"Pszczoły" Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana. Paralele i dysonanse
Abstrakt
The text presents an interpretation of poetical pieces by Bolesław Leśmian and Leopold Staff with the same title: Pszczoły (“The Bees”). What constitutes the departure point for the said analyses is a prolific metaphor theme that has been present in interpretative discourse since Antiquity, namely that of the “bee-poet”, but also identifying those insects with the Death, the mystery of existence, and with the being, all of which facilitates the reading of these two forgotten poems of Polish modernism in terms of the sacred (sacrum) and existence as well as the identity of beings (the latter category is referred to in interpretation via the ship of Theseus paradox).
Słowa kluczowe
Bolesław Leśmian; Leopold Staff; Pszczoły
Bibliografia
Boniecki Edward, 2008: Archaiczny świat Bolesława Leśmiana. Studium historycznoliterackie. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Borek Bartłomiej, 2018: „Która przyjdzie” Wincentego Korab-Brzozowskiego i „O przyjdź!” Stanisława Korab-Brzozowskiego. Paralela światów śmierci w bliźniaczych wierszach braci Brzozowskich. „Świat Tekstów. Rocznik Słupski”, nr 16.
Borek Bartłomiej, 2019: Paralela zwierciadlanych pejzaży narcystycznych w wybranych utworach Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana. „Heteroglossia”, nr 9.
Bystroń Jan Stanisław, 1980: Pszczoły w pojęciach i zwyczajach ludu. W: Idem: Tematy, które mi odradzano. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Cieślak Tomasz, Stelmaszczyk Barbara, red., 2000: Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice. Kraków: Universitas.
Cieślak Tomasz, Stelmaszczyk Barbara, red., 2001: Poezje Bolesława Leśmiana. Interpretacje. Kraków: Universitas.
Czabanowska-Wróbel Anna, 2009: Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu. Kraków: Universitas.
Czabanowska-Wróbel Anna, Stala Marian, Próchniak Paweł, red., 2006: Poezja Leopolda Staffa. Interpretacje. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Engel Pascal, Nef Frédéric, 1996: O tożsamości, nieostrości i istotach przedmiotów. „Filozofia Nauki”, nr 4.
Frontczak Jarosław, 1996: Poszukiwanie paradygmatu. „Sztuka i Filozofia”, nr 11.
Garbacz Paweł, 2002: Relatywna identyczność i nieodróżnialność. „Filozofia Nauki”, nr 10.
Głowiński Michał, 1981: Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Grygianiec Mariusz, 2005: Genidentyczność a metafizyka persystencji: endurantyzm, perdurantyzm i eksdurantyzm. „Filozofia Nauki”, nr 2.
Karpowicz Tymoteusz, 1975: Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni. Wrocław: Ossolineum.
Kopaliński Władysław, 1990: Pszczoła. W: Idem: Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kowalski Piotr, 1998: Leksykon – znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwiatkowski Jerzy, 1977: Od katastrofizmu solarnego do synów słońca. W: Młodopolski świat wyobraźni. Red. Maria Podraza-Kwiatkowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Leśmian Bolesław, 1936: Pszczoły. W: Idem: Napój cienisty. Warszawa: nakładem Jakuba Mortkowicza.
Markowski Michał Paweł, 2007: Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy. Kraków: Universitas.
Mueller Mariusz, 2007: Owadzi świat w poezji ks. Twardowskiego: rzeczywistość znaku – rzeczywistość mitu. W: Wokół twórczości ks. Jana Twardowskiego. Red. Andrzej Sulikowski. Szczecin: Print Group Daniel Krzanowski.
Nalewajk Żaneta, 2015: Leśmian międzynarodowy – relacje kontekstowe. Kraków: Universitas.
Nyczek Tadeusz, 1976: Bolesław Leśmian. Wrocław: Ossolineum.
Odrowąż-Sypniewska Joanna, 2002: Zmiana, trwanie i nieostrość. „Filozofia Nauki”, nr 10.
Ostasz Lech, 2001: Dane dostarczane przez naukę i ontologiczna teoria dziedzin bytu. „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, nr 7.
Oświęcimski Stefan, 1989: Zeus daje tylko znak, Apollo wieszczy osobiście. Starożytne wróżbiarstwo greckie. Wrocław: Ossolineum.
Podraza-Kwiatkowska Maria, 1985: Gdzie umieścić Leśmiana? W: Eadem: Somnambulicy – dekadenci – herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Przybysławski Artur, 2004: Coincidentia oppositorum. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Rowiński Cezary, 1982: Człowiek i świat w poezji Leśmiana. Studium filozoficznych koncepcji poety. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Skała Agata, 2009/2010: W poszukiwaniu prawdy o człowieku. „Diokles” Henryka Sienkiewicza. „Estetyka i Krytyka”, nr 2/1.
Skała Agata, 2012: Demonologia słowiańska w twórczości Bolesława Leśmiana. W: Leśmian nowoczesny i ponowoczesny. Red. Bogusław Grodzki, Dariusz Trześniowski. Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej.
Staff Leopold, 1919: Pszczoły. W: Idem: Ścieżki polne. Warszawa: nakładem Jakuba Mortkowicza.
Stala Marian, 2001: Trzy nieskończoności. O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Szczot Monika, 2004: Klasycyzm Leopolda Staffa. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Szwed Piotr, 2014: Oddaleniec. Poezja Bolesława Leśmiana wobec romantyzmu polskiego. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Tędziagolska Joanna, 1995: Identyczność. (Przyczynek do słownika filozoficznego). „Filozofia Nauki”, nr 1–2.
Wójcik Włodzimierz, 1999: Staff i Różewicz. Studia historycznoliterackie. Katowice: Kwartalnik Literacki „Fa-Art”.
Żabski Eugeniusz, 2008: Notka o paradoksie statku Tezeusza oraz identyczności genetycznej. „Filozofia Nauki”, nr 16.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0002-7503-8703
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
