в / Поделиться

Лицензия

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-ShareAlike» («Атрибуция — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

№ 3 (191) (2025)
Опубликовано: 2025-09-21


ISSN: 0137-298X
Ikona DOI 10.31261/pr

Издатель
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne oraz Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Этот сайт использует файлы cookie для правильной работы. Чтобы воспользоваться всеми функциями портала, примите файлы cookie.