Niesamowite i dowcipne O Kieszonkowym atlasie kobiet Sylwii Chutnik
Abstrakt
In Kieszonkowy atlas kobiet (2008), the first novel by Sylwia Chutnik (born in 1979), all protagonists bear traits of uncanniness. Her female characters reside between life and death, real life and nightmare, day and night, the acceptable and the (socially) forbidden. They are also bordering on madness. These motives, however, are presented by the author as comic, and what is more, in a manner resembling the game of cognitive perspectives in Romantic literature. Like a Romantic ballad-writer, the author’s narrator either enters the imaginary world vouching for its reality, or she undermines it, discreetly suggesting the fictional and literary nature of a story. The Romantic aesthetics has not, however, been revised by Chutnik, but used similarly to Umberto Eco’s notion of intertextual irony. Chutnik emphasizes her distance toward employed conventions (if only because of their historic character). As a result, she creates an ironic variation of the identity novel, which proves only partial identification of Chutnik’s writings with the prevailing narrative models. However indispensable these models are, their validity is totally arguable.
Słowa kluczowe
the uncannyness; narrative qualities of ballad; parody; intertextual irony; wit; Sylwia Chutnik
Bibliografia
Bachelard G.: Dom rodzinny i dom oniryczny. Tłum. H. Chudak. W: G. Bachelard: Wyobraźnia poetycka. Wybór pism. Wybór H. Chudak. Wstęp J. Błoński. Warszawa 1975.
Barthes R.: Od dzieła do tekstu. Przeł. M.P. Markowski. „Teksty Drugie” 1998, nr 6.
Bednarek M.: Zdrowaś Mario? Łaskiś pełna? „Czas Kultury” 2008, nr 4.
Bolecki W.: Modalność – literaturaturoznawstwo i kognitywizm. „Teksty Drugie” 2001, nr 5.
Chutnik S.: Kieszonkowy atlas kobiet. Wyd. 2. Warszawa 2013.
Culler J.: Presupozycje i intertekstualność. W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. Red. K. Bartoszyński, M. Głowiński, H. Markiewicz. T. 2. Wrocław 1988.
Czapliński P.: Znikające kręgi. „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 42 – dodatek: Festiwal Conrada.
Darska B.: Warszawa kobiet. „Nowe Książki” 2008, nr 5.
Eco U.: Ironia intertekstualna i poziomy lektury. Przeł. J. Ugniewska. W: U. Eco: O literaturze. Warszawa 2003.
Freud S.: Dowcip i jego stosunek do nieświadomości. W: Idem: Dzieła wszystkie. T. 3: Pisma psychologiczne. Przeł. R. Reszke. Warszawa 1997.
Freud S.: Niesamowite. W: Idem: Dzieła wszystkie. T. 3: Pisma psychologiczne. Przeł. R. Reszke. Warszawa 1997.
Głowiński M.: Labirynt, przestrzeń obcości. W: Idem: Mity przebrane. Dionizos – Narcyz – Prometeusz – Marchołt – labirynt. Kraków 1990.
Kuziak M.: Intertekstualność poematów dygresyjnych Słowackiego. W: Poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Struktura, konteksty, recepcja. Red. M. Kalinowska, M. Leszczyński. Toruń 2011.
Opacki I.: Poezja romantycznych przełomów. Szkice. Wrocław 1972.
Ruman A.: Ciemne strony kobiecości. „Akcent” 2009, nr 3.
Słomak I.: Rzecz to niesłychana. „FA‐art” 2008, nr 2–3.
Varga K.: Leksykon wykluczonych. „Gazeta Wyborcza” z dnia 6 maja 2008 r.
Wieczorkiewicz B.: Warszawskie ballady podwórzowe. Pieśni i piosenki warszawskiej ulicy. Oprac. muz. Z. Wiehler. Warszawa 1971.
Witkowska A.: Literatura romantyzmu. Warszawa 1986.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
