Аннотация

ЮМОР СТАЛИНСКОГО ВРЕМЕНИ: AНЕКДОТЫ-ШУТКИ О ЖИЗНИ И СМЕРТИ

Резюме

В статье исследуются антисталинские политические анекдоты-шутки 30х годов прошлого столетия.  Пользуясь теориями комического Кестлера и Раскина, мы выделяем одну группу таких анекдотов, анекдотов о жизни и смерти.  По Кестлеру юмор строится по принципу биссоциации — особому взаимодействию в шутке двух  контекстов. Эти контексты должны быть по смыслу прямо противоположными друг другу, но в шутке возникает частичное их тождество.  Для политического юмора 30х годов такими противоположными контекстами являются категории жизни и смерти. При помощи антонимической пары жизнь-смерть в анекдотах описываются самые острые проблемы в жизни человека сталинскохо времени — преследования, аресты, голод в деревне, квартирный вопрос и дефицит еды и товаров в магазинах.  

HUMOR OKRESU STALINOWSKIEGO: ANEGDOTY O ŻYCIU I ŚMIERCI

Streszczenie

W artykułe analizie zostały poddane antystalinowskie dowcipy polityczne lat 30. zeszłego stulecia. Wykorzystując teorie komizmu Kestlera i Ruskina, wyodrębniono jedną z grup dowcipów: o życiu i śmierci. Według Kestlera humor konstruowany jest na zasadzie biasocjacji — szczególnego wzajemnego oddziaływania dwóch kontekstów. Konteksty owe winny być wprost przeciwstawione sobie nawzajem, zaś w dowcipie powstaje częściowa ich tożsamość. Dla humoru politycznego lat 30. takimi przeciwstawnymi kontekstami są kategorie życia i śmierci. Za pomocą owej antyno micznej pary w dowcipach opisywane są najdrażliwsze problemy w życiu ludzi epoki stalinowskiej — prześladowania, areszty, głód na wsi, problem mieszkaniowy i brak żywności oraz towarów w sklepach.