O czasopiśmie

Cel i profil tematyczny

Czasopismo „Wieki Stare i Nowe” jest poświęcone zarówno historii Polski, jak i dziejom powszechnym, chronologicznie obejmując okres od starożytności do czasów najnowszych włącznie. Programowo koncentruje się na kwestiach najszerzej pojmowanych pograniczy: kulturowych, etnicznych/ narodowych oraz tych wyznaczanych przebiegiem aktualnych w danym czasie granic politycznych (państwowych). Naturalnie, pograniczny i przejściowy (w wielorakim sensie) region Śląska pozostaje w polu szczególnej uwagi Redakcji periodyku, co wynika z oczywistego faktu związków czasopisma z tym właśnie regionem oraz z funkcjonującym tu środowiskiem naukowym. Politykę redakcyjną charakteryzuje jednak programowa otwartość na teksty podejmujące problematykę wszelkich pograniczy w najrozleglejszym – chronologicznie, geograficznie, rzeczowo, również metaforycznym – wymiarze. Tak zakreślane przedstawienia i analizy historycznych procesów na obszarach „przejścia”, w szczególności te odnoszące się do rozmaitych dylematów, komplikacji i zagrożeń doświadczanych w toku dziejów przez ich mieszkańców (jak też do rozwiązań i kompromisów w takich kontekstach wypracowywanych) ukazują tematykę „pograniczną” jako niezwykle istotną poznawczo oraz bardzo atrakcyjną badawczo – potencjalny „zwornik” wielu naukowych podejść i perspektyw na niwie historiografii, także z ewentualnym uwzględnieniem – mile widzianego przez Redakcję – kontekstu innych nauk o człowieku.

Rocznik ma być forum wymiany myśli naukowej i prezentacji wyników analiz historycznych intencjonalnie otwartym na podejście komparatystyczne, do którego problematyka „pograniczna” wydaje się szczególnie predestynowana. Miejsce na łamach czasopisma znajdą więc studia podejmujące w trybie porównawczym namysł nad procesami i relacjami występującymi m.in. w regionie śląskim oraz na obszarach Alzacji i Lotaryngii, na wielowiekowych „stykach” włości Jagiellonów i Habsburgów, na pogranicznych rubieżach rozdzielających Rzeczypospolitą i Rosję (czy Rzeczypospolitą i Turcję), na pogranicznych terenach historycznych krain dawnej Polski i ziem przyległych (Wielkopolska, Małopolska, Litwa, Kurlandia, Ruś Czerwona, Mołdawia, Brandenburgia itd.), a także występującymi przy zetknięciu się różnych kultur, a nawet cywilizacji, czego exemplum jest funkcjonowanie imperium rzymskiego. Treści prezentowane na kartach czasopisma mają rekonstruować i pokazywać w ujęciu historycznym mechanizmy kreujące oraz blokujące pokojowe współżycie mieszkańców terytoriów pogranicznych oraz czasów przełomowych opisywać właściwe im odmienności i różnice oraz ujawniające się na tym tle animozje, napięcia, antagonizmy. Kreowane na łamach „Wieków Starych i Nowych” historyczne spojrzenie na problemat pograniczy nie tylko oddaje i rozwija stan badań w tym zakresie, ale dostarcza wglądów i wiedzy dotyczącej zagadnień stale w różnych kontekstach obecnych w świecie współczesnym.

Historia czasopisma

Pierwszy wolumin periodyku został wydany w 2000 roku pod tytułem „Wieki stare i nowe” pod redakcją Prof.Prof. Marii W. Wanatowicz i Idziego Panica. Zainaugurował on wydawnictwo wielotomowe, które po kilku latach (2005) zostało wpisane na listę czasopism naukowych parametryzowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na liście tej „Wieki Stare i Nowe” pozostawały do 2018 roku i powróciły na nią w 2021 roku.

W toku dwudziestoletniej historii periodyku zmieniały się jego redakcje, kolejne wyznaczały nowe cele i zadania wydawnictwa, wiązało się to ze zmianami częstotliwości jego publikowania, objętości poszczególnych numerów, a także dotyczyło zmian szaty graficznej „Wieków Starych i Nowych”.

Najpierw – do 2009 roku – wydawnictwo było publikowane w cyklu dwuletnim; potem w latach 2014–2016 dwukrotnie w roku, dzięki temu wyrównano liczbę opublikowanych tomów tak, by na każdy rok przypadał jeden i w roku 2017 mógł ukazać się volumin 12 (17). Zmieniała się numeracja poszczególnych tomów: tom szósty opublikowany został jako 1 (6), w kolejnych zostało utrzymane to podwójne oznaczenie. Nieznacznej modyfikacji uległ również tytuł periodyku: począwszy od tomu 1 (6) zastosowano duże litery: „Wieki Stare i Nowe”.

Kolejnymi redaktorami byli:

Maria W. Wanatowicz, Idzi Panic, tomy: 1, 2000–1 (6), 2009; Maria W. Wanatowicz, Sylwester Fertacz, tomy: 2 (7), 2010–4(9), 2012; Sylwester Fertacz, Agata A. Kluczek, tomy: 5 (10), 2013–11 (16), 2016; Agata A. Kluczek, Dariusz Rolnik, tom: 12 (17), 2017; Agata A. Kluczek, Dariusz Rolnik, Maciej Fic, tomy: 13 (18), 2018–18 (23), 2023.

Poza regularnie wydawanymi woluminami ukazały się tomy specjalne:

„Wieki Stare i Nowe”. Tom specjalny: Ludzie i elity pogranicza. Red. Maciej Fic, Ryszard Kaczmarek. Katowice 2012;
Wieki Stare i Nowe (The Old and the New Ages. vol. 2 (7). Edited by Sylwester Fertacz and Maria W. Wanatowicz. Katowice 2013 [Publikacja wydana w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego "Index Plus". Numer projektu: IxP 0263 2012, tytuł projektu: Popularyzacja polskich czasopism na rynkach zagranicznych. Tom zawiera wersje angielskie wybranych artykułów opublikowanych w tomie „Wieki Stare i Nowe” 2 (7), 2010]
Wieki Stare i Nowe (The Old and the New Ages. vol. 3 (8). Edited by Sylwester Fertacz and Maria W. Wanatowicz. Katowice 2013 [Publikacja wydana w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego "Index Plus". Numer projektu: IxP 0263 2012, tytuł projektu: Popularyzacja polskich czasopism na rynkach zagranicznych. Tom zawiera wersje angielskie wybranych artykułów opublikowanych w tomie „Wieki Stare i Nowe” 3 (8), 2011].

Obecnie czasopismo „Wieki Stare i Nowe” ukazuje się regularnie jako rocznik. Na jego łamach publikowane są teksty naukowe poświęcone historii polskiej i powszechnej od dziejów starożytnych po czasy najnowsze. Przyjmowane opracowania są grupowane w odrębne działy: Artykuły oraz Artykuły recenzyjne i recenzje. Wszystkie artykuły zamieszczane na kartach czasopisma są recenzowane oraz posiadają obcojęzyczne streszczenia.

Dostęp do archiwalnych tomów również:

Śląska Biblioteka Cyfrowa: https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/65250

Central and Eastern European Online Library:

https://www.ceeol.com/search/journal-detail?id=694

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice

http://www.wydawnictwo.us.edu.pl

e-mail: wydawus.@us.edu.pl

Redakcja

Redakcja „Wieki Stare i Nowe”

Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach