Mowa na pogrzebie Zofii Lipskiej z Potockich Edycja tekstu
Abstrakt
The article concerns Zofia Lipska from Potocki family – a daughter of Polish poet Wacław Potocki. It is the first edition of funeral speech given at the funeral of Zofia Lipska by Aleksander Minor. The manuscript of the speech is a part of Minor’s Silva rerum and it has not been published yet although it constitutes an important supplementation to the biography of Potocki family. The speech is prefaced by an analysis of the text, as well as by the biography of Zofia Lipska and presentation of her image depicted in the poems of her father.
Słowa kluczowe
Zofia Lipska; Wacław Potocki; funeral speech; edition
Bibliografia
Axerowa Anna, 2004: Łacińskojęzyczne wtręty jako element struktury znaczeniowej tekstów staropolskich. „Pamiętnik Literacki”, z. 95/2.
Barłowska Maria, 2008: Ossoliński, Moskorzowski, Sarbiewski – mowy pogrzebowe. Teksty w dialogu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Boecjusz, 2003: Poemat XII. W: Idem: O pociechach filozofii ksiąg pięcioro. Traktaty teologiczne. Przekł., wstęp i objaśnienia Tadeusz Jachimowski. Warszawa: De Agostini Polska–Altaya.
Bondyra Wiesław, Gmiterek Henryk, Ternes Jerzy, oprac., 2013: Akta sejmikowe ziemi chełmskiej 1572–1668. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej–Archiwum Państwowe.
Boniecki Adam, ułożył i wyd., 1911: Herbarz polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 14. Warszawa:[s.n.].
Brückner Aleksander, 1898: Spuścizna rękopiśmienna po Wacławie Potockim. Cz. 1. „Rozprawy AU Wydział Filologiczny”, T. 27.
Brückner Aleksander, 1899: Spuścizna rękopiśmienna po Wacławie Potockim. Cz. 2. Kraków: Skł. gł. Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej.
Brückner Aleksander, 1907: O „Ogrodzie” i o wydaniu jego słów kilka. W: Wacław Potocki: Ogród fraszek. T. 1–2. Wyd. zupełne Aleksandra Brücknera. Lwów: Towarzystwo Popierania Nauki Polskiej.
Brückner Aleksander, 1924: Wstęp. W: Wacław Potocki: Wiersze wybrane. Wyd. 2 rozsz. wyd. i objaśnił Aleksander Brückner. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
Chrościcki Juliusz A., 1974: Pompa Funebris. Z dziejów kultury staropolskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ciszewska Małgorzata, 2016: Tuliusz domowy. Świeckie oratorstwo szlacheckie kręgu rodzinnego (XVII–XVIII wiek). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo,.
Czubek Jan, zebrał, 1894: Wacław z Potoka Potocki: nowe szczegóły do żywota poety. Kraków: nakładem Akademii Umiejętności.
Dybek Dariusz, 2008: Piękne panny, grzeczne wdowy i herbowne baby – postaci kobiece w „Poczcie herbów” oraz „Odjemku od Herbów szlacheckich” Wacława Potockiego. „Napis” 2008, seria 14.
Gloger Zygmunt, 1900: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 2. Warszawa: Druk. P. Laskauera i W. Babickiego.
Gmiterek Henryk, Szczygieł Ryszard, oprac., 1992: Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku. Spisy. Red. Antoni Gąsiorowski. Kórnik: Biblioteka Kórnicka.
Górski Konrad et al., 1955: Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt. Przykłady oprac. Jerzy Woronczak. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich–Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Gruchała Janusz S., 1992: Wstęp. W: Wacław Potocki: Wiersze wybrane. Oprac. Stanisław Grzeszczuk. Wstęp Janusz S. Gruchała. Wyd. 3 zm. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Grzeszczuk Stanisław, 1984: Potocki Wacław. W: Polski słownik biograficzny. T. 28. Z. 2. Wrocław: Polska Akademia Umiejętności.
Hernas Czesław, 1980: Barok. Wyd. 4. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jan III Sobieski, 1970: Listy do Marysieńki. Oprac. Leszek Kukulski. Wyd. 2. Warszawa: Czytelnik.
Jarczykowa Mariola, 2012: Przy pogrzebach rzeczy i rytmy. Funeralia Radziwiłłowskie z XVII wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kantak Kamil, Szablowski Jerzy, Żarnecki Jerzy,1938: Kościół i klasztor OO. Bernardynów w Krakowie. Kraków: nakł. Tow. Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, 1987. T. 4: Miasto Kraków. Red. Jerzy Szablowski. Cz. 4: Kazimierz i Stradom. Kościoły i klasztory, 1. Red. Izabella Rejduch-Samkowa, Jan Samek. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Kicińska Urszula, 2013: Wzorzec szlachcianki w polskich drukowanych oracjach XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Kochowski Wespazjan, 1895: Historya panowania Jana Kazimierza. T. 1–3. Poznań: N. Kamieński i Spółka.
Krzywy Roman, 2012: Wstęp. W: Wacław Potocki: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Krzywy Roman, 2014: Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie do problematyki. Warszawa: nakł. Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Książek-Bryłowa Władysława, 2004: Kobieta w wybranych dziełach Wacława Potockiego. W: Kobieta w literaturze i kulturze. Red. Dorota Mazurek. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Malicki Jan, 1996: Pisał się z Potoka. Studium o Wacławie Potockim w trzechsetną rocznicę śmierci. Katowice: „Śląsk”.
Morsztyn Zbigniew, 1975: Tren XI. W: Idem: Wybór wierszy. Oprac. Józef Pelc. Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Niesiecki Kasper, 1881–1882: Herbarz polski podług Niesieckiego, treściwie ułożony i wypisami z późniejszych autorów, z różnych akt grodzkich i ziemskich, z ksiąg i akt kościelnych oraz z dokumentów familijnych powiększony i wydany. Wyd. Kazimierz Łodzia Czarniecki. T. 2. Gniezno: [nakł. autora].
Niesiecki Kasper, 1841: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep[omucena] Bobrowicza. T. 6. Lipsk: Breitkopf i Haertel.
Partyka Joanna, 1998: Emancypacja kobiet w 2. połowie XVII wieku. W: Potocki (1621–1696). Materiały z konferencji naukowej w 300-lecie śmierci poety. Kraków, 4–7 listopada 1996. Red. Wacław Walecki. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Plezia Marian, red., 2007: Słownik łacińsko-polski. T. 1–5. Wyd. 2 reprint, 1 dodr. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Potocki Wacław, 1915a: Nic prędzej nad łzę osycha. W: Idem: Wacława Potockiego Moralia. (1688). T. 1. Wyd. Tadeusz Grabowski, Jan Łoś. Kraków: Akademia Umiejętności.
Potocki Wacław, 1915b: Opak świat. W: Idem: Wacława Potockiego Moralia. (1688). T. 1. Wyd. Tadeusz Grabowski, Jan Łoś. Kraków: Akademia Umiejętności.
Potocki Wacław, 1987a: Anagramma panu doktorowi. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 2: Ogród nie plewiony i inne utwory z lat 1677–1695. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987b: Do tegoż. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 2: Ogród nie plewiony i inne utwory z lat 1677–1695. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987c: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 1: Transakcja wojny chocimskiej i inne utwory z lat 1669–1680. Słowem wstępnym poprzedziła Barbara Otwinowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987d: Na chustkę w różę szytą Panu staroście sądeckiemu od żony jego. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 2: Ogród nie plewiony i inne utwory z lat 1677–1695. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987e: Pieśń albo tren XLIII Fortuna wodą, natura żelazem. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 1: Transakcja wojny chocimskiej i inne utwory z lat 1669–1680. Słowem wstępnym poprzedziła Barbara Otwinowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987f: Sielanka albo raczej przy szczęśliwym jegomości pana Jana z Lipia Lipskiego na starostwo sądeckie wjeździe od panien z Helikonu nie pełną i nie trunkiem za zdrowie nowego starosty, ale życzliwym nie stawiana rymem kolejna. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 1: Transakcja wojny chocimskiej i inne utwory z lat 1669–1680. Słowem wstępnym poprzedziła Barbara Otwinowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987e: Wiązanie w dzień Św. Jana paniej Zofiej z PotokaLipskiej starościnej sądeckiej, chustką wyszywaną w serca gorające płomieniem Jegomości pana Jana Lipskiego, kochanego małżonka, starostę sądeckiego, pod Chocim do obozu wyjeżdżającego. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 2: Ogród nie plewiony i inne utwory z lat 1677–1695. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 1987g: Żona kochanego męża pasem wiąże na święty Jan. W: Idem: Dzieła. Oprac. Leszek Kukulski. T. 1: Transakcja wojny chocimskiej i inne utwory z lat 1669–1680. Słowem wstępnym poprzedziła Barbara Otwinowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potocki Wacław, 2012a: Do j[ego] m[ości] p[ana] starosty sądeckiego owdowiałego lessus paraeneticus. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012b: Do zmarłej mojej Zofijej. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012c: Pod obraz Zofijej z Potoka Lipskiej, starościnej sądeckiej. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012d: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012e: Tren do tejże. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012f: Tren drugi od muzyki. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Potocki Wacław, 2012g: Zofia Lipska – i pokisz fala. W: Idem: Smutne zabawy. Oprac. zespół pod kier. Romana Krzywego. Warszawa:
Wydawnictwo Neriton.
Przyboś Adam, wyd., 1953: Akta sejmikowe województwa krakowskiego. T. 2. Kraków: nakładem Polskiej Akademii Umiejętności.
Raszewska-Żurek Beata, 2011: Kobieca cnota. Próba zrozumienia ewolucji znaczenia cnoty na przestrzeni wieków. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, nr 46.
Russell Donald A., Wilson Nygel Guy, ed. and transl., 1981: Menander Rhetor. Oxford–New York: Clarendon Press–Oxford University Press.
Seneka, 1998a: O łaskawości. W: Idem: Dialogi. Przeł., wstępem poprzedził, komentarzem, układem treści, indeksem opatrzył Leon Joachimowicz. Wyd. 4. Warszawa: Pax.
Seneka, 1998b: O pocieszeniu do Marcji. W: Idem: Dialogi. Przeł., wstępem poprzedził, komentarzem, układem treści, indeksem opatrzył Leon Joachimowicz. Wyd. 4. Warszawa: Pax.
Seneka, 2010: Księga czwarta XXX. W: Idem: Listy moralne do Lucyliusza. Przeł. Wiktor Kornatowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sieciechowiczowa Lucyna, 1965: Wacław z Potoka Potocki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Skwara Marek, 1994: „Miejsca wspólne” polskiej poezji i sztuki funeralnej XVI i początku XVII wieku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Stupnicki Hipolit, 1859: Herbarz polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów. Ułożony porządkiem alfabetycznym na podstawie Herbarza Niesieckiego i manuskryptów. T. 2. Lwów: Drukiem Kornela Pillera.
Sydoniusz Apolinary, 2004: List 11. W: Idem: Listy i wiersze. Przeł., oprac. i wstępami poprzedził Mieczysław Brożek. Bibliogr. oprac. Marek Starowieyski. Kraków: nakł. PAU.
Ślękowa Ludwika, 1998: Między okolicznościową idyllą a pieśnią biesiadną. Sielanka albo raczej [...] Kolejna Wacława Potockiego. W: Wszystek krąg ziemski. Antropologia, historia, literatura. Prace ofiarowane profesorowi Czesławowi Hernasowi. Red. Piotr Kowalski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Uruski Seweryn, 1912: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 9. Warszawa: Księgarnia Gebethnera i Wolffa.
Uruski Seweryn, 1914: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 11. Warszawa: Księgarnia Gebethnera i Wolffa.
Wimmer Jan, 1972: Lipski Jan. W: Polski słownik biograficzny. T. 17. Z. 3. Kraków: Polska Akademia Umiejętnści.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
