Postmodernistyczne metamorfozy baśni w Polsce
Abstrakt
The author provides reflections upon the influence of postmodern literary tendencies on a fable. Contemporary metamorphoses of a fable are characterised by an attempt at deconstructing the genre, connected with various strategies of intertextual play with literary tradition (autoreflection, metaliterature, metatextuality, intertextuality, astiche, collage, parody etc.). This process is demonstrated on the example of the chosen postmodern fables written by Grzegorz Kasdepke, Marta Guśniowska, Agnieszka Suchowierska.
Słowa kluczowe
postmodern fable; children studies; deconstruction; intertextuality
Bibliografia
Bacchilega Cristina, 1997: Postmodern Fairy Tales: Gender and Narrative Strategies. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Baluch Alicja, 2013: Nowe „światoodczucie” w polskich utworach dla dzieci w XXI wieku. W: Nowe opisanie świata. Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży w kręgach oddziaływań. Red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bettelheim Bruno, 2010: Żabi król. W: Idem: Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni. Przeł., wprow., objaśnieniami i posł. opatrzyła Danuta Danek. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Bolecki Włodzimierz, 1999: Polowanie na postmodernistów (w Polsce). W: Idem: „Polowanie na postmodernistów (w Polsce)” i inne szkice. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Drewniak Łukasz, 2009: Życiowa bajka. „Dziennik Gazeta Prawna”, 16.10.2009. http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/zyciowa bajka.html [dostęp: 10.05.2013].
Foucault Michel, 1999: Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Wybrał i oprac. Tadeusz Komendant. Przeł. Bogdan Banasiak et al. Posłowie Michał Paweł Markowski. Warszawa: Fundcja Aletheia.
Guśniowska Marta, 2008a: Baśnie. (Sztuki dla teatru lalek). Białystok: Oficyna Wydawnicza „Między niebem a ziemią”–na zlec. Białostockiego Teatru Lalek.
Guśniowska Marta, 2008b: Kaszalot. W: Eadem: Baśnie. (Sztuki dla teatru lalek). Białystok: Oficyna Wydawnicza „Między niebem a ziemią”–na zlec. Białostockiego Teatru Lalek.
Haase Donald, 2004: Feminist Fairy – Tale Scholarship. In: Fairy Talesand Feminism: New Approaches. Ed. Donald Haase. Detroit: Wayne State University Press.
Joosen Vanessa, 2011: Critical and Creative Perspectives on Fairy Tales: An Intertextual Dialogue Between Fairy-Tale Scholarship and Postmodern Retellings. Detroit: Wayne State University Press.
Komornicka Maria, 1996: Baśń o ojcu i córce. W: Eadem: Utwory poetyckie prozą i wierszem. Oprac. Maria Podraza-Kwiatkowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kostecka Weronika, 2013: Tendencje postmodernistyczne we współczesnej literaturze baśniowej dla dzieci i młodzieży. W: Nowe opisanie świata.
Literatura i sztuka dla dzieci i młodzieży w kręgu oddziaływań. Red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Leśmian Bolesław, 1972: Przygody Sindbada Żeglarza. Oprac. graficzne Janusz Stanny. Wyd. 5. Warszawa: Czytelnik.
Leśmian Bolesław, 1978: Klechdy sezamowe. Il. Jan Lenica. Wyd. 6. Warszawa: Czytelnik.
Markowski Michał Paweł, 1999: Anty-Hermes. W: Michel Foucault: Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Wybrał i oprac. Tadeusz Komendant. Przeł. Bogdan Banasiak et al. Posłowie Michał Paweł Markowski. Warszawa: Fundcja Aletheia.
Nikolajeva Maria, 2003: Fairy Tale and Fantasy: From Archaic to Postmodern. „Marvels and Tales”, vol. 17, no. 1.
Preston Cathy Lynn, 2004: Disrupting the Boundaries of Genre and Gender: Postmodernism and the Fairy Tale. In: Fairy Tales and Feminism: New Approaches. Ed. Donald Haase. Detroit: Wayne State University Press.
Propp Włodzimierz, 1976: Morfologia bajki. Przeł. Wiesława Wojtyga-Zagórska. Warszawa: Książka i Wiedza.
Suchowierska Agnieszka, 2008: Kopciuszka – czyli jak nie szukać księcia z bajki. W: Agnieszka Suchowierska, Wojciech Eichelberger: Bajka to życie albo Z jakiej jesteś bajki. Historie zmyślone opatrzone pomocnym komentarzem. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
Suchowierska Agnieszka, 2012: Kopciuszek i Kopciuszek. W: Agnieszka Suchowierska, Wojciech Eichelberger: Królewicz Śnieżek. Baniowe stereotypy płci – bajki na opak. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Suchowierska Agnieszka, Eichelberger Wojciech, 2012: Królewicz Śnieżek. Baśniowe stereotypy płci – bajki na opak. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Wais Jadwiga, 2007a: Baśń we współczesnym świecie. W: Eadem: Ścieżki baśni. Symboliczne wędrówki do wnętrza duszy. Warszawa: Eneteia.
Wais Jadwiga, 2007b: Hermeneutyka baśni. W: Eadem: Ścieżki baśni. Symboliczne wędrówki do wnętrza duszy. Warszawa: Eneteia.
Wróblewska Violetta, 2006: Postmodernizm we współczesnej literaturze dla dzieci i młodzieży. W: Książka dziecięca 1990–2005. Konteksty kultury popularnej i literatury wysokiej. Red. Grzegorz Leszczyński, Danuta Świerczyńska-Jelonek, Michał Zając. Warszawa.
Żuławski Jerzy, 1987: Na srebrnym globie. Rękopis z Księżyca. Przedmowa Stanisław Lem. Posłowie Kazimierz Kordylewski. Wyd. 6. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Uniwersytet w Białymstoku Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
