Oktawa w epice historycznej wieków dawnych – wybrane problemy (na przykładzie Pamiętnego uprowadzenia wojska z cieśni bukowińskiej… Stanisława Wincentego Jabłonowskiego)
Abstrakt
The article is divided into two parts. The first one describes a career that ottava rima had in seventeenth-century heroic narrative poems. What the author references are the most valid opinions by scholars of the Polish verse pertaining to ottava rima, in addition to the opinions by the poets who struggled to write in this challenging stanza form. Part two of the article analyses selected stanzas (ottavas) from the narrative poem Pamiętne uprowadzenie wojska z cieśni bukowińskiej… (1745) by Stanisław Wincenty Jabłonowski. Aside from versological questions, also the most important problems are indicated that relate to editing and punctuation of the Jabłonowski’s ottava rima.
Słowa kluczowe
ottava rima; stanza structure; heroic narrative poems; punctuation
Bibliografia
Dłuska Maria, 1970: Dookoła Piotra Kochanowskiego przekładu „Jerozolimy wyzwolonej” (sprawa oktawy). W: W kręgu „Gofreda” i „Orlanda”. Księga pamiątkowa sesji naukowej Piotra Kochanowskiego (w Krakowie, dnia 4–6 kwietnia 1967 r.). Red. Tadeusz Ulewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Feliński Alojzy, 1840: O wierszowaniu. W: Idem: Dzieła. T. 2. Wrocław: Nakładem Zygmunta Schlettera.
Furmanik Stanisław, 1955: O interpunkcji w drukach staropolskich. „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Godyń Jan, 2009: Studia edytorskie – interpunkcyjne. W: Idem: Studia historycznojęzykowe, edytorskie, kulturalnojęzykowe. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Górski Konrad, 1973: Zagadnienie interpunkcji w wydaniach klasyków polskich. „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Grzeszczuk Stanisław, 1968: Piotra Kochanowskiego poemat o wojnie pobożnej. W: Piotr Kochanowski, Torquato Tasso: Gofred abo Jeruzalem wyzwolona. Oprac. Stanisław Grzeszczuk, przypisy Roman Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Jabłonowski Stanisław Wincenty, 1745: Pamiętne uprowadzenie wojska z cieśni bukowińskiej […]. Zamość: Drukarnia Akademii Zamojskiej. Biblioteka Narodowa, sygn. W.1.2394. [Online:] https://polona.pl/item/pamietne-vprowadzenie-woyska-z-ciesni-bvkowinskiey-stanislawa-iablonowskiego,OTg2ODM/0/#info:metadata [15.12.2019].
Jabłonowski Stanisław Wincenty, 2019: Pamiętne uprowadzenie wojska z cieśni bukowińskiej. Oprac. Marcin Piątek. Warszawa: Wydawnic- two Naukowe Sup Lupa.
Kochanowski Piotr, Tasso Torquato, 1968: Gofred abo Jeruzalem wyz- wolona. Oprac. Stanisław Grzeszczuk, przypisy Romana Pollaka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kochowski Wespazjan, 1983: Dzieło Boskie albo pieśni Wiednia wybawionego […]. Transkrypcja i posł. Marian Kaczmarek. Wrocław: Ossolineum.
Kopczyńska Zdzisława, 1963: Polska strofa oktawowa. „Pamiętnik Literacki”, z. 2.
Kopczyńska Zdzisława, 1964: Strofa ośmiowersowa. W: Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział 3: Wersyfikacja. T. 6: Strofika. Red. Maria Re- nata Mayenowa. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kopczyńska Zdzisława, Pszczołowska Lucylla, 1963: O wierszu ro- mantycznym. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Krauze-Karpińska Joanna, 2016: Czy postawić przecinek? Interpunkcyj- ne rozterki wydawcy tekstów dawnych. „Nauka”, nr 4.
Nowak-Dłużewski Juliusz, 1971: Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Zygmunt III. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Okoń Jan, 1976: Wstęp. W: Samuel Twardowski: Dafnis drzewem bobkowym. Oprac. Jan Okoń. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pszczołowska Lucylla, 2001: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: FUNNA.
Rusnak Radosław, 2010: Późnobarokowe przekłady „Wojny domowej” Lukana na tle epickiej tradycji epoki. W: W kręgu Kalliope. Epika w dawnej literaturze polskiej i jej konteksty. Red. Aleksandra Oszczęda, Jacek Sokolski. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Spławiński Stanisław, 1929: „Farsalia” Lukana w przekładach polskich XVII wieku. Kraków: Skład Główny w Kasie im. J. Mianowskiego.
Wolińska Olga, 1998: Oktawa „Dzieła Boskiego” Wespazjana Kochowskie- go. (Przyczynek do studiów nad tradycją Tassa w Polsce). W: Z ducha Tasssa. Red. Renarda Ocieczek, przy współudziale Bożeny Mazurkowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zawodziński Karol Wiktor, 1954: Studia z wersyfikacji polskiej. Oprac. Janina Budkowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0002-6753-6278
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
