Przejęzyczać się ku życiu (o poezji Joanny Mueller)
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest poetyckiej twórczości Joanny Mueller, zwłaszcza temu, jak traktuje ona zagadnienie form życia oraz w jaki sposób projekt krytyczny pisarki, skupiony właśnie wokół modernistycznej kategorii życia, przekłada się na działania stricte literackie Mueller. Autor zaczyna od polemiki z zarzutami dotyczącymi zachowawczości poetyki Mueller oraz jej pozorowanego eksperymentatorstwa, nawiązującego raczej do romantycznych gestów obrony podmiotowości niż do jej neoawangardowego przekroczenia. Stara się pokazać, w jaki sposób ta rzekomo antynowoczesna postawa sprzęga się dziś z feministyczną, nowomaterialistyczną walką o formę życia i odsłonięcie pracy niematerialnej. Stawką poetyckiej gry Mueller nie jest bowiem wiersz artykułujący społeczny gniew ani też działający jako dialektyczna negacja systemu, lecz afirmacyjna otulina, która na chwilę ugości w sobie i zabezpieczy prekarne życie.
Słowa kluczowe
Joanna Mueller; forma życia; forma poetycka; biopolityka; prekarność
Bibliografia
Agamben Giorgio, 2006: Profanacje. Przeł. M. Kwaterko. PIW, Warszawa.
Biedrowska Adriana, 2015: Macierzyństwo, czyli „mistyczny masthew”. „FA-art”, nr 3, s. 94–97.
Bogalecki Piotr, 2016: Szczęśliwe winy teolingwizu: polska poezja po roku 1968 w perspektywie postsekularnej. Universitas, Kraków.
Czekański Grzegorz, 2011: Neolingwizm nieprzetrawiony: wylinki i inne takie. „Odra”, nr 6, s. 161–163.
Fiedorczuk Julia, 2015: Wiersz jako organizm. O „Wylinkach” Joanny Mueller. Biblioteka. Magazyn Literacki, 22.10.2015. https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/cykle/wiersz-jako-organizm-o-wylinkach-joanny-mueller/ [dostęp: 20.03.2023].
Gawron Agnieszka, 2016: Apokryficzne macierzyństwa Joanny Mueller. Między cielesnością a tekstualnością. „Ruch Literacki”, nr 4, s. 477–494.
Glosowitz Monika, 2021: Rzewna podżegaczka. Biblioteka. Magazyn Literacki. https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/rzewna-podzegaczka/ [dostęp: 20.03.2023].
Gostyński Dawid, 2019: Entropia i postczłowiek: kilka przykładów z poezji współczesnej. W: Pejzaże destrukcji. Atrofia i rozpad w kulturze. Red. Agnieszka Kaczmarek, Małgorzata Nieszczerzewska. Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych, Poznań, s. 146–160.
Grądziel-Wójcik Joanna et al., 2020: Stulecie poetek polskich. Przekroje, tematy, interpretacje. Universitas, Kraków.
Kałuża Anna, 2011: Wielkie wygrane. Wspólne sprawy poezji, krytyki i estetyki. Instytut Mikołowski, Mikołów. Pobrano z: https://core.ac.uk/download/pdf/225722831.pdf [20.03.2023].
Kącka Eliza, 2016: Alma Mueller in scriptorio. „Elewator”, nr 2, s. 156–159.
Kozioł Paweł, 2011: Przerwane procesy. Szkice o poezji najnowszej. Lampa i Iskra Boża, Warszawa.
Kuliś Ewa, 2017: Forma(n)tka. Tropy podmiotu matczynego w twórczości Joanny Mueller. „Ruch Literacki”, R. 58, z. 4, s. 443–456.
Mueller Joanna, 2003: Somnambóle fantomowe. Zielona Sowa, Kraków.
Mueller Joanna, 2007: Zagniazdowniki. Zielona Sowa, Kraków.
Mueller Joanna, 2010a: Stratygrafie. Biuro Literackie, Wrocław.
Mueller Joanna, 2010b: Wylinki. Biuro Literackie, Wrocław.
Mueller Joanna, 2016: Intima thule. Biuro Literackie, Wrocław.
Mueller Joanna, 2018: Waruj. Ilustr. Joanna Łańcucka. Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
Mueller Joanna, 2021: Hista & her sista. Rys. Joanna Łańcucka. Biuro Literackie, Stronie Śląskie.
Mueller Joanna, Glosowitz Monika, 2010: Linki pomocnicze. Z Joanną Mueller o książce „Wylinki” rozmawia Monika Glosowitz. http://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/linki-pomocnicze/ [dostęp: 20.03.2023].
Orska Joanna, 2011: Próby nowej krytyki. „Wielogłos”, nr 1 (9), s. 93–103.
Ratajczak Mikołaj, 2020: Forma życia i dobro wspólne: geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej. IBL PAN, Warszawa.
Sasnal Anka, Sasnal Wilhelm, reż., 2013: Huba. Scen. Anka Sasnal, Wilhelm Sasnal. Polska–Wielka Brytania.
Sołtys-Lewandowska Edyta, 2018: „Powlekać rosnące” Joanny Mueller – wiwisekcja macierzyństwa. „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”, nr 1, s. 51–61.
Sybliska Katarzyna, 2000: Przyjemność intertekstów. O wierszach koncertujących w o-gamie („Przez kresy” Józefa Czechowicza). „Roczniki Humanistyczne”, T. 48, nr 1, s. 99–106.
Szopa Katarzyna, 2015a: Hemopoez( j)a. Wokół biolingwistycznej poezji Joanny Mueller. „Wakat”, nr 3. http://wakat.sdk.pl/hemopoezja-wokol-biolingwistycznej-poezji-joannymueller/ [dostęp: 20.03.2023].
Szopa Katarzyna, 2015b: Topografia intymności. „Przystań”. http://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/topografia-intymnosci/ [dostęp: 20.03.2022].
Szopa Katarzyna, 2020a: Femina communia i reprodukcja życia społecznego w poezji Joanny Mueller. W: Fort Legnica, Port Wrocław, Stacja Literatura. 25-lecie Biura Literackiego. Red. Zuzanna Sala. Instytut Literatury, Kraków, s. 241–256.
Szopa Katarzyna, 2020b: Waruj, siostro, waruj! „Znak”, nr 1, s. 101–105.
Śliwiński Piotr, 2007: Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce. Prószyński i S-ka, Warszawa.
Witczak Krzysztof, 2018: O „rodzeniu się” poezji w twórczości Joanny Mueller. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, T. 33, s. 127–138.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
