Bracia Potoccy w działaniach przeciwko Moskwie (1609—1612) Glosa do zagadnienia


Abstrakt

W artykule przedstawiono udział braci Potockich — Jana, Jakuba i Stefana — w działaniach wojennych prowadzonych przez Rzeczpospolitą przeciwko państwu moskiewskiemu, zwłaszcza podczas oblężenia Smoleńska. Potoccy należeli do grona najbliższych doradców Zygmunta III i mieli wpływ na jego decyzje. Bazę źródłową artykułu stanowi obszerna korespondencja ks. Jakuba Zadzika z Wawrzyńcem Gembickim, kanclerzem wielkim koronnym, pisana w obozie wojsk królewskich.


Słowa kluczowe

Potoccy; Zygmunt III; Stanisław Żółkiewski; wojna moskiewska; Smoleńsk; regalizm

Bazylow L.: Siedmiogród a Polska 1576—1613. Warszawa 1967.

Czwołek A.: Piórem i buławą. Działalność polityczna Lwa Sapiehy, kanclerza litewskiego, wojewody wileńskiego. Toruń 2012.

Dorobisz J.: Jakub Zadzik (1582—1642). Opole 2000.

Kupczewska M.: Działalność polityczno‑wojskowa Jana, Jakuba i Stefana Potockich w okresie kampanii smoleńskiej. „Białostockie Teki Historyczne” 2010, t. 8, s. 27—46.

Polak W.: O Kreml i Smoleńszczyznę. Polityka Rzeczypospolitej wobec Moskwy w latach 1607—1612. Gdańsk 2008 (I wyd. — Toruń 1995).

Prochaska A.: Hetman Stanisław Żółkiewski. Warszawa 1927.

Urwanowicz J.: Działalność militarna Stanisława Żółkiewskiego w świetle jego biografii książkowych. „Studia Historyczno‑Wojskowe” 2014, t. 4, s. 31—78.

Urwanowicz J.: „Początek i progres wojny moskiewskiej”, czyli o Stanisława Żółkiewskiego „ochocie do usłużenia królowi jegomości i Rzeczypospolitej”. „Białostockie Teki Historyczne” 2011, t. 9, s. 55—66.

Urwanowicz J.: Stanisław Żółkiewski wobec Moskwy. Koncepcje i działania. W: Polska wobec wielkich konfliktów w epoce nowożytnej. Z dziejów dyplomacji i stosunków międzynarodowych w XV—XVIII wieku. Red. R. Skowron. Kraków 2009, s. 49—64.

Urwanowicz J.: Z korespondencji Jakuba Zadzika. List do Wawrzyńca Gembickiego z 13 października 1612 roku. W: Sic erat in votis. Rzeczpospolita w czasach nowożytnych. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Red. M. Karkocha, P. Robak. Łódź 2017, s. 151—165.

Urzędnicy inflanccy XVI—XVIII wieku. Spisy. Oprac. K. Mikulski, A. Rachuba. Kórnik 1994.

Urzędnicy podolscy XIV—XVIII wieku. Spisy. Oprac. E. Janas et al. Kórnik 1998.

Wolski M.: Potoccy herbu Pilawa do początku XVII wieku. Studium genealogiczno‑własnościowe. Kraków 2013.

Pobierz

Opublikowane : 2019-12-28


UrwanowiczJ. (2019). Bracia Potoccy w działaniach przeciwko Moskwie (1609—1612) Glosa do zagadnienia. Wieki Stare I Nowe, 14(19), 58-70. https://doi.org/10.31261/WSN.2019.19.04

Jerzy Urwanowicz 
Uniwersytet w Białymstoku  Polska
https://orcid.org/0000-0002-7545-9591




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).