Propagandowy wymiar uroczystości dworskich w pierwszych latach panowania Augusta III
Abstrakt
In the first years of August III reign at the royal -electoral court a practice of celebrating not only the anniversaries of the ascension to the throne but also the birthdays and the name days of the king and the members of his family was formalised. Moreover, a public character was conferred to these celebrations. This served to create an appropriate image of the monarch among his subjects and as far as this aspect is concerned, the Wettins did not differ from other European rulers. The peculiar situation which arose in the Republic during August III’s reign consisted in the popularisation of the practice of celebrating the anniversaries of the election, coronation, birthday and name day of the king in such a way that they began to be celebrated as almost state ceremonies. The organisation of the festivities which were associated with these anniversaries ceased to be initiated exclusively by the royal court but they began to be organised also by ministers, senators and the people who managed the work of the judicial institutions whose officials convened every few months. Moreover, the custom of celebrating the name days and the birthdays in a sumptuous and even public manner became popular at the courts of magnates, whose rhythm of life began to be regulated also by celebrations of this sort. Therefore it is hardly surprising that also during Stanisław August’s reign the anniversaries of the coronation, birthday or name day celebrations continued to maintain the status of almost state festivities, celebrated not only in Warsaw but also in all the major state cities and the places were military units were garrisoned. The celebrations of the name day of the monarch assumed special significance because they fell on the day of the commemoration of St. Stanislaus, the patron of the Polish people as well as on the day of the Medal of St. Stanislaus which was established on 7 May 1765. The obligatory elements of the celebrations included votive masses, sumptuous dinners or suppers, bell ringing, volleys performed by means of cannons and other types of weapons, illuminations of the cities and fireworks.
Słowa kluczowe
uroczystości dworskie; August III
Bibliografia
Benda J.: Kampamenty Jana Christiana Mocka. W: „Muzealnictwo Wojskowe”. T. 2. Warszawa 1964, s. 324—358.
Beschorner H.: Beschreibungen und bildliche Darstellungen des Zeithainer Lagers von 1730. „Neues Archiv für sächsische Geschichte und Altertumskunde” 1906, 27, s. 103—151.
Beschorner H.: Das Zeithainer Lager von 1730. „Neues Archiv für sächsische Geschichte und Altertumskunde” 1907, 28, s. 50—113.
Beyrich R.: Kursachen und die polnische Thronfolge 1733—1736. Leipzig 1913.
Bieniarzówna J., Małecki J.M.: Dzieje Krakowa. T. 2: Kraków w wiekach XVI—XVIII. Kraków 1984.
Borkowska U.: Królowie polscy a Jasna Góra od czasów Jana Kazimierza do końca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. „Studia Clarmontana” 1985, 6, s. 63—87.
Ciesielski T.: Anniversary celebrations in Saxony and Poland Turing the reign Augustus II and Augus‑ tus III. In: Anniversary celebrations in Poland and Silesia. Red. T. Ciesielski. Opole—Zabrze— Tarnowskie Góry 2014, s. 22—39.
Ciesielski T.: Działania zbrojne w rejonie Krakowa w trakcie polskiej wojny sukcesyjnej 1733—1735. „Studia Historyczne” 2009, 52, 3—4, s. 203—222.
Ciesielski T.: Podróże eksportacyjne w czasach saskich. W: Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i w czasach nowożytnych. Red. M. Saczyńska, E. Wółkiewicz. Warszawa 2012, s. 515—532.
Ciesielski T.: Potencjał militarny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie polskiej wojny sukcesyjnej 1733—1735. Wybrane aspekty. „Klio” 2013, 25/2, s. 81—117.
Ciesielski T.: W obronie Gdańska — działania wojsk polskich na Pomorzu i Kujawach 1733—1734. W: „Studia Historyczno -Wojskowe”. T. 2. Red. P. Gawron, K. Bobiatyński, M. Nagielski. Warszawa 2008, s. 177—195.
Dygdała J.: Śląskie wątki polskiego bezkrólewia 1733 roku. W: Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa profesora Krystyna Matwijowskiego. Red. B. Rok, J. Maroń. Toruń 2007, s. 617—630.
Niedziela R.: Pisma polityczne w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski po śmierci Augusta II Mocnego (1733—1736). Kraków 2005.
Perłakowski A.: Kariera i upadek królewskiego faworyta. Aleksander Józef Sułkowski w latach 1695— 1738. Kraków 2013.
Staszewski J.: August III Sas. Wrocław 2010.
Staszewski J.: Polacy w osiemnastowiecznym Dreźnie. Wrocław 1986.
Załęska W.: Opowieść o polowaniu malowana na porcelanie. „Spotkania z Zabytkami” 2006, 12, s. 8—11 (http://www.spotkania.pl/sources/pdf/2006 -12 -02.pdf [dostęp: 23.12.2013]).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
