„Parki jutra” – idea parku w projektach architektów nowoczesności
Abstrakt
The article discusses the transformations of the idea of park in modernity. In the Age of Enlightenment Europe replaced the white of medieval cathedrals with the green of parks. A man, like Candide from Voltaire’s satire, started to “cultivate his garden,” changing private parks in public spaces. As a consequence of that process the idea of park as a place where you could experience beauty and pleasure completely “vanished”. Urban green spaces started to be determined by an efficacy parameter – which can be witnessed in Le Corbusier’s or Ebenezer Howard’s projects – thus opening the way for transforming former landscape parks into modern places of consumption: commercial parks and amusement parks.
Słowa kluczowe
park; Voltaire; Candide; modernity; consumption
Bibliografia
Assunto Rosario, 2015: Filozofia ogrodu. Wybór, przekł. i oprac. Mateusz Salwa. Łódź: Wydawnictwo Przypis.
Benjamin Walter, 1996: Paryż II Cesarstwa według Baudelaire’a. Przekł. Hubert Orłowski. W: Walter Benjamin: Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty. Wybór i oprac. Hubert Orłowski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Benjamin Walter, 2005: Pasaże. Red. Rolf Tiedemann. Przekł. Ireneusz Kania. Posłowie Zygmunt Bauman. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Böhme Gernot, 2002: Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego. Przekł. Jarosław Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Buczyńska-Garewicz Hanna, 2010: Człowiek wobec losu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Howard Ebenezer, 2015: Miasta-ogrody jutra. Przekł. Martyna Trykozko. Warszawa–Gdańsk: CA Centrum Architektury–Instytut Kultury Miejskiej.
Jaucourt Chevalier de, 1952: Jardin. Ogród. W: Encyklopedia albo słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł. Przekł. i przypisy Ewa Rzadkowska. Wstęp Jan Kott. [BN, seria II, nr 73]. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Le Corbusier, 2012: W stronę architektury. Przekł. Tomasz Swoboda. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Le Corbusier, 2013: Kiedy katedry były białe. Podróż do kraju ludzi nieśmiałych. Przekł. Tomasz Swoboda. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Le Corbusier, 2015: Urbanistyka. Przekł. Tomasz Swoboda. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Rousseau Jan Jakub, 1962: Nowa Heloiza. Przekł. i oprac. Ewa Rzadkowska. [BN, seria II, nr 136]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Starobinski Jean, 2000: Jean-Jacques Rousseau – przejrzystość i przeszkoda oraz Siedem esejów o Rousseau. Przekł. Janusz Wojcieszak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Wolter, 1971: Kandyd czyli optymizm. W: Wolter: Powiastki filozoficzne. Przeł. Tadeusz Żeleński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
