Historia, dzieje, dekonstrukcja. Jak Tomasz Burek i Ryszard Koziołek czytali "Prolog" II części "Twarzy księżyca" Teodora Parnickiego
Abstrakt
A large Prologue to the second part of the Face of the Moon by Teodor Parnicki shows a mechanism of a complicated bureaucratic-counterintelligence in Byzantium in the middle of the fifth century. The task of agents (recruited among unemployed rhetoricians) is to make the most precise reports, however, as Tomasz Burek, a critic, has noticed, they do not follow the course of events. After years, similar remarks were made by Ryszard Koziołek in his work devoted to Parnicki’s trilogy. Referring to these remarks, the author of the article claims that a dynamic relation between an event and word in Parnicki’s novel is similar to a „source difference” typical of a language of deconstruction. Thus, one can speak of analogies between Parnicki’s prose from the 1960s and Jacques Derrida’s deconstruction deriving from the criticism of phenomenology at the same time. Eventually, the history taking place seems to be an event muddle in Parnicki’s works, around which something happens, though, we cannot definitely say what happens in fact. Reality, „ungraspable and unembraceable” becomes marked with stereotypical female features, taking on the status of an unapproachable object of desire. At the same time, it is being constantly disciplined by écriture masculine, an institutionalised discourse of a patriarchal culture while a monstrous SCHOLA AGENTORUM from the Prologue to Parnicki’s novel may successfully be considered a hyperbole of such a discourse. Maksymian, the main protagonist, chooses another discourse which is confronted with a Nietzschean principle of vita femina.
Bibliografia
Burek Tomasz. 1971. Świat niewymierny Teodora Parnickiego. W Zamiast powieści. Warszawa: Czytelnik.
Descombes Vincent. 1997. To Samo i Inne. Czterdzieści pięć lat filozofii francuskiej (1933–1978), pł. Bogdan Banasiak, Krzysztof Matuszewski. Warszawa: Spacja.
Franczak Jerzy. 2007. Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej. Kraków: Universitas.
Jenkins Philip. 2011. Wojny w imieniu Jezusa. Jak czterej patriarchowie, trzy królowe i dwaj cesarze ukształtowali chrześcijaństwo na 1500 lat, pł. Kamil Janicki. Warszawa: Bellona.
Koziołek Ryszard. 1999. Zdobyć historię. Problem przedstawienia w „Twarzy księżyca” Teodora Parnickiego. Katowice: Gnome.
Mazurkiewicz Filip. 2000. Powieść dziejowa Teodora Parnickiego. Na przykładzie I tomu „Nowej baśni”. W Inspiracje Parnickiego. Materiały z konferencji historycznoliterackiej „Inspiracje Parnickiego”. Katowice: Gnome.
Nycz Ryszard. 2001. Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas.
Sławek Tadeusz. 1988. Vita femina – dekonstrukcja jako styl krytyki. W Interpretacje i style krytyki, red. Wojciech Kalaga, Tadeusz Sławek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sławek Tadeusz. 1994. Poe i filozofia plotki. W Plotka. Wybór materiałów z VI Konferencji Pracowników Naukowych i Studentów INoLP UŚ, red. Krzysztof Uniłowski, Konrad C. Kęder. Katowice: Górnośląska Macierz Kultury.
Szymutko Stefan. 1998. Rzeczywistość jako zwątpienie w literaturze i literaturoznawstwie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wyka Kazimierz 1974. Powieść piastowska. W Pogranicze powieści. Warszawa: Czytelnik.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
